دلایل شکستگی بینی و درمان آن
به نقل از بهترین جراح بینی در تهران شایع ترین آسیب استخوانی در صورت شکستگی بینی است از آنجایی که بینی به سختی دچار آسیب می شود بنابر مطالعات متعددی که درباره شکستگی صورت انجام گرفته است، نیمی از شکستگی های صورت شامل شکستگی بینی بودند. ضربه خوردن بینی توسط افراد دیگر ، دچار سانحه شدن مانند برخورد با درب ، تصادف ، و یا در ورزش همواره می تواند ناراحت کننده باشد.
- شکستن بینی برروی استخوان و غضروف ها تاثیر می گذارد.
- ایجاد لخته خونی در ناحیه تیغه بینی ( خون دماغ شدن)
- مشکلات تنفسی و درد در ناحیه بینی
- ورم بینی هم در داخل بینی و هم خارج بینی
- اطراف چشم دچار کبودی می گردد
- توجه داشته باشید که در این شرایط باید فورا به جراح بینی مراجعه نمایید .
زمان مراجعه به پزشک در شکستگی بینی
پس وارد شدن ضربه به بینی اولویت براین است که هر چه سریع تر به یک دکتر مراجعه نمایید . اگر شدت ضربه به حدی بود که سبب خونریزی از هر دو یا یکی از سوراخ های بینی با گذشت زمان بیش از چند دقیقه شود ، همچنین سبب پاره شدن پوست بینی ، سردردهای شدید ، حالت تهوع ، و در حالی که درد و تورم پس از گذشت سه روز برطرف نشود و شکل بینی تغییر کند و در عین حال سبب سختی در تنفس شود احتمال وجود یک آسیب جدی هست که نیاز به مراقبت های پزشکی دارد. اگر شک دارید بینی شما دچار شکستگی شده است، با یک متخصص گوش و حلق و بینی در طول یک هفته پس از ایجاد آسیب ملاقات کنید.
۳-۵ روز بعد از شکستگی بینی یعنی وقتی که ورم و کبودی از بین رفت، شخص باید به دکتر متخصص گوش و حلق و بینی و یا جراح فک و صورت مراجعه کند.مراقبت های اولیه نباید بیش از ۵ روز طول بکشد. اگر برای رفتن به دکتر تاخیر داشته باشید به خصوص اگر این تاخیر بیش از ۷-۱۰ روز طول بکشد استخوان شکسته ی بینی با همان حالت نافرم جوش می خورد.
تشخیص شکستگی بینی
زمانی شما به یک پزشک متخصص سر،گردن و بینی مراجعه میکنید
- دکتر با استفاده از یک وسیله ی خاص، بیرون و داخل بینی را بازرسی می کند. باید انتظار این را داشت که این بازرسی کمی دردناک باشد.
- عکسبرداری از بینی می تواند در شرایط خاص انجام شود.
- در مواردی که شکستگی بینی شدید باشد ممکن است به سی تی اسکن از سر و صورت نیاز داشته باشیم
احتمالاً نیاز به منتظر ماندن به مدت چند ماه برای درمان شکستگی بینی قبل از انجام عمل برای اصلاح و خواهید داشت. اگر بینی دچار مشکل خود را درمان نشده رها کنید، ممکن است با ظاهر نامطلوب در صورت خود و نیز مشکلات جدی در ارتباط با تنفس مواجه شوید.
درمان بدون جراحی بینی
در زمانی که شکستی بینی خفیف باشد و تیغه بینی از جای خود جابه جا نشده باشد و به تشخیص پزشک نیاز به نباشد در مراقبت های بینی می توان اقدامات زیر را جهت درمان انجام داد.
- مقداری یخ را در یک پارچه یا کیسه بپیچید و به مدت ۱۵ دقیقه بر روی بینی خود قرار دهید و سپس بردارید. این فرآیند را می توانید ساعتی یکبار در طول روز انجام دهید. استفاده از یخ در یک الی دو روز پس از آسیب می تواند برای کاهش درد و تورم سودمند باشد. در حین انجام این کار یک زمان استراحت قرار دهید و هرگز یخ را به طور مستقیم بر روی پوستتان قرار ندهید.
