پر کردن سفته ضمانت

پر کردن سفته ضمانت فرآیندی حساس و نیازمند دقت فراوان به جزئیات حقوقی است، زیرا هرگونه اشتباه یا بی دقتی می تواند تبعات مالی و قانونی قابل توجهی برای صادرکننده یا گیرنده آن به همراه داشته باشد. درک صحیح نحوه تکمیل این سند تجاری، به ویژه با توجه به اهداف مختلف ضمانتی که می تواند داشته باشد (مانند ضمانت کاری، ضمانت وام یا تعهدات قراردادی)، از اهمیت بالایی برخوردار است. آگاهی از نکات کلیدی، نه تنها به حفظ اعتبار سند کمک می کند، بلکه از سوءاستفاده های احتمالی نیز جلوگیری می نماید.

سفته به عنوان یکی از رایج ترین اسناد تجاری و تعهدآور در نظام حقوقی ایران، نقشی محوری در تثبیت روابط مالی و قراردادی ایفا می کند. استفاده گسترده از این سند در بسترهای مختلف اقتصادی، از جمله در روابط کارفرما و کارمند، اعطای تسهیلات بانکی، و تضمین اجرای تعهدات قراردادی، اهمیت شناخت دقیق سازوکارهای حقوقی و اجرایی آن را دوچندان می سازد. علی رغم فراوانی کاربرد سفته، عدم آگاهی کافی از نحوه صحیح تنظیم و تکمیل آن، می تواند به بروز چالش ها و ابهامات حقوقی بسیاری منجر شود. این موضوع به ویژه در مورد «سفته ضمانت» که دارای ظرافت های قانونی خاصی است، اهمیت بیشتری پیدا می کند.

هدف از این نوشتار، ارائه یک راهنمای جامع و کاربردی برای پر کردن سفته ضمانت است. در این مقاله، تلاش شده است تا با زبانی تخصصی اما قابل فهم برای عموم، تمامی مراحل و نکات حقوقی حیاتی مرتبط با تکمیل سفته ضمانت، از جمله سفته های ضمانت کاری، وام و قرارداد، تشریح شود. با مطالعه دقیق این راهنما، افراد می توانند با اطمینان خاطر بیشتری نسبت به تنظیم و دریافت سفته ضمانت اقدام کرده و از منافع خود محافظت نمایند.

سفته ضمانت چیست؟ (مفاهیم بنیادی)

برای درک صحیح نحوه پر کردن سفته ضمانت، ابتدا لازم است با مفاهیم بنیادی این سند تجاری آشنا شویم.

۱.۱. تعریف حقوقی سفته (فته طلب) طبق قانون تجارت

سفته که در اصطلاح حقوقی «فته طلب» نامیده می شود، یک سند تجاری است که به موجب آن، صادرکننده (متعهد) به صورت کتبی تعهد می کند مبلغی معین را در زمان مشخص یا به محض مطالبه، به شخص معین (گیرنده وجه) یا به حواله کرد وی، یا در وجه حامل پرداخت کند. این تعریف در ماده ۳۰۷ قانون تجارت ایران تصریح شده است. از ویژگی های اصلی سفته، تعهد غیرمشروط صادرکننده به پرداخت مبلغ مندرج در آن است. سفته، مانند چک، یک سند قابل انتقال است و می تواند از طریق ظهرنویسی (پشت نویسی) به شخص دیگری منتقل شود.

۱.۲. تفاوت های کلیدی سفته با چک

سفته و چک هر دو اسناد تجاری هستند اما تفاوت های عمده ای دارند که در جدول زیر به آن ها اشاره شده است:

ویژگی	سفته	چک
موضوعیت بانکی	نیاز به حساب بانکی ندارد.	مستلزم داشتن حساب بانکی است.
قابلیت نقد شوندگی	مستقیماً از بانک قابل وصول نیست و نیاز به مطالبه از متعهد دارد.	مستقیماً از حساب بانکی قابل وصول است.
ضمانت اجرایی کیفری	معمولاً فاقد ضمانت اجرایی کیفری است (مگر در موارد خاص).	در صورت عدم پرداخت، می تواند دارای جنبه کیفری باشد (در صورت رعایت شرایط قانونی).
محل خرید	از شعب بانک ملی یا مراکز فروش اسناد دولتی قابل تهیه است.	توسط بانک صادرکننده دسته چک ارائه می شود.
تاریخ پرداخت	می تواند دارای تاریخ پرداخت مشخص یا «عندالمطالبه» باشد.	همیشه دارای تاریخ پرداخت مشخص است.

