لغو دعوت از نانسی فریزر به دلیل امضای نامۀ «فلسفه برای فلسطین»

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، به نقل از دِیلی نوس، دانشگاه کلن دیروز دعوت خود از نانسی فریزر (Nancy Fraser) استاد مدرسۀ نوی نیویورک (New School) برای حضور در این دانشگاه به عنوان استاد مدعو آلبرتوس مگنوس (Albertus Magnus Professorship) در سال 2024 را پس گرفت، مقامی که دانشگاه کلن آن را «افتخاری ویژه» می‌داند. این دانشگاه اعلام کرده است که دلیل بازپس گرفتن دعوتش از پروفسور فریزر این است که او یکی از صدها نفر امضا‌کنندۀ نامۀ «فلسفه برای فلسطین» (Philosophy for Palestine) بود که نامه‌ای سرگشاده است که در نوامبر گذشته منتشر شد.

* واکنش‌های فلاسفه به جنگ غزه

در پی حمله جنایتکارانه رژیم صهیونیستی به غزه و نسل کشی فلسطینیان در بیش از 6 ماه گذشته، اندیشمندان حوزه فلسفه نسبت به این جنگ واکنش‌های مختلفی نشان دادند. برخی مثل یورگن هابرماس آلمانی ترجیح دادند چشم بر بیش از هفت دهه اشغالگری اسرائیل و بیش از یک ماه نسل کشی فلسطینیان در غزه ببندند و تمام قد از رژیم صهیونیستی حمایت کنند.

اما عده‌ای دیگر از فلاسفه دنیا موضع متفاوت با هابرماس گرفتند و خود را در جبهه همراهی و همدلی با فلسطینی‌ها قرار دادند. این دسته از فلاسفه جهان یک بیانیه جمعی صادر و آن را امضا کردند. 406 فیلسوف و متفکر دنیا از امضا کنندگان این بیانیه هستند.

جودیت باتلر فیلسوف نامدار آمریکایی از جمله امضا کنندگان این بیانیه است. در بخش پایانی این بیانیه آمده است: ما همکاران فیلسوف‌مان را دعوت می‌کنیم که در همبستگی با فلسطین و در تلاش علیه آپارتاید و اشغال به ما بپیوندند. مشخصاً در پشتیبانی از بایکوت دانشگاهی و فرهنگی مؤسسات اسرائیلی، که متمایز از افراد است و توسط «پویش فلسطینی برای بایکوت دانشگاهی و فرهنگی اسرائیل» (pacbi) معین گردیده به ما بپیوندید. ما همه افراد را دعوت می‌کنیم که به صورت علنی و بدون ترس سخن بگویند و تلاش کنند تا آرمان آزادسازی فلسطین و عدالت برای همه را پیش ببرند.»

«آلبرتوس مگنوس ناامید» (فرسکویی از توماسو دا مودنا)

حالا در واکنش به این امضا دانشگاه کلن رویدادهای امسال پروفسور آبرتوس مگنوس 2024 را لغو کرده است. 

* بخشی از اطلاعیۀ این دانشگاه 

«با کمال تاسف دانشگاه کلن رویدادهای امسال پروفسور آلبرتوس مگنوس 2024 را لغو کرده است. دلیل این امر، نامۀ عمومی «فلسفه برای فلسطین» است که در نوامبر 2023 توسط فیلسوف پروفسور نانسی فریزر امضا شده. پیش‌تر از او دعوت شده بود تا کرسی استادی آلبرتوس مگنوس را بپذیرد…

کرسی استادی آلبرتوس مگنوس موضوع مهمی برای رئیاست دانشگاه کلن است و نمادهای درونی و بیرونی زیادی برای دانشگاه دارد. این کرسی با رویدادهای عمومی و سمینارها و همچنین ایجاد مدخل در کتاب طلایی دانشگاه مرتبط است. این برای دانشگاه کلن افتخاری ویژه است و در ارتباط با تأیید صریح ریاست دانشگاه تلقی می‌شود. با این حال، اظهارات فیلسوفان امضاکنندۀ نامه با رویکرد دانشگاه کلن مورخ 9 و 22 اکتبر 2023 در مورد وضعیت اسرائیل و خاورمیانه و همچنین با روابط نزدیک ما با نهادهای شریک اسرائیل همخوانی ندارد.

دعوت از خانم فریزر برای تصدی کرسی استادی آلبرتوس مگنوس قبلاً و در پایان سال 2022 انجام شده بود. متأسفانه فقط در مارس 2024 بود که متوجه شدیم خانم فریزر یکی از امضاکنندگان نامۀ عمومی نوامبر 2023 بوده است. سپس از او خواسته شد توضیح دهد و موضع خود را مشخص کنید. پاسخ خانم فریزر هیچ اطلاعات جدیدی در مورد وضعیت و نظر او در مورد اسرائیل ارائه نکرده است.

بدین ترتیب و پس از بحث و بررسی دقیق، تصمیم به انصراف از دعوت گرفته شد.»

چندین دانشگاه با امضای نامه‌ای به تصمیم دانشگاه کلن اعتراض کرده و از آن خواسته‌اند تصمیم خود را تغییر دهد. در بخشی از این بیانیه آمده است:

«اقدامات مدیریت دانشگاه کلن تهدیدی در سطح بین‌المللی است و باید همچون حمله‌ای به ساحت دانشگاه تلقی شود؛ دانشگاه مکانی برای تبادلات دانش و بحث در مورد موضوعات مرتبط اجتماعی است و باید فضایی برای تبادل اعتماد در سراسر مرزهای رشته‌ای و ملی باشد. (متن انگلیسی به کمک گوگل ترنسلیت از آلمانی به انگلیسی برگردانده شده است)

تصمیم دانشگاه کلن به وضوح با تصورات رایج از آزادی آکادمیک در تضاد است.»

ماده 5 بند 3 قانون اساسی آلمان می‌گوید:

هنر و علوم، تحقیق و تدریس رایگان است. آزادی تدریس هیچ فردی را از وفاداری به قانون اساسی رها نمی‌کند.

دیگرانی که بهتر با قوانین و رویه‌های آلمان در این زمینه آشنا هستند، می‌توانند در مورد چگونگی (یا اگر) این بند در مورد مورد بحث اعمال می‌شود، اظهار نظر کنند.»

آلبرتوس مگنوس، که کرسی استادی مدعو برای او نامگذاری شده است، فیلسوف، دانشمند و اسقف بود. او به دلیل تفسیر آثار ارسطو، در دسترس قرار دادن آنها برای دیگران، و همچنین کار روی متفکران مسلمانی چون ابن سینا ابن رشد مشهور است. او همچنین چندین سال در دانشگاه کلن تدریس کرد. مگنوس که توسط کلیسای کاتولیک به عنوان قدیس حامی دانشمندان علوم طبیعی نامگذاری شده است، در یکی از آثار خود به نام دربارۀ مواد معدنی (De Mineralibus) می‌گوید: «[وظیفۀ] علوم طبیعی این نیست که صرفاً آنچه را که به ما گفته می‌شود بپذیرند، بلکه باید در جستجوی علل طبیعی چیزها باشند».