زمانی که به دنبال افزایش دما ، یاتاقان ها بر اثر افزایش دما و سوختن قادر نیستند اصطحکاک بین شاتون و میل لنگ را کاهش دهند ، به اصطلاح گفته می شود که خودرو یاتاقان می زند . یاتاقان به قطعه ای گفته می شود که بین پیستون و میل لنگ قرار دارد و به این دلیل که این قطعات دارای حرکات چرخشی بوده و با یکدیگر در ارتباط هستند ، یاتاقان و روغن موتور وظیفه دارند تا از اصطحکاک بین این قطعات جلوگیری کنند . در ابن پست به بررسی دلایل و نشانه های یاتاقان زدن خودرو می پردازیم .
یاتاقان یا بلبرینگ خودرو چیست؟
در خودرو نیز از یاتاقان یا بلبرینگ‌های مختلفی استفاده شده است. یکی از یاتاقان‌های مهم در خودرو در موتور قرار دارد. یاتاقان موتور خودرو قطعه‌ای در موتور خودرو است که بین شاتون و میل لنگ قرار دارد. یاتاقان باعث میشود که شاتون و میلنگ تماس مستقیم با یکدیگر نداشته و اصطکاک میان آنها، کاهش پیدا کند. در خودرو یاتاقان‌ها و روغن موتور به صورت موازی از اصطکاک میان قطعات موتور می‌کاهند و از خوردگی آنها به واسطه تماس مستقیم، جلوگیری می‌کنند. یاتاقان‌ها نه تنها از اصطکاک بین میل لنگ و سیلندر جلوگیری می‌کنند، بلکه مانع ایجاد اصطکاک زیاد بین میل لنگ و شاتون نیز می‌گردند.
در شرایطی که دمای یاتاقان‌ها از حد ظرفیت آنها بالاتر رفته و از فرم اولیه و صحیح خود خارج شوند، دیگر قادر به انجام وظیفه‌شان نبوده و به اصطلاح خودرو یاتاقان خواهد زد. آگاهی نسبت به دلایل و علائم یاتاقان زدن خودرو، اهمیت بسیار زیادی دارد. به خاطر داشته باشید که عدم آگاهی در خصوص این وضعیت و ادامه دادن به رانندگی و فشار وارد آوردن به موتور اتومبیل، می‌تواند موجب سوختن موتور گشته و هزینه زیادی را برای شما ایجاد بکند.
یاتاقان چه عملکردی در خودرو دارد؟
یاتاقان ها از میل لنگ (یکی از اجزایی که باعث چرخش موتور می شود) پشتیبانی می کنند که به نظر امر ساده ای می رسد. با این حال، یاتاقان‌های میل لنگ باید اصطکاک بین میل لنگ در حال چرخش و بلوک موتور ثابت را کاهش دهند و به این ترتیب بیشتر آسیب را در طول عمر خود تحمل می‌کنند . این قطعات معمولاً به دلیل سایر عملکردهای موتور فرسوده می شوند ، نه به دلیل عملکرد خود یاتاقان، که پیش بینی مدت زمان دوام یا زمان خرابی آنها را غیرممکن می کند. در شرایط ایده آل، یاتاقان ها برای مدت نامحدود دوام خواهند داشت.
آنها معمولاً از ترکیبات مس و سرب ساخته می شوند که در معرض انواع آسیب ها هستند . تا زمانی که جریان ثابت روغن تمیز وجود داشته باشد، یاتاقان ها به حرکت خود ادامه می دهند. اگر روغن کثیف باشد یا اگر انتشار روغن قطع شود، آن موقع است که مشکلات شروع می شود و ممکن است شاهد یاتاقان زدن خودرو خود باشید .
- تنظیم لقی عمودی بین سیلندر و میلنگ
- کاهش و از بین بردن تقریبی اصطحکاک میان سیلندر و میلنگ و یا کاهش ان تا حد قابل قبولی
- کاهش اصطحکاک میان شاتون و میلنگ و جلوگیری از خوردگی آنها
وقتی این قطعه به هر دلیلی بیش از حد داغ شود حالت دفرمگی پیدا می کند و اگه ذوب شود باعث چسبیدن شاتون به میل لنگ میشود و موتور احتمالا می سوزد.
در مورد “یاتاقان زدن” باید گفت خود یاتاقان دچار مشکل میشود چون وقتی خودرو یاتافان می زند صدای خیلی بدی به گوش می رسد و خودرو برای راه افتادن به نیروی زیادی نیاز دارد (اصطکاک موتور خیلی زیاد است) اگر در این زمان سریعا موتور را خاموش نکنید موتور می سوزد.