۱.۳. سفته ضمانت: مفهوم، دلایل استفاده و انواع آن

سفته ضمانت، نوع خاصی از سفته است که برای تضمین انجام یک تعهد یا جبران خسارت احتمالی صادر می شود. این سفته به منظور اطمینان بخشی به گیرنده مبنی بر پایبندی صادرکننده به وظایف یا بازپرداخت دیون خود، مورد استفاده قرار می گیرد.

• سفته ضمانت کاری یا حسن انجام کار: این سفته رایج ترین نوع سفته ضمانت است که کارفرما از کارمند یا کارجو دریافت می کند. هدف از آن، تضمین حسن انجام وظایف محوله، رعایت مقررات شرکت، و جلوگیری از هرگونه سوءعمل یا خسارت توسط کارمند است. سفته حسن انجام کار، گرچه در قانون کار ایران به صراحت ذکر نشده، اما در عرف کارفرما و کارمند به عنوان یک ابزار تضمینی کاربرد فراوانی دارد.
• سفته ضمانت وام: در این حالت، سفته به عنوان تضمین بازپرداخت یک وام یا تسهیلات مالی توسط وام گیرنده به وام دهنده (بانک، موسسه مالی یا شخص حقیقی) ارائه می شود.
• سفته ضمانت قراردادها: برای تضمین انجام تعهدات مندرج در یک قرارداد (مانند قرارداد اجاره، قرارداد پیمانکاری، قرارداد خرید و فروش)، یکی از طرفین ممکن است سفته ای را به عنوان ضمانت به طرف دیگر تسلیم کند.

مراحل خرید سفته: از کجا و چگونه؟

قبل از پر کردن سفته، باید آن را از مراجع قانونی تهیه کرد. این مرحله نیز دارای نکات خاص خود است.

۲.۱. مراکز معتبر فروش سفته

سفته یک سند رسمی است و باید از مبادی قانونی تهیه شود. تنها مرجع رسمی و معتبر برای خرید سفته در ایران، شعب بانک ملی ایران هستند. این بانک موظف به توزیع و فروش سفته های با مبالغ اسمی مختلف است. مراجعه به بانک ملی اطمینان حاصل می کند که سفته خریداری شده اصالت دارد و از هرگونه تقلب و سوءاستفاده های بعدی جلوگیری می کند.

۲.۲. درک مفهوم مبلغ اسمی سفته و هزینه های قانونی خرید آن

روی هر برگه سفته، یک «مبلغ اسمی» به ریال درج شده است؛ به عنوان مثال، سفته تا مبلغ ده میلیون ریال. این مبلغ اسمی، سقف اعتبار سفته را مشخص می کند و نشان دهنده حداکثر مبلغی است که می توان در آن سفته نوشت. هزینه خرید سفته، در واقع مالیات آن است که بر اساس مبلغ اسمی سفته و توسط مجلس شورای اسلامی تعیین می شود. این هزینه به ازای هر ده میلیون ریال مبلغ اسمی، مبلغ معینی (مثلاً پنج هزار ریال) است. هرچه مبلغ اسمی سفته بالاتر باشد، قیمت خرید آن نیز بیشتر خواهد بود.

۲.۳. توصیه های مهم: چرا نباید سفته را از منابع غیررسمی خریداری کرد؟

خرید سفته از منابع غیررسمی مانند روزنامه فروشی ها یا دست فروشان، ریسک بالایی دارد و به هیچ وجه توصیه نمی شود. دلایل این توصیه شامل موارد زیر است:

• احتمال جعلی بودن سفته: سفته های غیررسمی ممکن است جعلی باشند و فاقد اعتبار قانونی لازم باشند که در صورت بروز مشکل، فرد را با دردسرهای حقوقی جدی مواجه می کند.
• قیمت بالاتر: فروشندگان غیررسمی معمولاً سفته را با قیمتی بالاتر از نرخ قانونی آن به فروش می رسانند.
• عدم شفافیت: خرید از این منابع فاقد شفافیت لازم است و ممکن است در آینده برای اثبات منشاء سفته خریداری شده، مشکلاتی ایجاد شود.

