شکر قهوه ای و دیابت؛ آیا شکر قهوه ای گزینه ای سالم تر از شکر سفید است؟

مصرف قند و شکر، به ویژه در افراد مبتلا به دیابت، همواره یکی از موضوعات چالش برانگیز در تغذیه محسوب می شود. بسیاری بر این باورند که شکر قهوه ای گزینه ای سالم تر از شکر سفید است و می توان آن را با محدودیت کمتری مصرف کرد، اما شواهد علمی و توصیه های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران نشان می دهد این باور نادرست است و آنچه بیش از نوع شکر اهمیت دارد، میزان مصرف آن است.

تفاوت شکر قهوه ای و سفید چیست و چرا باورهای رایج نادرست است؟

بسیاری تصور می کنند شکر قهوه ای به دلیل رنگ و عطر طبیعی ترش، گزینه ای سالم تر برای دیابتی هاست. این باور ناشی از حضور اندک مواد معدنی مانند کروم در شکر قهوه ای است. کروم یکی از عناصر کمیاب است که نقش مهمی در تحمل گلوکز و بهبود حساسیت انسولین دارد. با این حال، مقدار کروم موجود در هر قاشق شکر قهوه ای بسیار کم است و تاثیر آن بر کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت ناچیز است. بنابراین، شکر قهوه ای از نظر اثرات قند خون تفاوت قابل توجهی با شکر سفید ندارد.

شاخص گلایسمی و میزان کربوهیدرات

یک نکته کلیدی که باید در نظر گرفت، میزان کربوهیدرات و شاخص گلایسمی این نوع شکر است. هر قاشق غذاخوری شکر قهوه ای یا سفید تقریباً ۱۵ گرم کربوهیدرات ساده دارد. کربوهیدرات های ساده باعث افزایش سریع و ناگهانی سطح قند خون می شوند و می توانند منجر به نوسانات شدید انسولین و انرژی شوند. به همین دلیل، محدود کردن مصرف شکر، حتی در انواع طبیعی یا قهوه ای، برای مدیریت دیابت ضروری است.

شکر قهوه ای و کنترل قند خون

در برخی مطالعات مشاهده شده که شکر قهوه ای می تواند به طور بسیار جزئی در کنترل قند خون بهتر از شکر سفید عمل کند، اما این اثر آن قدر کوچک است که نمی تواند به عنوان دلیل مصرف آزاد برای بیماران دیابتی محسوب شود. مصرف شکر قهوه ای تنها زمانی می تواند در رژیم غذایی جایگاهی داشته باشد که تحت نظر متخصص تغذیه و به عنوان بخشی از یک برنامه غذایی متعادل و کنترل شده انجام شود.

توصیه های عملی برای بیماران دیابتی

برای مدیریت موثر دیابت، تنها کاهش مصرف شکر کافی نیست؛ سبک زندگی، انتخاب غذاهای دیگر و نحوه ترکیب وعده ها نیز اهمیت دارد. رعایت یک برنامه غذایی منظم، کنترل اندازه وعده ها و توجه به شاخص گلایسمی مواد غذایی، می تواند به تثبیت سطح قند خون کمک کند. همچنین آموزش بیماران برای تشخیص منابع پنهان قند در غذاهای فرآوری شده و نوشیدنی ها، نقش مهمی در پیشگیری از افزایش ناگهانی قند خون دارد. این توصیه ها، در کنار فعالیت بدنی منظم، می توانند کیفیت زندگی و سلامت طولانی مدت افراد مبتلا به دیابت را بهبود بخشند.

• محدود کردن مصرف شکر و قند: حتی شکر قهوه ای باید در حد متعادل و با رعایت اندازه گیری دقیق مصرف شود.
• کنترل شاخص گلایسمی کل وعده غذایی: ترکیب شکر با فیبر، پروتئین یا چربی های سالم می تواند اثر افزایش سریع قند خون را کاهش دهد.
• مشورت با متخصص تغذیه: برنامه غذایی شخصی سازی شده با توجه به میزان فعالیت، وزن و داروهای مصرفی، بهترین راه کنترل قند خون است.
• استفاده از جایگزین های سالم قند: در صورت نیاز، می توان از شیرین کننده های طبیعی با شاخص گلایسمی پایین یا میوه های تازه برای شیرین کردن غذاها استفاده کرد.

نتیجه گیری

شکر قهوه ای، هرچند از نظر ظاهر و طعم طبیعی تر به نظر می رسد، از نظر تأثیر بر قند خون تفاوت چشمگیری با شکر سفید ندارد. برای مبتلایان به دیابت، نکته کلیدی در درجه اول کنترل میزان مصرف و رعایت تعادل در رژیم غذایی است. مدیریت هوشمندانه مصرف شکر و کنترل کربوهیدرات های ساده می تواند از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری کرده و به حفظ سلامت عمومی بدن کمک کند.

منبع خبر: pezeshkinews