چاپ سیلک روی پارچه و انواع روش های آن

چاپ سیلک چیست؟

چاپ سیلک یکی از روش‌های نوین و امروزی چاپ بوده که توسط مدل‌های خاصی از قالب که به آن شابلون گفته می‌شود، بر سطوح مختلفی قابل چاپ خواهد بود. یکی از رایج‌ترین نمونه‌های این حرفه، چاپ روی پارچه و چاپ پیراهن بوده که باعث توسعه یافتن برخی از صنایع مرتبط مانند نساجی شده است. در واقع این نوع خاص از چاپ تنوع قابل‌توجهی به این صنعت افزوده است. در ادامه این مقاله می‌توانید پاسخ این سوال که چاپ سیلک چیست را دریابید و اطلاعات‌پایه‌ای درباره آموزش چاپ سیلک به دست آورید.

تاریخچه چاپ سیلک چیست ؟

طبق برخی شواهد و اسناد تاریخی چاپ سیلک دارای قدمتی طولانی است و می توان گفت این نوع چاپ حتی به هزاران سال پیش بر می گردد. اما  منابع معتبر چاپ سیلک چیست ؟ اولین کشور استفاده کننده از چاپ سیلک چیست؟ گفته می شود که در صنعت چاپ و چاپخانه ها این نوع چاپ به نام چاپ سیلک اسکرین شناخته می شود که می توان گفت این نوع از چاپ بر روی چینی، سرامیک، پارچه و … بسیار کاربردی است. اما اینکه تاریخچه چاپ سیلک چیست، نیاز به بررسی دارد.

طبق شواهد تاریخی گفته می شود که این نوع چاپ در آسیای شرقی شناخته شده است و ژاپن در صدر این موضوع قرار دارد. قدمتی هزار ساله نیز برای این نوع از چاپ تخمین زده شده است. در گذشته چاپ استنسیل بسیار کاربردی بوده است که چاپ سیلک از نظر روش و فرآیند بسیار به چاپ استنسیل شباهت دارد. چاپ استنسیل برای نخستین بار طبق شواهد تاریخی در چین و ژاپن به کار گرفته شده است و می توان گفت یکی از ساده ترین روش های نسخه برداری می باشد.

در زمان های دور برای ساخت استنسیل از برگ های پاپیروس و یا پوست حیوانات استفاده می کرده اند که قدمت این چاپ را از طریق مطابقت نمونه های امروزی تر نسبت به نمونه چاپ هایی که در دیوار چین وجود دارد، می سنجند. طبق شواهد تاریخی تغییر چاپ استنسیل به چاپ سیلک اسکرین در دوره ی زمانی گم شده است و نمی توان تاریخ دقیقی برای آن حدس زد.

چاپ روی پارچه

در واقع عملیات چاپ تصویر به وسیله یک توری با سوراخ‌های بسیار ریز انجام می‌شود. این توری کارآمد درون یک کلیشه ثابت قرار گرفته و جهت چاپ مورداستفاده قرار می‌گیرد. زمانی که می‌خواهند تصویر ویژه‌ای را روی پارچه چاپ کنند، در واقع این تصویر را روی صفحه توری ایجاد می‌کنند. بخش‌هایی از این توری که نیازی به انتشار رنگ ندارد، توسط مواد خاصی که امولوسیون نام دارند پوشیده می‌شوند. در این حالت می توانیم تصاویر متنوعی را چاپ کنیم.

در مرحله بعد این شابلون طراحی‌شده را روی پارچه قرار داده و غلطک‌های آغشته شده به رنگ‌های مورد نظر را با فشار بالایی از روی آن عبور می‌دهند. این عمل سبب می‌شود که رنگ ها به خوبی به پارچه منتقل‌شده و طرح رنگی مورد نظر روی قطعه کار شکل می‌گیرد. اگرچه از روش‌های بسیاری جهت چاپ پارچه بهره می‌برند اما بیشتر از چاپ سیلک روی پارچه جهت تنوع بخشیدن به لباس‌ها استفاده می‌شود.