۳. آموزش گام به گام پر کردن سفته ضمانت

پر کردن صحیح هر بخش از سفته ضمانت، برای حفظ اعتبار و جلوگیری از مشکلات حقوقی آتی بسیار مهم است. در این بخش، جزئیات مربوط به تکمیل هر فیلد از سفته توضیح داده می شود.

۳.۱. عنوان سفته در بالای برگه

این بخش معمولاً به صورت چاپی در بالای برگه سفته وجود دارد و نیاز به تکمیل خاصی از سوی شما ندارد. این عنوان، نوع سند را مشخص می کند.

۳.۲. مبلغ سفته به عدد

در این قسمت، مبلغ تعهد شده سفته باید به عدد و با دقت کامل نوشته شود. توجه به نکات زیر ضروری است:

• مبلغ باید کاملاً خوانا و بدون ابهام باشد.
• برای جلوگیری از هرگونه تغییر یا دست کاری بعدی، بهتر است اعداد با دقت و به گونه ای نوشته شوند که فضای خالی برای افزودن رقم باقی نماند.
• از قلم پاک کن (غلط گیر) به هیچ عنوان استفاده نکنید. در صورت اشتباه، بهتر است از یک سفته جدید استفاده شود.
• مبلغ نباید از مبلغ اسمی چاپ شده روی سفته بیشتر باشد. اگرچه در برخی آراء، سفته با مبلغ بالاتر از اسمی نیز معتبر تلقی شده، اما برای جلوگیری از هرگونه بحث حقوقی، بهتر است این نکته رعایت شود.

نکته حیاتی: در سفته ضمانت کاری، مبلغ سفته باید متناسب با خسارت احتمالی یا تعهدات مالی باشد که به منظور آن ضمانت گرفته می شود. نوشتن مبالغ بسیار بالا و غیرمتعارف، ممکن است در دادگاه مورد سوال قرار گیرد.

۳.۳. مبلغ سفته به حروف

مبلغ سفته باید علاوه بر عدد، به حروف نیز نوشته شود. این کار به عنوان یک تدبیر امنیتی عمل می کند و در صورت ناخوانا بودن یا تغییر احتمالی ارقام، مبلغ به حروف به عنوان مرجع معتبر شناخته می شود. حتماً مطمئن شوید که مبلغ به حروف، کاملاً با مبلغ به عدد مطابقت دارد.

۳.۴. تاریخ صدور سفته

تاریخ صدور سفته، تاریخی است که سفته در آن روز تکمیل و امضا می شود. درج این تاریخ الزامی است و نبود آن، سفته را از اعتبار تجاری ساقط کرده و آن را به یک سند عادی تبدیل می کند. تاریخ صدور باید شامل روز، ماه و سال باشد. برای مثال: بیستم شهریور ماه یک هزار و چهارصد و دو.

۳.۵. محل پرداخت

این بخش اختیاری است و الزامی به تکمیل آن وجود ندارد. در صورت تمایل، می توانید شهر یا محلی که قرار است پرداخت وجه سفته در آنجا صورت گیرد را مشخص کنید. عدم ذکر محل پرداخت، خدشه ای به اعتبار سفته وارد نمی کند.

۳.۶. نام گیرنده وجه

این بخش از اهمیت بالایی برخوردار است، به خصوص در سفته های ضمانتی.

