خلاصه کتاب ساجی: خاطرات نسرین باقرزاده، همسر شهید بهمن باقری ( نویسنده بهناز ضرابی زاده )
خلاصه کتاب ساجی، اثری از بهناز ضرابی زاده، روایتی عمیق و پرکشش از زندگی نسرین باقرزاده، همسر سردار شهید بهمن باقری است که پایداری، عشق و امید را در دل حوادث هولناک جنگ تحمیلی خرمشهر به تصویر می کشد. این کتاب نه تنها خاطرات شخصی یک زن، بلکه سند زنده ای از مقاومت زنان ایران در دوران دفاع مقدس محسوب می شود که با زبانی شیوا و ملموس، ابعاد کمتر دیده شده جنگ را از زاویه دید یک بانوی صبور و فداکار بازگو می کند.
خلاصه کتاب ساجی: خاطرات نسرین باقرزاده، همسر شهید بهمن باقری ( نویسنده بهناز ضرابی زاده )
ساجی: روایتی عمیق از زن، جنگ و پایداری در خرمشهر
در گستره ادبیات پایداری ایران، کتاب ساجی به قلم توانای بهناز ضرابی زاده، جایگاهی ویژه دارد. این اثر، نه تنها شرح زندگی یک فرد، بلکه بازتابی از سرنوشت جمعی زنان و خانواده های ایرانی در دوران پر تلاطم دفاع مقدس است. نگارش خاطرات زنان از جنگ، همواره دریچه ای نو به سوی ابعاد انسانی، اجتماعی و روانشناختی این رویداد عظیم گشوده است؛ ابعادی که شاید در روایت های متمرکز بر میدان نبرد، کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. ساجی نیز در همین مسیر، به زندگی نسرین باقرزاده، همسر سردار شهید بهمن باقری می پردازد و روایتگر ایستادگی، عشق و امید او در برابر دشواری های جنگ است.
نسرین باقرزاده، شخصیت اصلی این خاطرات، زنی از خرمشهر است که زندگی اش با آغاز جنگ تحمیلی، دستخوش تحولات عمیقی می شود. او نماینده هزاران زنی است که در پشت صحنه نبرد، با صبر و فداکاری بی بدیل، سنگ بنای مقاومت را می نهادند. جایگاه نسرین در روایت های جنگ، به دلیل تمرکز بر تجربه زیسته شخصی، از اهمیت بالایی برخوردار است؛ او نه تنها همسر یک شهید بزرگوار است، بلکه خود به تنهایی یک راوی ارزشمند از زخم ها و امیدهای خرمشهر محسوب می شود. از این رو، داستان او از صرف شرح وقایع فراتر رفته و به تحلیل عمیق تر نقش زنان در حفظ هویت و انسجام خانواده و جامعه در شرایط بحرانی می پردازد.
نام ساجی، که برگرفته از شخصیت یکی از افراد محوری داستان است، خود نمادی از روح مقاومت و پایداری است. در بستر این روایت، ساجی نه تنها به معنای یک نام، بلکه تداعی گر مفهومی گسترده تر از ایستادگی و امید است. این نام گذاری هوشمندانه، از همان ابتدا، خواننده را با لایه های معنایی عمیق تر کتاب آشنا کرده و او را به کشف پیچیدگی های داستان فرامی خواند. ساجی روایت زنی است که در اوج ویرانی و از دست دادن، همچنان به بازسازی و امید به آینده ای بهتر می اندیشد.
نسرین باقرزاده؛ از خرمشهر آرام تا مواجهه با طوفان جنگ
نسرین باقرزاده، پیش از آنکه جنگ سایه شوم خود را بر خرمشهر بگستراند، کودکی خود را در فضایی آکنده از آرامش و سنت های جنوبی ایران سپری کرد. خرمشهر، آن روزها نمادی از رونق اقتصادی و فرهنگی، با نخلستان های سرسبز و رودخانه های آرام خود، بستر زندگی ای ساده اما پر از دلبستگی برای ساکنانش بود. نسرین در چنین محیطی رشد یافته و با رویاها و آرزوهای معمول یک دختر جوان، به آینده می اندیشید.