- می توانید از دارو هایی که پزشک تجویز میکند مانند استامینوفن برای کاهش درد استفاده کنید .
- اگر بینی همچنان خونریزی می کند نباید از داروهای بدون نسخه ی ضد احتقان استفاده شود. در این صورت باید به دنبال درمان های پزشکی باشیم
- هنگامی که می خواهید بخوابید سر خود را بالا نگه دارید تا از تورم بیشتر جلوگیری شود. برای این کار می توانید از چند بالش در زیر سر خود استفاده کنید.
درمان شکستگی بینی
چنانچه با گذشت دو هفته از زمان ایجاد آسیب برای بینی گذشته باشد، با مراجعه به پزشک به درمان شکستگی بینی و رعایت دستورات پزشکی بپردازید.
- برای بینی هایی که شکستگی آنها ساده است و استخوان بینی جا به جا نشده است پزشک معمولا داروهای ضد درد ، یخ و ضد احتقان بینی تجویز می کند.
- برای شکستگی های قابل توجه، معمولا دکتر تلاش می کند که استخوان بینی را جا بیندازد. برای این کار دکتر ممکن است از داروهای ضد درد، بی حسی موضعی و ابزار خاصی استفاده می نماید.
- درمان شکستگی بینی اغلب پس از فروکش کردن تورم بینی انجام می شود.
- همه ی شکستگی های بینی را نمی توان در بخش اورژانس جا انداخت. بعضی از شکستگی ها نیاز به یک متخصص گوش و حلق و بینیدارد.
اگر خونریزی بینی ادامه داشته باشد، ممکن است دکتر یک بسته داخل بینی قرار دهد.
- یک لایه گاز پانسمان نرم در داخل سوراخ های بینی که در حال خونریزی است قرار داده می شود تا خونریزی به طور کامل بند بیاید. متخصص گوش و حلق و بینی این گاز پانسمان را پس از ۲-۳ روز باز می کند
- در مدتی که سوراخ های بینی با گاز پانسمان بسته شده ممکن است آنتی بیوتیک و داروهای ضد درد نیز توسط دکتر تجویز شود
- در صورتی که آسیب های دیگری هم وجود داشته باشد، معاینه و درمان های مرتبط با آنها نیز انجام می شود.
درمان بینی شکسته با جراحی بینی
پس از طی کردن مدت زمان دو الی سه ماهه از شکستگی بینی و فروکش شدن ورم بینی دوران درمان بینی شما شروع می شود. با کاهش ورم بینی تصویر دقیق تری از ظاهر اولیه بینی به جراح میدهد از این درمان با جراحی بینی برای پزشک هموارتر خواهد بود.هدف جراح از عمل شکستگی بینی بازگرداندن بینی به حالت اولیه اش است از این رو این عمل یک جراحی پلاستیک ترمیمی محسوب میشود.
در مواردی که بینی هایی شکستگی های مکرر داشته و دچار بد شکلی ماندگار شده اند مانند انحراف سپتوم بینی تنها راه درمان آنها نیز جراحی بینی است. بیمارانی که علاقه مند به انجام رینوپلاستی ( ) در زمان تصحیح تغییر شکل بینی پس از صدمه را دارند ، به سپتورینوپلاستی کنترل نیاز خواهند داشت.زمان مناسب برای جراحی زیبایی بینی معمولا بین ۳-۶ ماه پس از آسیب است در این زمان ورم ناشی از صدمه وارد شده از بین رفته و استخوان ها کاملاً تثبیت شده اند . افرادی سن آنها کم می باشد می توان تا سن بلوغ آنها صبر کرد تا رشد صورت کامل شود.
پیشگیری از شکستگی بینی
همواره پیشگیری بهتر از درمان است . شما می توانید با رعایت نکاتی خطر شکستگی بینی را کاهش دهید.