• نکته حیاتی برای سفته ضمانت: برای سفته ضمانت، حتماً و حتماً نام گیرنده وجه (کارفرما، وام دهنده، موجر و …) باید به صورت کامل و دقیق درج شود. برای مثال: در وجه شرکت [نام شرکت] به نمایندگی [نام مدیر] به شماره ملی/ثبت [شماره مربوطه] یا در وجه آقای/خانم [نام و نام خانوادگی] فرزند [نام پدر] به شماره ملی [شماره ملی].
• چرا در وجه حامل برای سفته ضمانت خطرناک است؟ اگر در این قسمت عبارت در وجه حامل نوشته شود، به این معنی است که هر کسی که سفته را در دست داشته باشد، می تواند وجه آن را مطالبه کند. این موضوع ریسک سوءاستفاده را به شدت افزایش می دهد، زیرا در صورت مفقودی یا سرقت سفته، هر فردی می تواند خود را ذینفع تلقی کند. در سفته های ضمانتی، هدف، تضمین یک تعهد خاص به یک شخص یا نهاد مشخص است، نه به هر کسی که سفته را در اختیار دارد.

۳.۷. تاریخ پرداخت سفته

این قسمت یکی از حساس ترین بخش ها در پر کردن سفته ضمانت است.

• نکته طلایی و بسیار مهم برای سفته ضمانت: در سفته های ضمانت (به ویژه سفته ضمانت کاری)، نباید تاریخ پرداخت درج شود. همچنین از نوشتن عبارت عندالمطالبه خودداری کنید.
• توضیح صریح تبعات حقوقی درج تاریخ پرداخت در سفته ضمانت: در صورت درج تاریخ پرداخت، سفته به یک سفته مدت دار تبدیل می شود. این به معنای آن است که گیرنده سفته می تواند پس از رسیدن آن تاریخ، بدون نیاز به اثبات کوتاهی یا خسارت از سوی صادرکننده، برای مطالبه وجه سفته اقدام کند. این موضوع برای صادرکننده سفته ضمانت بسیار خطرناک است و می تواند منجر به سوءاستفاده شود.
• جایگزین: قید صریح هدف سفته: به جای درج تاریخ پرداخت، باید هدف از صدور سفته به صورت واضح و صریح در متن سفته یا پشت آن قید شود. مثلاً: این سفته بابت ضمانت حسن انجام کار طبق قرارداد شماره [شماره قرارداد] مورخ [تاریخ قرارداد] یا بابت ضمانت بازپرداخت وام آقای/خانم [نام وام گیرنده] با مشخصات [شماره پرونده وام]. این قید، ماهیت ضمانتی سفته را اثبات کرده و امکان سوءاستفاده را به شدت کاهش می دهد، زیرا مطالبه وجه سفته منوط به اثبات عدم انجام تعهد یا بروز خسارت خواهد بود.

۳.۸. محل امضا یا مهر صادرکننده

امضا یا مهر صادرکننده، مهمترین رکن اعتبار سفته است. بدون امضا یا مهر، سفته فاقد هرگونه اعتبار قانونی، حتی به عنوان یک سند عادی، خواهد بود. صادرکننده سفته باید با دقت و به گونه ای امضا کند که قابل انکار نباشد. همچنین، در صورت لزوم، استفاده از مهر شخصی یا اثر انگشت نیز می تواند جایگزین امضا باشد، اما امضا به تنهایی کافی است.

۳.۹. قید صریح هدف سفته در متن یا پشت آن (مهم ترین گام حفاظتی)

همانطور که قبلاً اشاره شد، قید صریح هدف از صدور سفته، مهم ترین تدبیر حفاظتی برای صادرکننده است. این قید باید به صورت خوانا و بدون ابهام، در قسمت خالی سفته یا پشت آن نوشته شود. این عمل، ماهیت سفته را از یک سند عندالمطالبه یا مدت دار به یک سفته ضمانتی تغییر می دهد و مطالبه آن را منوط به تحقق شرط ضمانت می سازد.

مثال های عملی برای نوشتن عبارت ضمانت:

• این سفته صرفاً بابت ضمانت حسن انجام کار آقای/خانم [نام و نام خانوادگی صادرکننده] به موجب قرارداد استخدام شماره [شماره قرارداد] مورخ [تاریخ قرارداد] صادر گردیده و هرگونه مطالبه آن منوط به اثبات قصور در انجام تعهدات قراردادی و بروز خسارت توسط ایشان است.
• این سفته بابت ضمانت بازپرداخت تسهیلات بانکی/وام قرض الحسنه دریافتی از [نام موسسه مالی/شخص] با شماره پرونده [شماره پرونده] مورخ [تاریخ قرارداد وام] است.

