شیره زدن تنه درخت بادام
شاید شما هم در برخی موارد روی تنه ی درختان خود شاهد ترشح صمغ بوده و نگران از دست دادن درخت و یا محصول بادام خود شده اید، صمغ در واقع شیره ی گیاهی است که بنا به دلایلی از مسیر آوند خارج شده و بیرون از درخت ظاهر شده است، اما این اتفاق به چه دلیلی می افتد؟ چه عواملی میتوانند این عارضه را ایجاد کنند و آیا این عارضه آنقدر خطرناک است که منجر به مرگ درختان بادام شود؟ در این مقاله به چرایی این عارضه خواهیم پرداخت و در هر مورد ذکر میکنیم که آیا این دلیل می تواند منجر به مرگ گیاه یا از دست دادن محصول شود یا خیر؟
بررسی دلایل صمغ زدگی تنه ی درختان بادام:
-
بیماری گموز درختان بادام:
بیماری گموز بیماری قارچی است که به ریشه و طوقه ی حمله می کند، این بیماری با تکثیر در بافت طوقه و ریشه و تغذیه از این بافتها سبب ایجاد پوسیدگی در بافت پوست و آوندهای آبکش میشود، در ناحیه ی صدمه دیده که معمولا در قسمت طوقه قرار دارد صمغ یا گموز ایجاد می شود،این ترشحات تفاوت ویژه ای با شیره ی گیاهی دارند و آن این است که رنگ گموز یا صمغ ناشی از بیماری گموز تیره وسیاه است و به همین دلیل نام آن را گموز گذاشته اند اما صمغ سالم گیاه یا شیره ی نباتی شفاف و کهربایی رنگ است، بنابراین اگر در ناحیه ی طوقه شاهد زخمهایی بودید که از آن صمغ تیره رنگ خارج شده است باید حتما به وجود بیماری پوسیدگی طوقه ی گموز شک کنید.
شیوه ی ایجا بیماری وگسترش آن در باغ:
اسپورهای قارچ عهامل بیماری درون خاک و یا آب وجود داشته و با حرکت آب از روی خاک آلوده آب نیز آلوده میشود، این بیماری به طور عمده از طریق نهال آلوده و یا خاک آلوده وارد باغ میشود و با جریان آب از طریق آبیاری غرقابی به سرعت مناطق دیگر باغ را آلوده میکند، این بیماری با از بین بردن بافت پوست طوقه و ریشه و همینطور صدمه زدن به آوندها سبب ترشح صمغ از تنه ی درخت میشوند با این تفات که آلوده بودن صمغ درخت به این بیماری سبب تیره شدن رنگ آن خواهد شد و شما شاهد ترشح شیره یا صمغ تیره به خصوص اطراف طوقه ی درختان آلوده هستید، این بیماری همچنین از طریق بیل زدن به این ترشحات و استفاده از بیل در نقاط دیگر باغ منتقل شده و سایر درختان را آلوده میکند.قیمت نهال بادام، در این رقم بسته به سن نهال از حدودا 35 الی 45 هزارتومان در بر میگیرد .
علائم بیماری گموز:
این بیماری به دلیل صدمه زدن به بافت طوقه و ریشه به طور عمده علائم زردی و کم برگ و باری و همینطور کاهش میزان باردهی را نشان میدهد اما ترشح صمغ تیره اطراف طوقه نیز از نشانههای دیگر بیماری است، لازم به ذکر است که در مراحل اولیهی بیماری ترشح صمغ وجود نداشته و حتی پوسیدگی طوقه و ریشه واضح نیست بنابراین اولین علائم خود را به صورت کمبود مواد و عناصر غذایی نشان میدهد، در نظر داشته باشید در صورت مقاوم نبودن درخت و یا ضعف تغذیه ای این بیماری میتواند منجر به مرگ درخت شود.
عوامل تشدید کننده ی بیماری و نحوه ی کنترل آن:
چنانچه قبل از احداث باغ و گیاهان زراعی حساس به این بیماری در باغ کاشته شده است باید بدانید که احتمال خطر بروز این بیماری بسیار زیاد است، ارقام زراعی مانند انواع سبزیجات و صیفی جات میتوانند باعث افزایش عامل بیماری در خاک شوند، بنابراین در زمان احداث باغ بادام به این موضوع توجه داشته باشید، در صورت نیاز از خاک باغ آزمایش گرفته و در صورت وجود عامل بیماری در خاک از شیوه های رایج استرلیزه کردن خاک مانند آفتابدهی و یا آبیاری با سموم مناسب استفاده کنید، میتوانید زمین را شخم زده با آب مخلوط با سم آبیاری کنید و در تابستان آفتابدهی کنید تا اثر سموم تشدید شود و عامل بیماری حتی در فرم استراحت نیز از بین برود.
