بازآفرینی شاهنامه شاه تهماسب توسط هنرمند مینیاتوریست اردبیلی

حسین عباسی هنرمند مینیاتوریست اردبیلی علاوه بر خلق آثار متعدد، سال‌های گران بهایی از عمر خود را به بازآفرینی اثری نفیس از دوره صفویه اختصاص داده است. این هنرمند اردبیلی اثر معروف به شاهنامه شاه تهماسب را همانند نسخه اصلی آن و برای اولین بار به صورت کامل بازآفرینی کرده است.

شاهنامه شاه‌تهماسب شامل ۲۵۸ صفحه نگارگری از افسانه‌ها، اساطیر و داستان‌های شاهنامه است که با منظومه حماسی در یک هزار و ۲۰۰ صفحه و توسط ۱۲ نفر از برجسته‌ترین نقاشان، مینیاتوریست‌ها و خوش‌نویسان عصر صفوی در طی ۲۰ سال و به دستور شاه تهماسب خلق شده است.

این اثر هنری که اکنون برگ‌های فاخر آن در موزه‌های مختلف دنیا نگهداری می‌شود یکی از ارزشمندترین آثار هنری جهان به شمار می‌رود و حسین عباسی بعد از سال‌ها تلاش برای خلق دوباره چنین اثری، می‌خواهد تعدادی از مینیاتورهای بازآفریده شاهنامه شاه تهماسب را در اردبیل به نمایش بگذارد. به همین بهانه با خالق این اثر مهم گفتگویی انجام دادیم.

کار مینیاتور را از چه زمانی آغاز کرده‌اید و تا کنون چه آثار شاخصی را خلق کرده‌اید؟

بیشتر از ۳۰ سال است که کار مینیاتور را آغاز کرده‌ام و در نزد استادانی مانند سید شاهین عرب در کلاس‌های خصوصی و عمومی دوره‌های آموزشی مینیاتور را طی کرده‌ام و در دوران کاری خود آثار متعددی را مانند مجموعه‌های قرآنی و نظامی گنجوی و تک اثرهای متعددی را کار کرده‌ام و اثری که اخیرا بعد از سال‌ها تلاش به اتمام رسانده‌ام شاهنامه به سبک قُدمایی یعنی همان شاهنامه شاه تهماسب است.

این اثر چه ویژگی‌هایی دارد و دلیل علاقه شما برای اجرای آن چیست؟

شاهنامه شاه تهماسب یکی از نفیس‌ترین آثار هنری جهان است که به دستور شاه تهماسب و با حضور ۱۲ هنرمند از جمله برخی هنرمندان نامدار عصر صفوی خلق شده است و صفحات این کتاب به عنوان تک اثرهایی در رشته مینیاتور اکنون در نقاط مختلف دنیا و موزه‌های مهم کشورهایی مثل ایران، کانادا و آمریکا نگهداری می‌شود و من با هدف مهجور و مظلوم نماندن این اثر مهم تاریخی و هنری اقدام به بازآفرینی شاهنامه شاه تهماسب کردم.

اجرای این اثر چه مدت زمان برده است و چه نکات تکنیکی در اجرای اثر وجود دارد؟

این اثر برای اولین بار به صورت کامل بازآفرینی شده است و به دلیل دشواری‌های موجود در خلق آن هیچ هنرمندی برای بازتولید آن اقدام نکرده است. از جمله سختی‌های مرتبط با این اثر می‌توان به ظرافت خاص اثر، رنگ‌های اصل آن و استفاده از طلا در اثر اشاره کرد که اجرای آن را هم از نظر فنی و هم از نظر مالی دشوار می‌کرد. از ۲۵۸ برگ مینیاتور این اثر ۱۱۸ برگ اکنون در موزه هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شود و من با تحقیق بر روی این برگه‌ها و برگه‌های موجود در موزه‌های خارجی در طی هشت سال در ۱۷۵ پرده شاهنامه شاه تهماسب را بازآفرینی کرده‌ام.

برای تولید این اثر چه حمایت‌ها یا کمک‌هایی در کنار خود داشتید؟

با توجه به هزینه‌های بالای تولید اثر و زمان زیادی که برای آن لازم بود عشق و علاقه به این کار و البته حمایت مالی لازمه اصلی در این مسیر بشمار می‌رفت، تلاش بسیاری برای تامین هزینه‌های آن داشتیم و آقای هاشمی که یک مجموعه‌دار هستند در راستای تولید اثر حمایت‌های خوبی از این پروژه انجام دادند و علاوه بر آن دو نفر نیز در طول پروژه و در کارهای اجرایی آن با من همکاری کردند. کاغذهای استفاده شده در پروژه به صورت دستی آماده و کهنه شده و اجرای برخی از اثرها هفته‌ها طول کشیده است.

اکنون که بازآفرینی شاهنامه شاه تهماسب به پایان رسیده است، چه برنامه‌ای برای این اثر دارید؟

این اثر به صورت برگ به برگ تولید شده و قرار است که به صورت کتاب و همانند نمونه اولیه شاهنامه شاه تهماسب دربیاید که این اتفاق خواهد افتاد اما پیش از آن و در روز گرامیداشت فردوسی با همکاری اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اردبیل تعدادی از برگه‌ها که احتمالا تا ۵۰ برگه باشد در نگارخانه خطایی مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین اردبیلی رونمایی شده و به نمایش گذاشته می‌شود.

انتهای پیام