اهمیت ذکر شماره و تاریخ قرارداد کاری یا وام در این بخش، به این دلیل است که سفته را به یک سند مشخص و معین گره می زند و از ابهامات و ادعاهای بعدی جلوگیری می کند.

۳.۱۰. امضای ضامن (در صورت وجود)

در برخی موارد، ممکن است برای سفته ضمانت، نیاز به امضای ضامن باشد. اگر شخصی به عنوان ضامن، پشت سفته را امضا می کند، باید حتماً قید کند که این امضا بابت ضمانت است. عدم قید این عبارت می تواند باعث شود که امضای وی به عنوان ظهرنویسی تلقی شده و مسئولیت ظهرنویس (که مسئولیت تضامنی با صادرکننده دارد) بر وی بار شود. عبارت دقیق می تواند این امضا بابت ضمانت انجام تعهد صادرکننده سفته است باشد.

۴. نکات حقوقی کلیدی و حیاتی در مورد سفته ضمانت (برای هر دو طرف)

رعایت نکات حقوقی زیر، برای هر دو طرف صادرکننده و گیرنده سفته ضمانت، به منظور جلوگیری از مشکلات آتی و حفظ منافع، ضروری است.

۴.۱. سفته سفید امضا: خطرات جدی و تبعات حقوقی جبران ناپذیر

تحویل سفته به صورت سفید امضا، یعنی سفته ای که فقط امضای صادرکننده را دارد و سایر قسمت های آن (مبلغ، تاریخ، نام گیرنده و …) خالی است، یکی از خطرناک ترین اقدامات ممکن است. در این حالت، گیرنده سفته می تواند تمامی قسمت های خالی را به هر نحوی که بخواهد تکمیل کند و مبلغ، تاریخ و نام گیرنده را به دلخواه خود وارد نماید. این عمل می تواند منجر به سوءاستفاده های گسترده ای شود و عملاً راهی برای اثبات خلاف آن برای صادرکننده باقی نمی گذارد. قانون گذار نیز در مورد سفته سفید امضا، مسئولیت سنگینی را بر عهده صادرکننده قرار می دهد.

۴.۲. تطابق دست خط: اهمیت پر کردن تمامی مندرجات سفته با دست خط صادرکننده

بهترین و ایمن ترین روش این است که تمامی مندرجات سفته، از جمله مبلغ، تاریخ ها و نام گیرنده، با دست خط صادرکننده سفته تکمیل شود. این کار در صورت بروز اختلاف، می تواند به عنوان قرینه ای قوی در دادگاه برای اثبات اصالت سفته و جلوگیری از ادعای جعل یا تغییر در مندرجات آن، مورد استناد قرار گیرد. در صورتی که این امر ممکن نیست، حداقل قید صریح هدف سفته باید حتماً توسط صادرکننده انجام شود.

۴.۳. دریافت رسید از گیرنده سفته

صادرکننده سفته ضمانت، پس از تحویل سفته، باید حتماً یک رسید کتبی و معتبر از گیرنده دریافت کند. این رسید باید شامل جزئیات ضروری زیر باشد:

• مشخصات کامل سفته (شامل شماره سریال سفته، مبلغ عددی و حروفی آن، تاریخ صدور).
• هدف از دریافت سفته (مثلاً: بابت ضمانت حسن انجام کار آقای/خانم [نام صادرکننده] طبق قرارداد شماره [شماره قرارداد] مورخ [تاریخ قرارداد]).
• تعهد صریح گیرنده به استرداد سفته پس از پایان دوره ضمانت، تسویه حساب یا اتمام قرارداد مربوطه.
• تاریخ و امضای گیرنده سفته.

۴.۴. تهیه کپی و تصویربرداری

قبل از تحویل سفته به گیرنده، صادرکننده باید حتماً یک کپی یا تصویر واضح (با کیفیت بالا) از تمامی روی و پشت سفته تکمیل شده، تهیه کند. این کپی می تواند در صورت بروز هرگونه اختلاف یا سوءاستفاده، به عنوان مدرک اثباتی مورد استفاده قرار گیرد و به صادرکننده در پیگیری حقوقی کمک شایانی کند.