در صورتیکه تغییر کاربری از زمین زراعی به باغی میدهید در نظر داشته باشید که استفاده از سیستم آبیاری قطره ای بسیار مناسبتر از سیستم آبیاری غرقابی بوده چرا که مانع از جابجایی عوامل بیمارگر خاکزاد میشود، در صورت نیاز طوقه ی درختان آلوده را بتراشید و آن را با سم بردو فیکس پوشانده و درخت بیمار را با آب تیمار شده با سموم متالاکسیل مانکوزب و یا الیت آبیاری کنید.
شانکر در واقع نامی است که به زخم و ترشح صمغ از تنه ی درختان و و یا هسته داران داده شده است، ایجاد زخم در پوست تنه و شاخه میتواند در اثر حمله ی باکتریهای بیمارگر و یا قارچ سیتوسپورا اتفاق بیوفتد، در هر دو صورت علائم یکسان و کنترل تقریبا شبیه به هم است، عامل بیماری چه قارچ باشد و چه باکتری پوست تنه و همینطور آوندها را زخمی کرده و سبب خروج صمغ میشود، در صورت حمله این عوامل به تنه و شاخساره صمغ ترشح شده حالت بیضی شکل با رنگ تیره و یا روشن خواهد بود.
علائم بیماری و نحوه ی انتقال آن:
در این بیماری نیز به دلیل خسارت دیدن سیستم آوندی علائم به صورت زردی و علائم کمبود مواد غذایی بروز میکند، ریزش برگ و جوانهها و همینطور علائم سوختگی در شکوفهها در فصل بهار از علائم ابتلا به این بیماری است، بنابراین در صورتی که علاوه بر ترشح صمغ از تنه و شاخساره علائم لک بر روی میوهها، برگها و همینطور سوختگی برگ و سرشاخه و شکوفه را مشاهده کردید بدانید این صمغ به دلیل وارد شدن قارچ و یا باکتری به پوست تنه ایجاد شده است و باید به سرعت درمان شود.
این بیماری چه در اثر قارچ ایجاد شده باشد و یا باکتری می تواند به وسیله ی پرندگان، حشرات و به ویژه قطرات باران به دیگر درختان باغ انتقال پیدا کند، راه دیگر انتقال برخورد وسایل کشاورزی با ترشحات و برخورد آنها با درختان سالم و زخمی کردن آنها است، یکی دیگر از راههای انتقال هرس درختان آلوده و استفاده از همان قیچی بدون ضدعفونی کردن برای هرس درختان سالم است، شدت انتقال این بیماری با باد و باران به حدی زیاد است که در صورت سمپاشی نکردن درختان پس از باران با فاجعه روبرو خواهید شد.
کنترل بیماری:
درست است که این بیماری خیلی سریع جابه جا شده و علائم شدیدی ایجاد میکند اما راه کنترل آن ساده است، در زمان کاشت نهال از کاشت نهال بدون گواهی پرهیز کنید، در صورت بروز علائم شانکر و یا لکه روی برگ و میوه و سوختن شکوفهها از سموم مناسب مانند اکسی کلرور مس استفاده کنید، استفاده از اکسی کلرور مس به ویژه پس از هر بارندگی بسیار ضروری است، درختان آلوده و سالم را با یک قیچی هرس نکنید، صمغها را تراشیده و بسوزانید و جای شانکر را با سم مناسب تیمار کنید.
از تقویت درختان برای مبارزه با این بیماری غافل نشوید و در زمان احداث باغ جدید حتما از ارقام مقاوم استفاده کنید.
-
خسارت آفات چوبخوار و پوست خوار:
آفات چوبخوار و پوستخوار مانند سوسک شاخک بلند رزاسه، کرم خراط و کرم جگری با سوراخ کردن شاخهها و تغذیه از بافت داخل چوب سبب ترشح شیره از محل سوراخها میشوند، این آفات هر کدام روشهای کنترلی خاص خود را دارند، اما به طور عمده کنترل این آفات با استفاده از تلههای فرمونی بسیار مناسبتر و امکان پذیرتر خواهد بود، در صورتی که ترشح صمغ از تنه در اثر تغذیهی این آفات باشد با کنترل این آفات ترشح صمغ نیز تمام میشود، اما دقت داشته باشید برای اینکه تشخیص بدهید این ترشح در اثر حمله ی این آفات است یا خیر باید صمغ را تراشیده و به محل خروج صمغ نگاه کنید در صورتی که محل خروج صمغ یک سوراخ گرد باشد یعنی در اثر حملهی آفت این اتفاق افتاده در غیر این صورت باید به دلایل دیگر در ترشح صمغ مراجعه کرد.