- استفاده از کفش های مناسب
- عدم استفاده از الکل و مواد مخدر
- همیشه از کلاه ایمنی هنگام دوچرخه سواری و موتور سیکلت برای محافظت استفاده نمایید
- هنگام رانندگی از کمربند ایمنی استفاده کنید و کودکان را در صندلی مناسب و تایید شده قرار دهید.
- در هنگام ورزش و فعالیت های فیزیکی از قوانین ایمنی پیروی کنید
مورد خاصی که نیاز به درمان و مداخله اورزانسی دارد شامل مورد زیر می گردد:
- خونریزی فعال که باید به هر طریق متوقف شود.
ایجاد وضعیت خاصی که «هماتوم سپتوم» نامیده میشود و در واقع تشکیل لخته وسیع خون در داخل تیغه میانی بینی است و در معاینه بینی مشخص میشود که باید ظرف چند ساعت تخلیه شود وگرنه ممکن است منجر به آسیب غضروفی شود. مانند هر ضربه جدی دیگری توصیه کلی مراجعه در اولین فرصت ممکن به نزدیک ترین مرکز پزشکی برای معاینه اولیه است.
اما تا آن هنگام توصیه میشود برای کم کردن تورم بینی و خونریزی از کمپرس سرد و یا یخ بر روی بینی استفاده کنید و وضعیت نیمه نشسته داشته باشید. خونریزی بینی در اکثر موارد جزئی و خفیف است و خود به خود متوقف خواهد شد اما اگر شدید و جدی باشد حتماً باید بیمار به صورت اورژانسی تحت درمان قرار گیرد.
همچنین اگر ضربه به صورت بیمار آنقدر شدید باشد که منجر به شکستگی شدید بینی و خونریزی اساسی شود بیمار ممکن است نیاز به بستری داشته باشد تا از نظر ضربه مغزی بررسی شود. در غیر از این موارد معمولاً ضربه های بینی نیازی به مداخله فوری پزشکی و مراجعه اورژانسی ندارند اما باید طی چند روز حتماً معاینه شوند.
نکته کلیدی در تشخیص شکستگی بینی این است که اساس و بنیان تشخیص بر پایه «معاینه» است نه عکسبرداری.
برای معاینه نیز یک «فرصت طلایی» وجود دارد که برای بزرگسالان حداکثر دو هفته و برای کودکان حداکثر ده روز است و اگر دیرتر از این موعد مراجعه شود ممکن است شکستگی ها خود به خود جوش خورده و تشخیص با مشکل مواجه شود. از طرف دیگر برای یک معاینه دقیق لازم است بینی دچار تورم شدید نباشد.
در دو سه روز اول و گاهی بیشتر از آن ممکن است معاینه دقیق امکانپذیر نباشد بنابراین باید صبر کرد تا تورم ناشی از ضربه فروکش نماید و معاینه دقیق‌تر امکانپذیر گردد. نقش تصویربرداری اعم از گرافی ساده یا سی تی اسکن و غیره کمک کننده و مکمل معاینه خواهند بود و هرگز جایگزین آن نمی‌شوند.
بنابراین تشخیص شکستگی بینی یک موضوع تخصصی است و همیشه ساده نیست و اظهار نظر درباره آن فقط در حیطه عملکرد متخصص مربوطه است که پس از معاینه در شرایط مطلوب میتواند بیمار را راهنمایی کند. شکتگی های بینی بر اساس شدت و مکانیزم ضربه ، قسمتهای مختلفی از ساختار بینی را میتوانند گرفتار کنند بنابراین یکجور و یکنواخت نیستند و درمان یکسانی ندارند.
اما بطور خلاصه و به زبان ساده درمان آنها را می توان به دو دسته طبقه بندی کرد:
درمان بسته که شامل اکثر موارد شکستگی‌های بینی است نیازی به برش جراحی نداشته و عمل جااندازی قطعات شکسته به روش بسته انجام می‌گیرد اما در روش باز به دلیل شدت جراحات وارده نیاز به برش جراحی برای دسترسی وسیع‌تر و یا برای فیکس کردن بیشتر شکستگی‌هاست.