۴.۵. خیانت در امانت سفته ضمانت

اگر سفته ای به منظور ضمانت به کسی سپرده شود و گیرنده سفته از آن سفته در غیر مورد توافق و به ضرر صادرکننده استفاده کند (مثلاً آن را مطالبه یا به شخص دیگری منتقل کند بدون اینکه شرایط مطالبه محقق شده باشد)، این عمل می تواند مصداق جرم «خیانت در امانت» باشد.

• تعریف حقوقی خیانت در امانت: خیانت در امانت عبارت است از تصاحب، تلف، مفقود یا استفاده غیرمجاز از مال یا سندی که به عنوان امانت به کسی سپرده شده است.
• شرایط اثبات و نمونه هایی از سوءاستفاده: برای اثبات خیانت در امانت، باید ثابت شود که سفته به عنوان امانت و برای هدفی خاص به گیرنده سپرده شده و او از آن در مسیری غیر از آن هدف استفاده کرده است. به عنوان مثال، اگر کارفرما سفته ضمانت کاری را قبل از اتمام قرارداد یا بدون اثبات قصور کارمند، به اجرا بگذارد، می تواند مصداق خیانت در امانت باشد.
• مجازات قانونی خیانت در امانت: مجازات جرم خیانت در امانت طبق قانون مجازات اسلامی، می تواند شامل حبس از ۶ ماه تا ۳ سال باشد.

۴.۶. چه زمانی کارفرما یا گیرنده حق مطالبه سفته ضمانت را دارد؟

گیرنده سفته ضمانت (کارفرما، وام دهنده و …) تنها زمانی حق مطالبه وجه سفته را دارد که شرط ضمانت محقق شده باشد. به عبارت دیگر، صادرکننده سفته به تعهد خود عمل نکرده باشد یا خسارتی به بار آورده باشد که سفته برای جبران آن صادر شده است. برای مطالبه، گیرنده باید بتواند کوتاهی یا خسارت وارده را با دلایل مستند و قانونی اثبات کند.

۴.۷. وظیفه استرداد سفته ضمانت

پس از اتمام دوره ضمانت (مثلاً پایان قرارداد کاری، تسویه کامل وام یا انجام تعهدات قراردادی)، گیرنده سفته موظف است سفته ضمانت را به صادرکننده آن مسترد کند. این استرداد باید به صورت فیزیکی و با دریافت رسید از صادرکننده صورت گیرد. اگر گیرنده از استرداد سفته خودداری کند، صادرکننده می تواند از طریق مراجع قانونی (ارسال اظهارنامه قضایی و سپس طرح دعوا) برای استرداد سفته اقدام نماید.

۴.۸. عدم ضمانت اجرایی بالای سفته ضمانت برای کارفرما (نکته آرامش بخش برای کارمند)

برخی کارشناسان حقوقی معتقدند که سفته ضمانت کاری، به خصوص در مقایسه با چک ضمانت، ضمانت اجرایی کمتری برای کارفرما دارد. این موضوع به این دلیل است که برای مطالبه وجه سفته ضمانت، کارفرما باید ابتدا کوتاهی یا خسارت وارد شده توسط کارمند را در دادگاه اثبات کند که این فرآیند ممکن است طولانی و دشوار باشد. این نکته می تواند برای کارمندان آرامش بخش باشد، چرا که کارفرما به سادگی و بدون اثبات، نمی تواند وجه سفته را مطالبه کند. با این حال، رعایت نکات حفاظتی از سوی کارمند همچنان ضروری است.

۵. چک لیست نهایی: قبل از تحویل/دریافت سفته ضمانت

برای اطمینان از رعایت تمامی نکات حقوقی و حفاظتی، استفاده از یک چک لیست قبل از تحویل یا دریافت سفته ضمانت، بسیار مفید خواهد بود.