آفتاب سوختگی و یا سرمازدگی پوست درختان سبب شکستن بافت پوست و آوندها شده و سبب ترشح صمغ از این قسمتها میشود.
عوامل تشدید کننده ی سرما زدگی و آفاب سوختگی تنه ی درختان:
چنانچه در زمان آبیاری آب به قسمتهای بالایی تنه برخورد کند در زمستان با یخ زدن آب و عمل انجماد بافت پوست ترک برمیدارد، و همچنین خیس بودن بافت پوست در تابستان نیز میتواند سبب تشدید خسارت آفتاب سوختگی شود، یکی دیگر از عوامل تشدید کننده ی خسارت آفتاب سوختگی و یا سرما زدگی تنه ی درختان ضعف درختان است، ضعف تعذیه ای درختان سبب کاهش انعطاف پذیری پوست در برابر تنش گرما و سرما شده و در این شرایط به راحتی ترک بر میدارد، عامل دیگر تشدید کننده ی خسارت آفتاب سوختگی و سرما زدگی برخورد ابزار کشاورزی مانند بیل و یا حرکت ماشین آلات کشاورزی به تنه ی درختان می باشد، در شرایطی که گرما و یا سرما سبب خشک شدن پوست تنه درختان شده باشد در بسیاری موارد یک تلنگر کافی است تا انسجام بافت از بین برود و پوست ترک بر دارد و بنابراین با ضربه خوردن با این وسایل خسارت آفتاب سوختگی و سرما زدگی تشدید خواهد شد.
-
استفاده نکردن از کود کاملا پوسیده ی دامی:
کود دامی باید در شرایط مناسب و در گرمای تابستان کاملا پوسیده شود، چنانچه کود کاملا نپوسیده باشد دو مشکل ایجاد میکند، زمانی که کود در کنار تنه ی درختان ریخته میشود برای طی شدن پروسه ی پوسیدگی ازت را از بافتهای زنده ی اطراف خود مانند پوست تنه ی درخت گرفته و فرآیند پوسیده شدن خود را تکمیل میکند، در این شرایط از دست دادن ازت از پوست سبب ترد شدن و ضعیف شدن پوست تنه ی درختان شده و به راحتی ترک بر میدارد، مشکل دومی که کود نپوسیده دامی ایجاد میکند این است که قارچها و عوامل بیمارگر گیاهی در آن از بین نرفته اند و این عوامل میتوانند به پوست تنه ی درختان آسیب زده آنها را سست و شکننده کنند.
تنش آبی یکی از مهم ترین عواملی است که میتواند منجر به ایجاد شکاف در پوست درختان شود، خسارت تنش آبی به ویژه در فصل گرما بیشتر خود را نشان میدهد، زمانی که درخت در حال رشد طولی و عرضی در تنه بوده اما آبیاری به میزان مناسب انجام نمیشود تا پوست انعطاف پذیری کافی در برابر رشد را داشته باشد، بنابراین پوست تنه شکاف برداشته و صمغ ترشح میشود.
کنترل ترشح صمغ:
در مسیر کنترل ترشح صمغ ابتدا باید ایراد و یا اصل مشکل را پیدا کنید، همانطور که عنوان شد عوامل بیمارگر مانند قارچ پوسیدگی طوقه و ریشه، عوامل بیمارگر ایجاد کننده ی شانکر تنه ی درختان، عوامل محیطی از جمله خسارت سرما و گرما، تنش آبیاری و ضربه ی ابزار آلات کشاورزی همگی میتوانند این مشکل را ایجاد کرده و یا به ایجاد خسارت به وسیله ی عوامل دیگر دامن بزنند، به عنوان مثال درختان ضعیف از لحاظ تغذیه ای بیشتر در معرض خطر خسارت سرما و گرما و یا حمله ی عوامل بیمارگر مانن شانکر و یا گموز قرار میگیرند، بنابراین حتی ممکن است شما در باغ با مجموعه ای از عوامل ایجاد صمغ دست به گریبان باشید.