تصویرهای این مقاله مربوط به دو بیمار می باشند که به دلیل شدید بودن شکستگی‌های بینی و آسیب‌های همراه تحت درمان جااندازی باز قرار قرار گرفته اند. در اکثریت موارد، درمان شکستگی بینی ، نیازی به بیهوشی عمومی و بستری شبانگاهی ندارد بلکه با بیحسی موضعی یا وریدی کوتاه مدت و به صورت سرپایی انجام می‌پذیرد.
معمولاً برای بیماران مش داخل بینی و نیز اسپلینت (قبلاً گچ) بر روی بینی قرار داده میشود که برای چند روز باقی می ماند. اهمیت شکستگی های بینی به ویژه در تشخیص و درمان به موقع آن‌هاست تا از عوارض بعدی جلوگیری شود.
اگر شکستگی بینی به موقع تشخیص داده نشود و درمان نگردد ممکن است منجر به بدشکلی‌های ظاهری و نیز اختلالات تنفسی و سایر مشکلات برای بیماران گردد. مشکلاتی که با یک جااندازی ساده قابل پیشگیری بوده اند اما به دلیل تاخیر در درمان باعث عوارض ماندگاری میشوند که برطرف کردن بعدی آنها مستلزم انجام جراحی های سنگین و صرف هزینه‌های گزاف خواهد بود.
نکات اساسی در رابطه با شکسته شدن بینی
نکته دیگری که توضیح آن ضروری به نظر می‌رسد این است که گاهی بعضی از افراد که ماه‌ها قبل یا سال‌ها قبل دچار ضربه بینی شده بوده‌اند و اکنون دچار بدشکلی ظاهری یا انحراف بینی هستند به مطب مراجعه می کنند و علت مراجعه خود را «درمان شکستگی بینی» بیان می دارند!
بدیهی است اصطلاح «شکستگی بینی» برای این گونه موارد قدیمی صدق نمی‌کند و فقط برای موارد اخیر و جدید ضربه به بینی کاربرد دارد. کسانی که ماه‌ها و یا سال‌ها قبل ،بینی شکسته داشته و درمان نشده‌اند یا درمان درست و کامل نشده‌اند و اکنون دچار مشکل هستند دیگر با «جاندازی شکستگی» قابل علاج نیستند بلکه در گروه بیمارانی قرار میگیرند که باید تحت عمل جراحی «سپتورینوپلاستی» قرار گیرند که در واقع به منزله عمل جراحی زیبایی است.
بنابراین ضربه‌های بینی را جدی بگیریم و در فرصت طلایی برای معاینه به پزشک مراجعه کنیم تا از عواقب و عوارض ناخواسته بعدی پیشگیری شود
علائم شایع در شکستگی بینی
- تغییر در ظاهر بینی و بد فرمی
- خون ریزی و درد در ناحیه بینی
- کبود شدن بینی و یا تغییر رنگ در آن همراه با تورم
- تنفس سخت از طریق بینی
چگونه ریسک شکستگی بینی را کاهش دهیم؟
- استفاده از کمربند ایمنی در هنگام استفاده از اتومبیل
- در ورزش های رزمی یا ورزش هایی که امکان وارد شدن ضربه وجود دارد، از کلاه ایمنی استفاده نمایید.
- همچنین هنگام استفاده از دورچه و یا موتورسیکلت از کلاه های ایمنی استفاده کنید.
- از وارد شدن ضربه به بینی تا حد امکان جلوگیری نمایید.
چگونگی تشخیص شکستگی بینی
بهترین تهران با معاینه قسمت های داخلی بینی مشاهده و لمس به تشخیص آسیب بینی و بافت های آن می پردازد. در مواردی نیاز به عکس و سی تی اسکن بینی می باشد تا تشخیص دقیق صورت گیرد . در مواردی که بینی با تورم و خون ریزی مراه است با کاهش ورم بینی ، امکان تشخیص دقیق وجود خواهد داشت.