نقطه عطف زندگی نسرین، آشنایی و ازدواج او با بهمن باقری بود. بهمن، مردی از جنس ایمان و تعهد، که بعدها نامش با عنوان سردار شهید بهمن باقری در تاریخ دفاع مقدس ثبت شد. ازدواج آن ها، پیوندی عمیق بر پایه عشق و ارزش های مشترک بود. در آن سال ها، هیچ کس گمان نمی برد که زندگی عادی و آرزوهای مشترک این زوج جوان، به این زودی با واقعه ای هولناک به نام جنگ، گره خواهد خورد. خانواده باقرزاده، همچون بسیاری از خانواده های خرمشهر، زندگی آرامی داشتند و آینده ای روشن را در تصورات خود می پروراندند؛ آینده ای که ناگهان زیر سایه تهدید و تهاجم دشمن قرار گرفت.
کتاب ساجی به ظرافت، تصویری از این زندگی عادی و دلنشین را پیش از آغاز جنگ ارائه می دهد. این تصویرسازی، نه تنها به خواننده در درک عمق فاجعه ای که بر سر خرمشهر آمد کمک می کند، بلکه نشان می دهد چگونه آرامش و امنیت زندگی روزمره، به ناگاه به آشوب و آوارگی مبدل شد. این تقابل میان گذشته آرام و آینده ای نامعلوم، یکی از نقاط قوت کتاب است که زمینه را برای درک بهتر مقاومت و پایداری نسرین و خانواده اش فراهم می آورد.
روایت مقاومت در ساجی: سیر تحولات زندگی یک خانواده در بستر جنگ
جنگ تحمیلی، آزمونی بزرگ برای ملت ایران بود و خانواده باقرزاده نیز از این قاعده مستثنی نبود. کتاب ساجی با جزئیات ملموس، چگونگی مواجهه این خانواده با طوفان جنگ و مسیر مقاومت آنان را به تصویر می کشد.
آغاز تهاجم و سقوط خرمشهر: شوک و تصمیمات دشوار
بمباران های اولیه خرمشهر، شوکی عمیق به مردم وارد کرد. ناباوری از اینکه شهری به این زیبایی و آرامش، می تواند هدف چنین تهاجمی قرار گیرد، در لایه های جامعه رخنه کرده بود. در ابتدا، بسیاری گمان می کردند که این حملات موقتی است و به زودی پایان می یابد، اما شدت و گستردگی عملیات دشمن، به سرعت این گمان را باطل کرد.
با پیشروی نیروهای مهاجم و تشدید درگیری ها، تصمیم دشوار برای ترک خانه ها و جدایی خانواده ها اجتناب ناپذیر شد. این لحظات، از تراژیک ترین بخش های کتاب ساجی است؛ جایی که زنان و کودکان مجبور به ترک شهر می شوند تا مردان بتوانند از آن دفاع کنند. این جدایی ها، با رنج و دلتنگی فراوان همراه بود و سرآغاز فصلی جدید از آوارگی و مقاومت برای نسرین و فرزندانش محسوب می شد. مردان خرمشهر، با ایمانی استوار و دستانی خالی، در برابر دشمن تا بن دندان مسلح ایستادند و حماسه ای جاودانه آفریدند.
آوارگی و کوچ اجباری: چالش های زیستن در تبعید جنگی
پس از ترک خرمشهر، نسرین باقرزاده و فرزندانش، همچون هزاران نفر از مردم جنگ زده، مجبور به تجربه ی زندگی در شهرهای مختلف شدند. شیراز، قم، ماهشهر و آبادان، مقصدهایی بودند که هر یک، دشواری های خاص خود را داشتند. تطابق با شرایط جدید، پیدا کردن سرپناه، و مواجهه با ناملایمات زندگی در تبعید جنگی، چالش های بی شماری را برای آن ها به وجود آورد.
در این دوران، فقر، دوری از عزیزان و نگرانی های بی پایان برای سرنوشت خرمشهر و رزمندگانی که در آن مانده بودند، سایه سنگینی بر زندگی آن ها افکند. تربیت فرزندان در چنین شرایطی که ثبات و آرامش از زندگی رخت بربسته بود، خود آزمونی دیگر بود. مادران در تلاش بودند تا با کمترین امکانات، محیطی امن و باثبات برای فرزندانشان فراهم آورند و آن ها را از آسیب های روانی جنگ حفظ کنند.
