بی متال توانایی تشخیص اضافه بار در مدار و قطع جریان را دارد تا از آسیب های اضافه بار به موتور یا الکتروموتور ها جلوگیری کند. از این رو وجود این قطعه در مدار بسیار حیاتی است. این رله ها بر اساس اختلاف ضریب انبساط طولی دو فلز کار می کنند. ضریب انبساط طولی یکی از فلزات بیشتر از دیگری می باشد، از همین رو دو فلز با هم به طرف فلزی که ضریب انبساط طولی کمتری دارد خم گشته و مسیر جریان کنتاکت ها باز شده و در نهایت مدار قطع می شود. در ادامه به نحوه تنظیم و نصب بی متال می پردازیم. حتما این مطلب را تا انتها مطالعه نمایید.
تنظیم جریان نامی بی متال
در صورتی که اضافه بار شکل بگیرد، بی متال به کنتاکتور فرمان قطع می دهد. فرمان قطع به کنتاکتور خواهد داد می دهد. تنظیم جریان نامی بی متال باید برابر با جریان نامی موتور باشد یا می توان 20 درصد بیشتر از آن جریان در نظر گرفت. فرضا اگر جریان نامی موتور 10 آمپر باشد، جریان نامی رله حرارتی باید 10 یا حداکثر 12 آمپر باشد.
نحوه نصب بی متال در مدار
بی متال از پلاتین ها و ترمینال های ورودی که اغلب 3 فاز هستند، تشکیل می شود. شاخه های رله به صورت مستقیم برای اتصال رله وارد کنتاکتور شده و در صورت سفت کردن پیچ های کنتاکتور این اتصال به طور کامل انجام می شود. با استفاده از پایه نصب مجزا نیز می توان بی متال روی ریل های 35 میلی متری بدون کنتاکتور را به طور مستقیم نصب نمود. در ادامه به نصب بی متال با کنتاکتور هم تیپ خود می پردازیم:
- رساندن سیم نول به به یک سر بوبین کنتاکتور به طور مستقیم
- وارد کردن سیم فاز به شاستی و اتصال شاستی از سر دیگر به بوبین کنتاکتور
- گرفتن یک انشعاب از سیم فاز به طور مستقیم و وصل کردن آن به سر یکی از کنتاکت های باز کنتاکتور و رساندن آن به بی متال از انتهای کنتاکت باز
- رساندن سیم نول به سر کنتاکت باز دیگری از کنتاکتور و اتصال آن به رله حرارتی از انتهای همان کنتاکت
- در نهایت نصب کردن بوبین
ساختمان رله حرارتی
بهتر است ساختار بی متال را مورد بررسی قرار دهیم تا در زمان تنظیم و نصب بی متال دچار سردرگمی نشویم. در مدارهای الکتریکی، کنترل جریان از ساده ترین عنصر های حفاظتی به حساب می آید. جریان در سه حالت عادی normal و کم و زیادتر از حالت نرمال می باشد.اضافه باری که در درون مدار می باشد را می توان به وسیله رله حرارتی تشخیص داد. بیمتال همچون قطعات الکتریکی نیز شامل اجزای مختلفی می باشد که به شرح زیر است:
ترمینال های قدرت ورودی و خروجی
انتخاب بی متال از طریق کلید تعیین کننده توسط چند کنترل کننده و کلید تست که بر روی بی متال تعبیه شده است، صورت می‌گیرد. پس می توان گفت هر بی متال دارای حداقل و حداکثر جریانی خواهد بود و همین مورد هم نیز باعث شده تا بیمتال از یکدیگر متمایز ساخته شوند. بر همین اساس می توان جریان نامی موتور مدنظر را بر روی بی متال ثبت کرد.
ترمینال های ورودی و خروجی
هر بی متال دارای 3 کنتاکت ورودی و 3 کنتاکت خروجی می باشد که بین کنتاکتور و مصرف کننده در مدار قدرت قرار می گیرد. این کنتاکت همانند یک شاسی stop عمل کرده و بوبین کنتاکتور را قطع می کند تا موتور از مدار خارج شود. ترمینال های ورودی پس از پیچیده شدن ترمینال خروجی به سمت مدار هدایت شده و هنگامی که جریان عبوری بیش از حد تنظیم شده باشد نوار ذکر شده گرم گشته تا سیستم فرمان را به عملکرد وادارد. بی متال سه فاز بوده هستند و همین امر باعث کنترل تک فاز ها روی بیمتال می شود درحالی اگر تنها یکی از فاز ها دچار اضافه جریان شود، بی متال قطع را فراهم می کند.
کلید تست
برای تست عملکرد و سلامت بی متال از کلید تست استفاده می شود. کاربری این کلید در برند های مختلف متفاوت می باشد به طور مثال کلید تست بی متال هیوندای یک کلید قرمز رنگ می باشد که با فشردن آن پلاتین فرمان واکنش نشان می دهد.
کلید ریست
چگونگی تنظیم رله حرارتی را کلید ریست مشخص می کند. زمانی که بی متال به صورت دستی فشار داده شود کلید ریست عمل خواهد کرد تا به حالت پیشفرض خود برگردد. اگر این کلید در حالت اتوماتیک قرار گیرد دیگر نیاز به فشردن کلید و برگرداندن آن به حالت پیشفرض نخواهد بود یعنی کلید خودکار به حالت اولیه خود باز می گردد. یک حالت ریست خودکار نیز علاوه بر کلید ریست وجود دارد که در برند های متنوع، متفاوت می باشد.
پلاتین های فرمان
این قطعه در دو حالت باز و بسته روی بی متال تعبیه شده می شوند. کنتاکت های بسته که در حالت معمول بر روی بی متال ها مشخص می‌شوند، در حالت عادی بسته close هستند و اغلب کنتاکتهای در حالت نرمال کار موتور open هستند.
نکات مهم در تنظیم و نصب بی متال
برای نصب و تنظیم بی متال که به آن اشاره کردیم باید به نکاتی نیز توجه داشت که به شرح زیر است:
توجه به جریان موتور و روش نصب هنگام انتخاب
توجه به برند و فریم سایز مناسب برای اتصال بی متال به کنتاکتور
انتخاب رنج بی متال دارای محدوده مثبت و منفی 10 درصد جریان کامل موتور
استفاده از آدابتور نصب مجزا درصورت نیاز به 2 بیمتال یا بی متال و کنتاکتور
انتخاب ریست بی متال باتوجه به حساسیت مدار (در بیشت مدار ها نیاز به ریست خودکار نیست)
استفاده از کنتاکت آلارم بی متال برای روشن کردن سیگنال خطا یا مدار های هشداری دیگر
جمع بندی
در این بخش از آموزش مدار فرمان از ولتا کالا به آموزش بی متال یا کلید حرارتی و ساختار آن که شناختن برای تنظیم و نصب مهم می باشد پرداختیم. این وسیله برای محافظت از مدار در برابر اضافه بار کاربرد دارد و بایستی با تنظیمات دقیق و استفاده از بیمتال موتور و مدارمان را محافظت کرد.