زمانی که شکستگی بینی اتفاق می افتد، چه مواردی را تجربه خواهید کرد ؟
همانطور که گفته شد ، شکستگی بینی زمان به وقوع می پیوندد که آسیب شدیدی به نواحی مختلفی از جمله پل بینی ، غضروف سپتوم و غشا مخاطی پوشش دهنده حفره داخلی بینی وارد شود. زمانی که دماغ شما دچار شکستگی می شود. احتمال دارد شاهد بروز موارد زیر باشید:
جا به جا شدن استخوان پل بینی و منحرف شدن آن از بخش مرکزی به یک سمت از بینی
پاره شدن پوشش مخاطی بینی که منجر به بروز خونریزی می شود.
جا به جایی سپتوم که موجب می شود خون در زیر بافت غضروفی تجمع پیدا کند. این عارضه که هماتوم سپتوم بینی نامیده می شود ، ممکن است باعث مرگ بافت غضروف شود و فرم بینی زینی شکل را بوجود آورد.
گاها اگر ضربه بیش از حد شدت داشته باشد ، موجب صدمه دیدن استخوان هایی می شود که بینی را به جمجمه متصل می کند. آسیب وارده می تواند منجر به این شود که مایعات درون مغز و مهره ستون فقرات به بیرون ترشح پیدا کنند. بدنی ترتیب مغز در برابر عوامل باکتریایی آسیب پذیر شده و ممکن است عفونت جدی را به همراه داشته باشد.
عواقب بعد از شکستگی دماغ
به طور معمول شکستگی بینی اگر به صورت مختصر باشد بعد از 4 هفته بهبود پیدا می کند. چنانچه شکستگی شدید باشد با عمل جراحی بینی قابل درمان است و در صورتی که نیاز به عمل جراحی باشد این عمل باید در 7 روز اول شکستگی انجام شود. هم چنین اگر از زمان شکستگی بیشتر از 2 هفته می گذرد، لازم است عمل جراحی ترمیمی تا 6 ماه به عقب بیفتد. همینطور اگر در 4 ساعت اولیه پس از آسیب به بهترین دکتر عمل بینی در تهران مراجعه کنید، ایشان می تواند شکستگی را درمان کند. اما بعد از این زمان چون بینی دچار تورم می شود ، تشخیص شکستگی دشوار خواهد بود. به همین علت بهترین زمان برای انجام عمل ترمیم شکستگی روز 4 الی 7 ام می باشد.
اقدامات فوری و لازم بلافاصله بعد از شکستگی بینی
سرعت عمل بالا : بعد از وقوع شکستگی بینی سعی کنید از دهان نفس بکشید و به جلو مایل شوید تا اگر خونی در گلوی شماست تخلیه شود.
استفاده از یخ : کمپرس یخ در 48 ساعت اولیه تا 4 بار در روز به مدت 10 تا 15 دقیقه برای کاهش تورم بسیار مناسب است. یخ را در حوله یا دستمالی بپیچید و مراقب باشید فشاری به بینی وارد نکنید ؛ زیرا این امر می تواند باعث آسیب جدی به بینی شما شود.
بالا نگه داشتن سر : سر خود را بخصوص هنگام خواب بالا نگه دارید. این کار موجب می شود تورم بینی شما کاهش پیدا کند.
استفاده از مسکن : درصورتی که درد شدیدی دارید میتوانید از مسکن ها و داروهای ضد درد مثل ایبوپروفن و یا استامینوفن استفاده کنید.
بعد از شکستگی چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم ؟
- در صورتی که خون ریزی شما متوقف نشده و یا مایع شفاف و آبکی از بینی تان خارج می شود
- زمانی که تنفس برایتان سخت و دشوار شده است
- ظاهر بینی شما تغییرات قابل توجهی پیدا کرده و دچار کجی شده باشد
- هم چنین اگر همراه با شکستگی بینی , سر یا گردن شما نیز آسیب دیده باشد و دچار درد گردن و سر درد شدید و حتی تهوع و استفراغ هستید می بایست حتما به بهترین جراح بینی در تهران مراجعه کنید.