نسرین باقرزاده، در بخشی از خاطرات خود، به ظرافت و با حس مادری، چالش های بارداری و نگرانی های مادرش را در این شرایط روایت می کند: می ترسیدم به مادرم بگویم باردارم. سحر یک ساله بود. یک روز نشسته بودیم پای سفرۀ شام. مادر هم بود؛ سعید و حمید هم. سحر بغل من بود. بهمن مدام به سعید و حمید و سحر و علی غذا می رساند. مادرم گفت: «ماشاءالله… بهمن، چه حوصله ای داری تو هم.» بهمن جواب داد: «عمه… من عاشق بچه م! دوست دارم هفت تا پسر داشته باشم هفت تا دختر.» مادر خندید. بهمن گفت: «وقتی دور سفره می شینیم این یکی نونو از دست اون یکی بگیره، اون یکی ماستو از کنار بغل دستی برداره، خیلی خوب می شه ها عمه.» مادر زیرچشمی به من نگاه کرد و گفت: «ووش… حالاحالاها کار دارین خو. فعلاً یه پسر و یه دخترش گیرت اومده.» بهمن با شیطنت گفت: «دو پسر و یه دختر یا شاید دو دختر و یه پسر.» لقمه توی دهان مادرم ماند و قاشق به دستش چسبید. نگاهی به من کرد. سرم را پایین انداختم و خودم را سرگرم غذا دادن به سحر کردم. از آن شب حواس مادرم بیشتر به من بود. دلش می سوخت. می گفت: «نسرین جان، تو مگه چند سالته؟ بیست سالت شده؟ یه کم بیشتر خو حواست به خودت باشه. بذار بچه هات از آب وگِل درآن. ایی قدر خو پشت سر هم بنیه ت کم می شه. فردا دندونا و موهات می ریزه.» چیزی نمی گفتم. خوشحال بودم بهمن حرفی را که ماه ها سر دلم مانده بود به مادرم گفت. روزی که مادرم برای چکاپ بارداری همراهم به درمانگاه آمد متوجه شد تیرماه بچه به دنیا می آید. این برش، عمق احساسات، دغدغه ها و همچنین حمایت های خانوادگی در آن دوران را به خوبی نشان می دهد.
شهید بهمن باقری: ایثارگری در خط مقدم از نگاه همسر
در تمام سال های آوارگی و کوچ اجباری، پیوند نسرین با همسر رزمنده اش، بهمن باقری، از طریق دیدارهای کوتاه و پنهانی حفظ می شد. این دیدارها، سرشار از دلتنگی، نگرانی و در عین حال، امید و عشق بود. هر بار که بهمن از جبهه باز می گشت، حتی برای مدت زمانی کوتاه، روحی دوباره به خانواده می بخشید و نسرین را برای ادامه مسیر پر مشقت، قوی تر می ساخت.
از نگاه نسرین، شهید بهمن باقری شخصیتی برجسته و نمونه بارز ایمان و ایثار بود. او نه تنها یک رزمنده شجاع، بلکه همسری مهربان و پدری دلسوز به شمار می رفت. روحیه ایثارگرایانه او، که از ایمان عمیقش سرچشمه می گرفت، الهام بخش نسرین و خانواده اش بود. این خاطرات، به زیبایی ابعاد مختلف شخصیت بهمن را، از نگاه همسری که در غیاب او بار سنگین مسئولیت های خانواده را بر دوش می کشید، به تصویر می کشد.
شهادت و فراسوی آن: از فقدان تا بازسازی امید
لحظه دریافت خبر شهادت سردار بهمن باقری در ۲۹ فروردین ۱۳۶۷، نقطه ی عطف دیگری در زندگی نسرین باقرزاده بود. این خبر، تأثیری ویرانگر بر او و فرزندانش گذاشت. از دست دادن همسر و پدر، در اوج جوانی و در میانه ی جنگ، فاجعه ای بود که تحمل آن، فراتر از توان هر انسانی به نظر می رسید. اما نسرین، با تمام درد و اندوه، با این فقدان مواجه شد و برای حفظ کانون خانواده و تربیت فرزندانش، تلاش بی وقفه خود را آغاز کرد.
پس از پایان جنگ و در سال های پایانی دفاع مقدس، نسرین تصمیم به بازگشت به خوزستان گرفت. این بازگشت، نمادی از تلاش برای بازسازی زندگی و امید به آینده ای بهتر بود، علی رغم همه از دست دادن ها و ویرانی هایی که جنگ بر جای گذاشته بود. او با عزمی راسخ، به بازسازی خانه و زندگی خود پرداخت و ثابت کرد که روحیه مقاومت و امید به زندگی، حتی در دل ویرانه های جنگ نیز، شعله ور باقی می ماند. ساجی روایت گر این سفر پرفراز و نشیب، از لحظه شهادت تا بازسازی امید است.