یاتاقان های میل لنگ ممکن است به دلایل زیر فرسوده شوند:
- گرمای بیش از حد (اگر روغن کافی نباشد)
- فشار
- زدگی یا خوردگی در اثر قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا اسید موجود در روغن آلوده
- قرار گرفتن در معرض کثیفی یا زباله های موجود در روغن ، که باعث خراشیدن یاتاقان ها می شود (به نوبه خود باعث خراشیدن قطعات موتور نیز می شود)
- خشک شدن به دلیل نشت روغن ، انسداد یا گردش ضعیف روغن (همچنین گاهی اوقات ناشی از اندازه نادرست یا نصب نادرست یاتاقان ها)
- تماس فلز روی فلز (در نتیجه خشک شدن در اثر جریان ضعیف روغن)
نشانه خرابی یاتاقان چیست ؟
گیربکس آسیب دیده یا خراب شدن موتور می تواند در نتیجه خرابی یاتاقان موتور باشد. اگر به موقع علائم فرسودگی و خرابی یاتاقان موتور را تشخیص ندهید، باید هزینه زیادی برای تعمیر یا حتی تعویض موتور خود با موتور جدید بپردازید. بهترین راه برای جلوگیری از این مشکلات، شناسایی و تعمیر آنها در اسرع وقت است. بنابراین در ادامه این پست برخی از نشانه های خرابی یاتاقان موتور که معمولا در موتور خودرو رخ می دهد را به اطلاع شما می رسانیم .
1. سر و صدای موتور خودرو
یکی از علائم خرابی یاتاقان موتور ، صدای موتور است. نوعی صدای موتور وجود دارد که می‌تواند نشان دهنده فرسودگی یاتاقان‌های موتور باشد که می‌توانداز سوپاپ‌ها رخ دهد.
2. از دست دادن فشار روغن
از دست دادن فشار روغن نیز یکی از علائم خرابی یاتاقان موتور است که باید بدانید. به طور معمول، از پمپ روغن مقدار ثابتی سیال جریان می یابد. اگر نشتی های کمی در موتور شما وجود داشته باشد، مانند نشتی در شکاف بین یاتاقان های موتور، راکر یا بالابر هیدرولیک، موتور شما به دلیل خروج روغن از کانال های روغن، فشار روغن را از دست می دهد. از این رو، فاصله بیش از حد بین یاتاقان ها در نتیجه سایش بیش از حد یاتاقان منجر به از دست دادن فشار روغن می شود.
3. صدای گیربکس و تسمه های فرسوده
ساییده شدن تسمه ها و صدای گیربکس یکی دیگر از نشانه های فرسوده شدن یاتاقان موتور است. یاتاقان‌های اصلی دارای دو نوع سطح یاتاقان هستند: سطح اصلی یاتاقان که میل لنگ روی آن کار می‌کند و یاتاقان‌های رانش که مانع از عقب و جلو رفتن گیربکس میشود. صفحه یاتاقان رانش می تواند مانند سطح اصلی ساییده شود.
اگر فضای کافی بر روی میله وجود داشته باشد، یاتاقان‌های رانش فرسوده می‌توانند میل لنگ را به اندازه کافی به عقب فعال کنند تا مبدل گشتاور را به گیربکس مسدود کند یا به اندازه کافی به جلو یا عقب حرکت کند که منجر به سایش بیش از حد لبه‌ها در تسمه شود. اولین مورد ممکن است منجر به صدای گیربکس یا حتی آسیب رساندن به گیربکس شود.
4. براده های نقره ای در روغن
مورد بعدی در لیست علائم خرابی بلبرینگ موتور، ظهور براده های نقره در روغن است. سایش معمولی یاتاقان مقدار احتمالی غبار آلومینیومی را ایجاد می کند که رنگ نقره ای در روغن دارد.
بنابراین وقتی سطح روغن را بررسی می‌کنید، می‌توانید چیزی شبیه درخشش فلزی را روی میله اندازه‌گیری ببینید. اما این گرد و غبار باید فقط همین باشد، نه بیشتر، پودری که نمی تواند به هیچ دانه آلومینیوم مشخصی تبدیل شود. اما زمانی که یاتاقان‌های موتور دچار کمبود روغن یا داغ شدن بیش از حد شوند، از بین می‌روند و به صورت نوارهای ریز یا خرده‌هایی در می‌آیند.
بنابراین وقتی سطح روغن را چک می‌کنید یا روغن را تعویض می‌کنید، اگر نوار ها یا تکه‌های آلومینیومی در روغن می‌بینید یا به میله اندازه‌گیری روغن چسبیده‌اند، به احتمال زیاد یاتاقان فرسوده یا شکسته دارید.
یک مکانیک ماهر همیشه فیلتر روغن را بررسی می کند تا نشانه های اولیه زباله ها و براده های اضافی را پس از هر تعویض روغن تشخیص دهد. در تعمیرگاه مکانیکی که توسط امداد خودرو کرج خودرو شما به آنجا منتقل میشود، می توانید تمامی خدمات عیب یابی و رفع یاتاقان زدن خودرو از جمله عیوب مهم و پر اهمیتی است که در صورت عدم توجه و رفع به موقع آن، می‌تواند خسارات سنگینی به دنبال داشته باشد. در این مقاله از به بررسی دلایل یاتاقان زدن موتور ماشین و علت خرابی یاتاقان ماشین می پردازیم. گاهی اوقات میزان آسیب به حدی است که پیشرانه از کار افتاده و دیگر روشن نمی‌شود؛ در چنین مواقعی کار از کار گذشته و بایستی موتور خودرو به طور کامل باز شده و از نو سر هم‌بندی گردد.
