مرواربافی ملایر، هنری از دل تاریخ

«مُروار» نوعی ترکه از خانواده درخت بید بوده و طبق تحقیقات به عمل آمده مروار کشت شده در شهرستان ملایر از مرغوبیت خاصی برخوردار است که در سایر نقاط کشور همتای آن یافته نمی شود. 

هنر مرواربافی در جای جای ملایر ریشه دوانده و یکی از صنایع دستی تزیینی کاربردی با زیبایی های خاص به شمار میرود که هنرمندانش با استفاده از خلاقیت به بافت وسایل مختلف با استفاده از ترکه خاص است که «مروار» نام دارد می پردازند بهترین نوع مروار در روستاهای داویجان گوراب می آباد حرم آباد توشه غاز و جوراب شهرستان ملایر کشت می شود.

در حال حاضر بیش از ۲۰۰۰ هنرمند مروارباف ملایری در قالب ۱۵۰ کارگاه تخصصی سالانه بیش از هفت میلیون قطعه انواع صنایع دستی مُروار تولید و راهی بازارهای خارجی می کنند.

تولید سالانه بیش از ۷ میلیون قطعه انواع صنایع دستی مروار در ملایر

رئیس اداره میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی ملایر از تولید سالانه بیش از هفت میلیون قطعه انواع صنایع دستی مُروار در ملایر خبر داد.

ابراهیم جلیلی در گفت وگو با خبرنگار شبکه ادامه داد: شهرستان ملایر در زمینه صنایع دستی دارای بیش از ۶۳۰۰ کارگاه با اشتغال مستقیم ۱۲ هزار و ۳۰۰ نفر هنرمند و اشتغال ۲۵ هزار نفر هنرمند به صورت غیرمستقیم در ۲۰ رشته از جمله مبلمان منبت مرواربافی خراطی ساخت سازهای سنتی گلیم و جاجیم بافی انواع سفال تراش سنگ های قیمتی گیوه بافی رودوزی سنتی است که بیشترین اشتغال به ترتیب در منبت مرواربافی و قلم زنی و سفال است.

رئیس میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی ملایر اظهار کرد: این شهرستان ملایر دارای دو برند شهر جهانی مبلمان منبت و روستای ملی مروار بافی بوده بعد از کشاورزی بیشترین اشتغال شهرستان به تولیدات صنایع دستی اختصاص دارد  و ما در زمینه تولید صنایع دستی جایگاه خوبی داریم اما در زمینه صادرات بسیار جای کار داشته و نیازمند آموزش و آشنایی با قوانین صادراتی و گمرکی ایران و کشورهای هدف هستیم.

وی با اشاره به برگزاری جلسه بررسی معضلات و مشکلات صادرات صنایع دستی در شهرستان ملایر باحضور مسئولان مرتبط افزود: صنایع دستی شهرستان نیازمند بازاریابی تولید محصول متناسب با بازار هدف بسته بندی مناسب کاتالوگ معرفی و سرمایه گذاری درباره صادرات است و اولین قدم در صادرات داشتن کارت بازرگانی و سپس بازاریابی محصولات و تهیه کالا بسته بندی مناسب است.

این مقام مسئول در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: ۲۰ رشته صنایع دستی در شهرستان ملایر وجود دارد که پس از منبت مرواربافی بیشترین سهم اشتغال زایی را به خود اختصاص داده است.

وی با بیان اینکه ۲۰۰۰ هنرمند در ۲۰ کارگاه بزرگ و ۱۵۰ کارگاه کوچک خانگی مشغول به بافت مروار هستند افزود: نزدیک به ۲۰۰ هکتار از زمین های کشاورزی شهرستان ملایر به کشت چوب مروار اختصاص دارد و محصولات تولید شده به عراق ارمنستان ترکیه و آذربایجان صادر می شود.