تحلیل مضامین بنیادین و پیام های ساجی
کتاب ساجی فراتر از یک روایت صرف از خاطرات جنگ است؛ این اثر، بستری برای تحلیل عمیق تر مضامین بنیادین انسانی و اجتماعی است که در بستر دفاع مقدس شکل گرفته اند. بهناز ضرابی زاده با مهارت، این لایه های پنهان را به خواننده عرضه می کند.
روایتگری از استقامت زنان در دفاع مقدس: ابعاد ناگفته نقش زن
یکی از محوری ترین مضامین کتاب ساجی، تبیین نقش پررنگ اما کمتر دیده شده زنان در پایداری ملی است. این اثر، نشان می دهد که زنان در طول جنگ، نه تنها به عنوان همسر و مادر، بلکه به عنوان ستون های اصلی خانواده و جامعه، ایثارگری های بی نظیری از خود نشان دادند. آن ها با مدیریت بحران در خانه، تربیت فرزندان، حفظ آرامش روانی خانواده، و حتی مشارکت مستقیم در برخی فعالیت ها، سهمی تعیین کننده در مقاومت داشتند. ساجی با روایت این استقامت، به نوعی تاریخ ناگفته مقاومت زنان را به نگارش در می آورد و ابعاد مختلف این نقش را روشن می سازد.
تجلی ایثار و هویت ملی: بازنمایی فداکاری در راه عقیده و میهن
زندگی شهید بهمن باقری و خانواده اش، تجلی گاه عشق به وطن و ارزش های دینی است. این کتاب به زیبایی نشان می دهد که چگونه فداکاری در راه عقیده و میهن، نه تنها در میدان نبرد، بلکه در هر لحظه از زندگی یک خانواده درگیر جنگ، جاری و ساری است. ایثار بهمن باقری که جان خود را فدای آرمان هایش کرد، از سوی نسرین با مقاومت و حفظ ارزش های او در خانواده ادامه می یابد. این پیوند میان فداکاری فردی و هویت ملی، پیام اصلی ساجی است.
بررسی تاثیرات روانشناختی و اجتماعی جنگ: بازتاب رنج ها و امیدها
ساجی به تصویر کشیدن صادقانه رنج ها، ترس ها و امیدهای مردم در دوران جنگ را در اولویت قرار می دهد. این اثر، از شعارزدگی پرهیز کرده و با زبانی ملموس، به تاثیرات عمیق روانشناختی و اجتماعی جنگ بر افراد و خانواده ها می پردازد. آوارگی، فقدان، ترس از آینده، و در عین حال، امید به بازگشت و بازسازی، همگی به شیوه ای واقع گرایانه و عمیق بررسی می شوند. این رویکرد، به خواننده کمک می کند تا درکی انسانی تر از ابعاد جنگ پیدا کند.
بازسازی زندگی و تاب آوری: پایداری در برابر ویرانی ها
یکی از پیام های قدرتمند ساجی، تاکید بر روحیه سازندگی و ادامه حیات، علی رغم همه ویرانی ها و از دست دادن ها است. نسرین باقرزاده، پس از شهادت همسرش و بازگشت به خوزستان، تلاش می کند تا زندگی خود و فرزندانش را از نو بسازد. این تاب آوری و اراده برای بازسازی، نه تنها یک اقدام شخصی، بلکه نمادی از تاب آوری کل یک ملت است که پس از سال ها جنگ و تخریب، به بازسازی کشور و امید به آینده ای روشن پرداختند. کتاب، این اراده برای زندگی را به زیبایی روایت می کند.
عشق و وفاداری در بطن بحران: روایت پیوندی عمیق در شرایط دشوار
در نهایت، ساجی روایتگر یک رابطه عمیق همسرانه است که از پس سختی ها و مشقت های جنگ، سربلند بیرون می آید. عشق و وفاداری میان نسرین و بهمن، نه تنها با جنگ از بین نمی رود، بلکه در هر دیدار کوتاه، در هر انتظار طولانی، و در هر لحظه دوری، عمیق تر می شود. این عشق، به نسرین قدرت می دهد تا در غیاب همسرش، مسئولیت های خود را به بهترین نحو انجام دهد و پس از شهادت او نیز، میراث او را در قالب تربیت فرزندانی صالح، زنده نگه دارد. این بعد از کتاب، بُعد انسانی و عاطفی جنگ را برجسته می سازد.