منظور از یاتاقان زدن خودرو چیست؟
هر عاملی که باعث دفرمه شدن یا آسیب دیدن یاتاقان‌ها شود، به طوری که یاتاقان به میل لنگ بچسبد یا بیش از حد از آن فاصله بگیرد، لایه روغن دیگر قادر نخواهد بود به درستی فضای خالی میان این دو را پر کند؛ اصطلاحا در این وضعیت گفته میشود که موتور یاتاقان زده است.
اگر یاتاقان با سطح میل لنگ تماس پیدا کند و به آن بچسبد، حرکت موتور (دوران میل لنگ) سنگین شده و در نهایت پیشرانه از کار خواهد افتاد. اگر یاتاقان‌ها در اثر خوردگی و سایش، ضخامت استاندارد خود را از دست بدهند و بیش از حد نازک شوند، میل لنگ دیگر نمی‌تواند بدون لرزش به کار خود ادامه دهد، چرا که لقی استاندارد آن از بین رفته و حین کارکرد همواره صدایی شبیه به تق تق یا لق لق از ناحیه یاتاقان معیوب شنیده میشود.
علائم یاتاقان زدن موتور ماشین
علائم یاتاقان زدن خودرو
به محض اینکه یکی از علائم زیر را در خودروی تان مشاهده کردید، فوراً خودرو را خاموش و با کمک یدک کش، آن را به تعمیرگاه منتقل کنید. بارها پیش آمده است که رانندگان، این علائم را دیده و نسبت به آن بی توجه بوده اند. سهل انگاری راننده در این مواقع، باعث می شود که خودرو یاتاقان بزند. موارد زیر، عمده ترین نشانه های خرابی یاتاقان است؛ آن ها را به خاطر بسپارید:
علائم یاتاقان زدن خودرو را می‌توانیم طبق موارد زیر دسته بندی کنیم:
- صدا “لق لق ” یا “تق تق” موتور هنگام گاز دادن یا شتاب گرفتن
- قفل شدن موتور، که در این حالت موتور به هیچ عنوان روشن نمی شود.
1- قفل شدن موتور و روشن نشدن آن
قفل شدن موتور، که در این حالت موتور به هیچ عنوان روشن نمی‌شود. در واقع زمانی که علی رغم استارت زدن، موتور خودرو روشن نمی‌شود؛ یکی از دلایل می‌تواند یاتاقان زدن باشد.
2- صدای تق تق یا لق لق موتور هنگام گاز دادن
اگر حین گاز دادن و بالا بردن دور موتور، صدایی شبیه به تق تق از سمت موتور خودرو به گوش می‌رسد، حتما در خصوص یاتاقان زدن اتومبیل خود مشکوک شوید. در این شرایط توصیه میشود که خودرو را متوقف ساخته و فورا درخواست تعمیرکار کنید. در غیر این صورت بهتر است که خودروی خود را بدون روشن کردن موتور، به نزدیک‌ترین تعمیرگاه مجاز و معتبر جهت انجام تعمیرات انتقال دهید.
در دور آرام (970rpm) هیچ صدایی از موتور بگوش نمی‌رسید. با افزایش دور از 1200 rpm به بالا صدای یاتاقان‌های متحرک کاملاً واضح شنیده می‌شد. این صدا شبیه به صدای برخورد دو فلز به یکدیگر است و صدایی تق تق به گوش می‌رسد. به خاطر داشته باشید که توجه نکردن به چنین چیزی می‌تواند هزینه‌های بسیار سنگینی برایتان به بار آورده و مشکلات بزرگتری به وجود بیاورد.
3- روشن شدن چراغ چک روغن
البته همیشه نمی‌توانیم روشن شدن چراغ چک روغن را به یاتاقان‌ها ارتباط دهیم. اما در صورت روشن شدن این چراغ، باید به چنین موردی نیز مشکوک شده و پیگیری‌های لازم را انجام دهید.
4- کاهش قدرت موتور
اگر خودروی خود را کم جان‌تر از همیشه یافته و احساس می‌کنید به خوبی گاز نخورده و به شکل مطلوب پیش نمی‌رود، ممکن است یاتاقان‌ها مشکلی پیدا کرده باشند. به خاطر داشته باشید که هر یک از این علائم به تنهایی ممکن است به دلایل دیگری ایجاد شده باشند. اما در هر صورت، به محض مشاهده هر یک از آنها به تنهایی یا در کنار یکدیگر؛ باید حتما خودروی خود را به تعمیرکار بسپارید. از یاد نبرید که ادامه دادن به حرکت، وخامت اوضاع را بیشتر کرده و ممکن است دیگر با قطعات معیوب نظیر میل لنگ یا یاتاقان‌ها با تراشکاری اصلاح نگردند. در چنین شرایطی ناچار به تعویض قطعات شده و هزینه‌هایتان به شدت بالا می‌رود.