عمل همزمان شکستگی و زیبایی بینی
توصیه می شود عمل زیبایی بینی با درمان شکستگی بینی همزمان نباشد ؛ زیرا بینی تازه شکسته شده دچار شکستگی و خورد شدن استخوان هاست و بینی تورم زیادی دارد. در حین عمل زیبایی لازم است استخوان های بینی تراشیده شود که برای این امر نیاز به استخوان های محکمی می باشد تا در نتیجه بینی ظاهری خوش فرم و زیبا پیدا کند. البته در صورتی که مراجعه کننده درخواست داشته باشد ، انجام این دو پروسه به صورت همزمان امکان پذیر است ؛ اما در این شرایط باید بیمار باید به نتیجه واقع بینانه نگاه کند.
بیمه و هزینه جراحی بینی شکسته
در صورتیکه درمان شکستگی بینی با عمل زیبایی همراه نباشد, بیمه معمولا هزینه های مربوط را پرداخت میکند. اما برای اطلاعات بیشتر در این زمینه لازم است از طرف شرکت بیمه خود شرایط را بررسی نمایید.
شکستگی بینی در کودکان
در صورتی که بینی کودک شما دچار صدمه و آسیب شد و همراه با علائمی مثل خون دماغ , کبود شدن بینی و یا اطراف چشم , ورم , احساس درد و یا مشکل در تنفس بود ,ممکن است بینی دچار شکستگی شده باشد و توصیه میشود به پزشک مراجعه کنید. پزشک با معاینه ، نوع شکستگی را شناسایی می کند و در صورت لزوم بینی را جا می اندازد و یا از آتل استفاده میکند. بهترین زمان برای جا انداختن بینی در 5 روز اول می باشد. و بعد از این زمان ممکن است بینی دچار بد فرمی هایی در ظاهر شود.
آیا برای درمان شکستگی بینی باید خودمان دست به کار شویم ؟
به هیچ عنوان نباید سر خود برای جا انداختن استخوان بینی تان بعد از شکستگی کار انجام دهید. تمامی روندهای درمان لازم است که تحت نظر متخصص به انجام برسد. چرا که ممکن یک شکستگی ساده ، مشکل جدی تری را به همراه داشته باشد.
درمان شکستگی بینی
درمان بینی شکسته در راستای بهبود بخشید عملکرد طبیعی بینی و همچنین اصلاح شکل فرم آن به انجام می رسد. خون ریزی دماغ توسط پک های بینی کنترل می شود. در 24 ساعت اولیه 4 بار در روز به مدت 20 دقیقه از کمپرس یخ و سپس تا 48 ساعت پس از آن لازم است از کمپرس گرم استفاده شود. در صورتی که شکستگی با مشکل جانبی همراه نباشد ، درمان با آنتی بیوتیک ها ، مسکن ها و اسپری دکونژستان صورت می گیرد.
در صورت مشکل در تنفس و تغییر شکل پس از شکستگی ، انجام عمل بینی ضرورت پیا می کند. برای جا انداختن بینی از بی حسی موضعی و در کودکان از داروی بیهوشی استفاده خواهد شد. بعد از جا انداختن بینی ، به جهت محتفظت بیشتر به مدت 7 روز نیاز است بر روی آن گچ طبی قرار بگیرد. هرچه بینی زودتر جا انداخته شود نتیجه بهتری نیز حاصل می شود.
بعد از شکستگی بینی لازم است سر خود را بالا نگه دارید. در صورتی که به منظور جلوگیری از خون ریزی از تامپون استفاده شود ، لازم است از دهان نفس بکشید که این امر ممکن است موجب خشکی راه تنفسی و دهان شود ؛ بنابراین دهان خود را مرتب بشویید تا رطوبت آن حفظ شود. از انجام فعالیت ورزشی به مدت 6 هفته خودداری نمایید. گفتنی است که جا انداختن بینی تا 12 روز اول امکان پذیر است و بعد از آن نیاز به جراحی می باشد. بهترین زمان برای جا انداختن بینی شکسته شده در بزرگسالان 5 الی 7 روز و در کودکان 3 الی 5 روز می باشد.
منبع: utswmed.org