اهمیت و جایگاه کتاب ساجی در ادبیات پایداری
ساجی اثری است که به دلایل متعدد، جایگاهی ویژه در ادبیات پایداری ایران پیدا کرده و خواندن آن برای هر علاقه مند به این حوزه و همچنین درک بهتر تاریخ معاصر ایران، ضروری است.
اولین و شاید مهم ترین ویژگی این کتاب، روایت بکر و صادقانه آن از دیدگاه یک زن خرمشهری است. در بسیاری از روایات جنگ، تمرکز بر صحنه های نبرد و قهرمانی های مردان است. ساجی این زاویه دید را تغییر داده و با تمرکز بر تجربیات یک زن، ابعاد انسانی و خانوادگی جنگ را برجسته می کند. این نگاه بی واسطه، به خواننده اجازه می دهد تا با عمق رنج ها، امیدها و مقاومت هایی که در پشت جبهه ها جریان داشته، آشنا شود.
قلم شیوا و هنرمندانه بهناز ضرابی زاده در بازنویسی این خاطرات، از دیگر نقاط قوت اثر است. ضرابی زاده، که پیش از این نیز با آثاری چون دختر شینا و گلستان یازدهم در حوزه ادبیات پایداری درخشیده است، با مهارت مثال زدنی خود، روایت نسرین باقرزاده را به متنی جذاب، خواندنی و تاثیرگذار تبدیل کرده است. او توانسته است بدون تحریف واقعیت ها، به خاطرات نسرین، جان و روحی تازه ببخشد و آن را برای مخاطبان امروزی ملموس و قابل درک سازد.
این کتاب نمونه ای برجسته از مستندنگاری دقیق و پرهیز از شعارزدگی است. ساجی سعی نمی کند قهرمان سازی اغراق آمیز کند یا تصویری ایده آل از جنگ ارائه دهد. بلکه با صداقت تمام، به چالش ها، ترس ها، کمبودها و دردهای واقعی مردم در دوران جنگ می پردازد. این واقع گرایی، به اعتبار کتاب افزوده و آن را به سندی ارزشمند برای آیندگان تبدیل کرده است.
ارائه تصویری انسانی و ملموس از جنگ و زندگی در آن، از دیگر ارزش های ماندگار ساجی است. این اثر، جنگ را نه تنها یک نبرد نظامی، بلکه یک چالش عظیم انسانی و اجتماعی نشان می دهد که تمامی ابعاد زندگی افراد را تحت تاثیر قرار می دهد. از طریق شخصیت پردازی قوی و روایت های جزئی نگر، خواننده می تواند با تک تک احساسات و تجربیات نسرین باقرزاده و اطرافیانش همذات پنداری کند.
در نهایت، داستان نسرین باقرزاده در ساجی به شدت الهام بخش است. این کتاب نه تنها به نسل های امروز و آینده در درک بهتر وقایع دفاع مقدس کمک می کند، بلکه درس هایی از صبر، مقاومت، امید و عشق را در مواجهه با بزرگترین چالش های زندگی ارائه می دهد. ساجی اثری است که به ما یادآوری می کند، حتی در دل تاریک ترین دوران، نور امید و اراده برای زندگی، هرگز خاموش نمی شود.
شناخت بیشتر: مشخصات اثر، نویسنده و ناشر
برای درک عمیق تر و انتخاب آگاهانه یک اثر، آشنایی با مشخصات فنی و اطلاعات مربوط به خالقان و ناشر آن ضروری است. کتاب ساجی نیز در این زمینه، دارای شناسنامه ای روشن است.
نگاهی به اطلاعات کتاب ساجی: جزئیات نشر
کتاب ساجی: خاطرات نسرین باقرزاده همسر سردار شهید بهمن باقری در سال 1398 به چاپ رسید. این اثر دارای 404 صفحه (بر اساس برخی منابع، نسخه های الکترونیکی ممکن است 324 صفحه باشند) و با شابک 978-600-03-2928-0 در قطع رقعی و جلد شومیز منتشر شده است. فرمت های مختلفی از جمله چاپی و الکترونیکی (EPUB و PDF) از آن در دسترس است. این جزئیات به خوانندگان کمک می کند تا به راحتی به نسخه های قانونی و معتبر کتاب دسترسی پیدا کنند و از اصالت محتوا اطمینان حاصل کنند.