مراحل چاپ سیلک چیست؟

با وجود کاربردهای فراوانی که این نوع چاپ دارد، در تمامی این کاربردهای مختلف باید مراحل اجرایی چاپ به درستی انجام شود. برخی از امور قبل از چاپ انجام‌شده و برخی در هنگام چاپ مورد نظر خواهد بود. توجه داشته باشید که رعایت هر یک از نکات گفته‌شده می‌تواند باعث افزایش کیفیت تصاویر شود.

فرایندهای پیش از چاپ سیلک

همانطور که در طول مقاله اشاره داشتیم، چاپ سیلک به وسیله توری بسیار ریزی که در قالب و کلیشه مخصوص دستگاه چاپ سیلک قرار گرفته انجام می‌شود. یکی از اقداماتی که قبل از انجام عملیات چاپ انجام می‌شود، تهیه این توری خواهد بود. هر چه تعداد سوراخ‌های ایجاد شده در این شابلون‌ها بیشتر باشد، می‌تواند کیفیت تصاویر را افزایش داده و چاپ با کیفیتی را ارائه دهد.

این توری‌ها عمدتاً از جنس ابریشم یا پلی‌استر بوده که توسط قاب‌های مختلفی محصور می‌شوند. این قاب‌ها نیز بسته به استفاده‌ای که از شابلون می‌شود از جنس‌های چوبی، فلزی و… ساخته می‌شوند. در مرحله بعدی با توجه به نسبت‌های از پیش تعیین شده ای مواد حساس کننده و لاک ها را با یکدیگر ترکیب خواهند کرد.

یکی دیگر از تجهیزاتی که در هنگام چاپ سیلک مورد نیاز بوده، میزهای نور ساده یا UV هستند. بنابراین با توجه به اینکه قصد دارید چه تصاویری را روی چه نوع صفحه‌ای چاپ کنید، نوع خاصی از این میزها را نیاز خواهید داشت. نوری که در میزهای ساده به کار می رود از نوع مهتابی ساده خواهد بود.

هنگام چاپ سیلک

چاپ پارچه معمولاً به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. شرکت‌های بزرگی چاپ بسته به اینکه چه امکاناتی در اختیار دارند، می‌توانند چاپ را به صورت دستی یا اتوماتیک انجام دهند. اگر این شرکت‌ها بسیار مجهز باشند، از دستگاه‌های تمام اتوماتیک جهت چاپ روی انواع سطوح استفاده می‌کنند. تمام امور مربوط به چاپ که به آن اسکرین نیز گفته می‌شود، به صورت کامل توسط این دستگاه انجام می‌شود.

در حالت دستی تمام این امور با دست انجام‌شده و کارکنان این مراکز چاپی باید با همه مراحل کار آشنا باشند. در این صورت آماده کردن میز مخصوص، آماده سازی دسته رابر و لاستیک اسکوئجی، شابلون‌هایی که مخصوص چاپ تصاویر بوده و رنگ‌های به کاررفته در این دستگاه همگی دارای اهمیت هستند. پرسنل مخصوص چاپ سیلک موظف خواهند بود که تمام این موارد را بررسی کرده و از کیفیت کار در طول چاپ مطمئن شوند.

اقدامات پس از چاپ سیلک

این مرحله دقیقاً پس از پایان چاپ سیلک آغاز می‌شود. بر این اساس رنگ کردن سطوح مختلف تمام شده و رنگ باید در مرحله خشک شدن قرار بگیرد. توجه داشته باشید اگر به عملیات خشک شدن کار اهمیت کافی داده نشود، این رنگ ها روی کار ثابت نخواهند شد. این مسئله نه تنها باعث پایین آمدن کیفیت چاپ‌شده بلکه می‌تواند تمام هزینه‌های صرف شده جهت چاپ سیلک را به هدر دهد.