روستای «داویجان»؛ قطب تولید مروار

جلیلی با اشاره به اینکه مهمترین مراکز مرواربافی در شهرستان ملایر روستای مِی آباد یا رضوانکده داویجان حرم آباد گوراب و توچغاز است گفت: شهرستان ملایر در صنعت مرواربافی مقام اول کشور را دارد و روستای «داویجان» قطب تولید این محصول به شمار می رود.

رئیس اداره میراث فرهنگی ملایر از ثبت ملی هنر زیبای مرواربافی به نام ملایر خبر داد و افزود: با ثبت ملی این هنر زیبا زمینه رونق بیشتر آن ایجاد شده و در کنار منبت با برند جهانی؛ فرصت خوبی را برای پیشرفت شهرستان فراهم کرده است.

ضرورت تشکیل تعاونی های مرواربافی برای دسترسی به بازارهای خارجی

احمد آریایی نژاد نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی نیز چندی پیش در همایش تجلیل از مرواربافان پیشکسوت که در روستای ملی داویجان برگزار شده بود حمایت از تشکیل تعاونی های مرواربافی گامی مؤثر در راستای سازمان دهی تولید افزایش بهره وری و دسترسی بهتر هنرمندان به بازارهای داخلی و خارجی دانست.

وی با تأکید بر اهمیت صنایع دستی در توسعه اقتصادی روستاها گفت: مرواربافی یکی از ظرفیت های مهم داویجان است که علاوه بر حفظ هویت فرهنگی می تواند نقش بسزایی در ایجاد اشتغال پایدار و رونق اقتصادی ایفا کند.

وی ادامه داد: با ثبت ملی داویجان به عنوان روستای مرواربافی فرصت مناسبی برای معرفی این هنر در سطح وسیع تر فراهم شده است.

نماینده مردم ملایر خاطرنشان کرد: ضروری است که با همکاری نهادهای دولتی و بخش خصوصی زمینه ای برای توسعه تعاونی های مرواربافی فراهم شود تا ضمن حمایت از هنرمندان ارزش افزوده این هنر به خود روستاییان بازگردد.

باید اذعان داشت هنر مرواربافی ضمن معرفی فرهنگ و تمدن ایران زمین زمینه اشتغال افراد جویای کار و راهیابی به بازارهای جهانی را فراهم می کند. میراث ماندگاری که برای شکوفایی نیاز به برنامه ریزی آموزش مداوم حمایت و فراهم ساختن فرصت های معرفی مانند برپایی نمایشگاه یا بازارچه های دائمی دارد.

به گزارش شبکه مروار بافی نوعی از ترکه بافی است که در بافت آن از ترکه مروار استفاده می شود در شهرستان ملایر دو نوع محصول مروار وجود دارد یک مدل که به نام باغی معروف است و در کنار جوی آب باغات روئیده می شود و مدل دیگر که به صورت گسترده در زمین های کشاورزی کشت می شود از کیفیت بالاتری برخوردار است و در آذرماه و پیش از شروع فصل سرما برداشت می شود.

مروار یک بار کاشته می شود و بستگی به کیفیت خاک و نوع نگهداری تا چندین سال قابلیت برداشت دارد روستاهای داویجان گوراب رضوانکده حرم آباد و توچغاز قطب اصلی کشت مروار ملایر هستند.

نخستین مرحله پس از برداشت محصول دسته بندی و سایز بندی است که در اصطلاح محلی به آن سرکش کردن می گویند مرحله بعدی مروار را در دیگ های مخصوص می جوشانند و بسته به تَر و خشک بودن مروار بین هفت تا ۱۲ ساعت نیاز به پخت دارد سپس ترکه ها را با دست پوست گیری کرده که باید پیش از خشک شدن ترکه ها بافت آغاز شود.

از مروار محصولات مختلفی بدست می آید که می توان به میز و صندلی کتابخانه انواع سبد میوه در سایزها و شکل های مختلف ظروف نگهداری میوه گهواره بچه و…. اشاره کرد همچنین کاربری مهمی در حوزه کشاورزی دارد و از آن برای کارهای دامداری ابزار کشاورزی نگهداری محصولات باغی جای کندو عسل و… استفاده می شود.

انتهای پیام