برای صادرکننده (کارمند/وام گیرنده):

• از شعب بانک ملی سفته را تهیه کرده اید؟
• مبلغ سفته به عدد و حروف به صورت خوانا و بدون ابهام نوشته شده و با یکدیگر مطابقت دارند؟
• تاریخ صدور سفته به درستی درج شده است؟
• نام گیرنده وجه به صورت کامل و دقیق (نه در وجه حامل) نوشته شده است؟
• تاریخ پرداخت سفته خالی گذاشته شده و عبارت عندالمطالبه درج نشده است؟
• هدف صریح از صدور سفته (مانند ضمانت حسن انجام کار یا بازپرداخت وام) به همراه شماره و تاریخ قرارداد مربوطه، در متن یا پشت سفته قید شده است؟
• سفته توسط شما امضا شده است؟
• در صورت وجود ضامن، او نیز سفته را با قید بابت ضمانت امضا کرده است؟
• یک کپی یا تصویر با کیفیت از سفته تکمیل شده تهیه کرده اید؟
• یک رسید کتبی و جامع از گیرنده سفته دریافت کرده اید که شامل مشخصات سفته، هدف آن، و تعهد به استرداد باشد؟
• از سفید امضا کردن سفته به شدت خودداری کرده اید؟
• تمامی مندرجات سفته، تا حد امکان، با دست خط شما تکمیل شده است؟

برای گیرنده (کارفرما/وام دهنده):

• اطمینان حاصل کرده اید که سفته از مبادی قانونی (بانک ملی) تهیه شده است؟
• مبلغ سفته به عدد و حروف به صورت خوانا و بدون ابهام نوشته شده و با یکدیگر مطابقت دارند؟
• تاریخ صدور سفته به درستی درج شده است؟
• نام شما یا نهاد شما به عنوان گیرنده وجه به صورت کامل و دقیق نوشته شده است؟
• تاریخ پرداخت سفته خالی گذاشته شده و عبارت عندالمطالبه درج نشده است؟ (برای سفته ضمانت)
• هدف صریح از دریافت سفته (مانند ضمانت حسن انجام کار یا بازپرداخت وام) به همراه شماره و تاریخ قرارداد مربوطه، در متن یا پشت سفته قید شده است؟
• سفته توسط صادرکننده امضا شده است؟
• در صورت وجود ضامن، او نیز سفته را با قید بابت ضمانت امضا کرده است؟
• از سلامت فیزیکی سفته اطمینان حاصل کرده اید (بدون قلم خوردگی، پارگی و …).
• برای سفته ای که دریافت می کنید، رسید کتبی و جامع به صادرکننده ارائه کرده اید؟
• یک کپی یا تصویر با کیفیت از سفته تکمیل شده برای سوابق خود تهیه کرده اید؟

نتیجه گیری

پر کردن سفته ضمانت، یک اقدام حقوقی با اهمیت بالاست که نیازمند دانش و دقت فراوان است. آگاهی از ظرافت های قانونی مربوط به این سند تجاری، به ویژه در زمینه عدم درج تاریخ پرداخت، قید صریح هدف ضمانت، و پرهیز از سفید امضا کردن، می تواند از بروز بسیاری از مشکلات و سوءاستفاده های احتمالی جلوگیری کند. چه به عنوان صادرکننده سفته (کارمند، وام گیرنده) و چه به عنوان گیرنده آن (کارفرما، وام دهنده)، رعایت دقیق نکات ذکر شده در این راهنما، از جمله دریافت رسید کتبی، تهیه کپی از سفته، و اطمینان از صحت تمامی مندرجات، امری حیاتی است.

تأکید مجدد بر این نکته ضروری است که در روابط مالی و کاری که با اسناد تجاری نظیر سفته سروکار دارید، احتیاط و آگاهی، بهترین ابزارهای حفاظتی شما هستند. در موارد پیچیده، مبهم، یا در صورت بروز هرگونه اختلاف، همواره توصیه اکید می شود که از مشاوره حقوقی تخصصی بهره مند شوید تا از تضییع حقوق خود پیشگیری کنید. متخصصین حقوقی می توانند با ارائه راهنمایی های دقیق و متناسب با شرایط خاص شما، به حفظ منافعتان کمک کنند.