جدول مشخصات کلی کتاب ساجی
| مشخصه | توضیحات |
|---|---|
| عنوان کامل | ساجی: خاطرات نسرین باقرزاده همسر سردار شهید بهمن باقری |
| نویسنده | بهناز ضرابی زاده |
| ناشر | انتشارات سوره مهر |
| سال انتشار | 1398 |
| تعداد صفحات (نسخه چاپی) | حدود 404 صفحه |
| شابک | 978-600-03-2928-0 |
| موضوع اصلی | خاطرات دفاع مقدس، ادبیات پایداری (با محوریت زنان) |
معرفی بهناز ضرابی زاده: خالق آثار ماندگار
بهناز ضرابی زاده، نامی آشنا در حوزه ادبیات پایداری و مستندنگاری دفاع مقدس است. او با قلم توانمند و نگاهی دقیق به جزئیات، توانسته است خاطرات ارزشمندی را از زبان رزمندگان و خانواده های شهدا بازنویسی کند. ضرابی زاده، به دلیل رویکرد انسانی و پرهیز از شعارزدگی در آثارش، مورد تحسین منتقدان و مخاطبان قرار گرفته است. از دیگر آثار برجسته و موفق او می توان به کتاب های دختر شینا (خاطرات قدم خیر محمدی کنعان همسر سردار شهید ستار ابراهیمی هژیر) و گلستان یازدهم (خاطرات زهرا پناهی روا همسر شهید علی چیت سازیان) اشاره کرد که هر دو از پرفروش ترین و تاثیرگذارترین کتاب های این ژانر محسوب می شوند. رویکرد ضرابی زاده در ساجی نیز بر همین پایه استوار است و او با حفظ اصالت روایت، آن را به اثری ماندگار تبدیل کرده است.
انتشارات سوره مهر: پیشرو در حوزه ادبیات پایداری
انتشارات سوره مهر، متعلق به حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، یکی از باسابقه ترین و معتبرترین ناشران در زمینه ادبیات پایداری و دفاع مقدس در ایران است. این انتشارات با تمرکز بر چاپ و انتشار خاطرات، رمان ها، و پژوهش های مرتبط با انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، نقش مهمی در حفظ و ترویج ارزش های این دوران ایفا کرده است. سوره مهر با حمایت از نویسندگان مطرح و ناشران جوان، توانسته است گنجینه ای ارزشمند از ادبیات مقاومت را به جامعه ارائه دهد. انتخاب ساجی توسط این انتشارات، خود گواه بر اعتبار و اهمیت این اثر در میان کتب دفاع مقدس است.
سخن پایانی: دعوت به کشف ساجی
آنچه در این مقاله تحت عنوان خلاصه کتاب ساجی: خاطرات نسرین باقرزاده، همسر شهید بهمن باقری ( نویسنده بهناز ضرابی زاده ) ارائه شد، تنها دریچه ای کوچک به دنیای بزرگ و پر از عواطف و رویدادهای این کتاب ارزشمند است. ساجی فراتر از یک روایت صرف از جنگ، به زندگی، عشق، پایداری و امید در دل یکی از سخت ترین دوران های تاریخ معاصر ایران می پردازد. این کتاب، با زبانی شیوا و نگاهی انسان دوستانه، به مخاطب اجازه می دهد تا با عمق تجربیات یک زن خرمشهری درگیر جنگ آشنا شود و از آن درس های گرانبهایی برای زندگی امروز بگیرد.
مطالعه کامل کتاب ساجی، تجربه ای فراموش نشدنی را رقم خواهد زد؛ زیرا تنها با غرق شدن در متن اصلی، می توان ابعاد واقعی ایثار، مقاومت و امید نسرین باقرزاده و شهید بهمن باقری را لمس کرد. این اثر، دعوتی است به تعمق در ابعاد انسانی و ملی دفاع مقدس، و درک اینکه چگونه در دل ویرانی ها، بذرهای امید و زندگی از نو کاشته می شوند. توصیه می شود تا با مطالعه این کتاب، به سفری در دل خاطرات ساجی بروید و از این روایت عمیق و پرمحتوا بهره مند شوید.