از روش‌های مختلفی جهت خشک‌سازی استفاده می‌شود که امروزه به روش‌های مدرن این کار را انجام می‌دهند. در گذشته این سطوح را در هوای آزاد قرار داده و فرصت می‌دادند که نمونه کار خشک شود. با گذر زمان استفاده از قفسه‌های خشک‌کن که محرک بوده و دارای طبقات زیادی است، رایج شد. اما امروزه از دستگاه‌های مدرن و پیشرفته ای جهت این عملیات استفاده می‌شود. این روش باعث شده که خشک کردن با سرعت و دقت بالا و بدون نیاز به نیروی کار بیشتر انجام شود.

بهترین جوهر چاپ سیلک چیست؟

در این تکنیک چاپ از رنگ‌های مختلفی می‌توان استفاده کرد که ترکیبات اصلی آن‌ها آب و روغن است. رنگ چاپ سیلک چسبناک است؛ همانطور که ظاهر آن با رنگ معمولی تفاوت دارد خاصیت و کارایی آن هم متفاوت است.

رنگ مخصوص چاپ سیلک به دو دسته تقسیم می‌شود:

تک رنگ و چند رنگ؛ از چاپ چند رنگ برای ایجاد طرح بر روی لباس استفاده می‌شود که در ادامه متن به معرفی کاربردی‌ترین رنگ‌های چاپ سیلک می‌پردازیم.

جوهر pvc

جوهر pvc بیشترین کاربردی که دارد برای قطعات صنعتی و پلی اتیلن است. از این جوهر برای انواع چوب، چرم مصنوعی، فلز، تقویم و سر رسید، پلاستیک یا نایلون و… استفاده می‌شود.

رنگ پلاستیزول

رایج‌ترین استفاده‌ای که از جوهر رنگ پلاستیزول می‌شود برای پارچه و لباس است که به علت ارائه رنگ و تصاویر شفاف و باکیفیت این جوهر به عنوان محبوب‌ترین و معروف‌ترین رنگ چاپ شناخته شده است. این جوهر رنگ‌های متفاوت و زیادی دارد که اکثر رنگ‌های آن براق هستند اما برخی از رنگ‌های مات را هم دارا می‌باشد.

رنگ پلی اتیلن

مرکب پلی اتلین مشابه pvc است و تفاوتی که باهم دارند در چسبندگی آن‌هاست. از این رنگ برای محصولاتی که جنس سخت‌تری دارند استفاده می‌شود. رایج‌ترین استفاده از رنگ پلی اتلین برای کالاهایی است که جنس آن پلی اتلین می‌باشد. این جوهر، تنوع رنگی زیادی دارد که انتخاب خریدار را راحت‌تر می‌کند.

رنگ جیر

رنگ جیر نوعی افزودنی است که به ماده پلاستیزول اضافه می‌شود و رنگ شیری دارد. با این ترکیب هر رنگی را می‌توانید به حالت جیر در بیاورید و دیگر نیازی به استفاده از پارچه‌های جیر ندارید.

رنگ اورینت

این رنگ با بقیه رنگ‌های چاپ سیلک متفاوت است و حالت خمیری شکل دارد؛ ارائه رنگ باکیفیت برای استفاده از این جوهر، نیاز به فردی با تجربه و متخصص دارد. جوهر اورینت برای چاپ تصویر و طرح بر روی پارچه کتان و نخ پنبه کاربردی است. کیفیت چاپ رنگ تصاویر با استفاده از رنگ اورنیت پوشش دهی خوبی دارد؛ البته به عوامل مختلفی مثل جنس و الیاف پارچه و دستگاه خشک کن بستگی دارد. حلال رنگ اورینت آب است و حتما باید با هم ترکیب شود؛ برای استفاده از این رنگ جوهر در ابتدا با مقداری آب رقیق می‌شود و سپس بر روی محصول پخش می‌شود.