پس از علت یابی باید نسبت به رفع اصولی آن بر طبق قواعد هر کدام عمل نمایید، خسارت آفات پوستخوار و چوب خوار را با کنترل آفت، خسارت عوامل بیمارگر را با کنترل آنها و خسارت سرما و گرما را با دور کردن آبیاری از قسمت تنه ی درختان کنترل کنید، به خاطر داشته باشید که تقویت درختان در همه ی این موارد کارگشا بوده و به کاهش خسارت کمک زیادی میکند، در مورد استفاده از کود دامی حتما باید کود کاملا پوسیده استفاده کنید، محض اطمینان آن را در تماس با تنه ی درخت نریخته و با فاصله از تنه ی درخت به خوبی با خاک مخلوط کرده و یا به شکل چالکود استفاده کنید.
استفاده از سموم اکسی کلرور مس به صورت محلول پاشی کمک میکند تا در صورتی که درختان در اثر ضربه و یا آفتاب سوختگی و یا سرما زدگی ترک برداشتند با اسپور قارچ و یا باکتری آلوده نشده و خسارت ساده ی آفتاب سوختگی و سرمازدگی تبدیل به عفونت شانکر نشود، این کار را به ویژه در زمانهای پس از بارندگی و همینطور پس از برداشت محصول که امکان ضربه زدن به تنه ی درختان وجود دارد انجام دهید.
کلام آخر:
دانستید که عوامل متعددی می تواند منجر به ترشح صمغ از تنه ی درختان شود که حتی ممکن است ترکیبی از این عوامل موثر باشد، با کاشت ارقام مقاوم در برابر تنشهای محیطی و زیستی در زمان احداث باغ از این خسارت جلوگیریکی از شایع ترین عارضه های بادام درختی ترشح شیره از تنه ی این درختان است، ترشح شیره در برخی مواقع به قدری زیاد است که ممکن است باعث نگرانی باغداران شود و در پی این باشند که بدانند علت این عارضه چیست، در مورد علت شیره زدن تنه ی درختان بادام باید بدانید که تنها یک علت نیست که موجب ترشح شیره از تنه درختان بادم می شود، بلکه چندین علت به صورت تکی یا به صورت ترکسیبی ممکن است باعث بروز این عارضه می شوند، در این مقاله شما را با دلایل مختلف این عارضه و نحوه ی برطرف کردن آن آشنا خواهیم کرد.
ترشح شیره از تنه ی درختان بادام می تواند در اثر تنش های دمایی اتفاق بیافتد، تنش دمایی مانند آفتاب سوختگی پوست تنه ی درختان بادام و یا سرما زدگی پوست تنه سبب می شود پوست تنه ی درختان شکاف بردارد و زمانی که این شکاف عمیق شود به بافت آوندی آسیب وارد کرده و سبب خروج شیرابه از تنه ی درختان بادام می شود.
درست است که این یک عارضه ی محیطی است اما در صورت تداوم و تکرار این عارضه با از دست دادن شیرابه ی گیاهی سبب ضعف در درختان و کاهش عملکرد می شود، جالب است بدانید این عارضه در مورد همه ی درختان در شرایط یکسان اتفاق نمی افتد، درختانی در اثر آفتاب سوختگی و یا یخبندان دچار شکاف در پوست می شوند که یا به شدت ضعیف هستند و یا از دسته ارقام حساس هستند که پوست آنها نسبت به سرما و گرما حساسیت دارد.
درختانی که از تغذیه و آبیاری مناسب در فصل تابستان برخوردار نباشند پوست انعطاف پذیری ندارند و در اثر تابش نور خورشید به سرعت دچار خشکی و ترک می شوند،همچنین درختانی که به طور ژنتیکی نسبت به سرما مقاوم نباشند در سرمای زیاد زمستان پوست آنها ترک خواهد خورد.
کنترل:
انتخاب ارقام مقاوم و همچنین تغذیه و آبیاری مناسب درختان را از این آسیب محافظت کنید، در برخی مناطق گرمسیر باغداران از رنگ سفید روی پوست تنه ی درختان استفاده می کنند تا از آسیب آفتاب سوختگی در امان بمانند این رنگ همچنین خاصیت دور کنندگی برای برخی آفات را دارند.
نکته ی بسیار مهمی که برای جلوگیری از بروز این عارضه در زمان احداث باغ باید در نظر داشت رعایت فاصله ی مناسب بین درختان است، برای کاشت درختان فاصله را متناسب با نیاز آنها به نور تنظیم کنید، این فاصله نباید کمتر از نیاز نوری باشد چرا که با سایه اندازی باروری درختان را کم می کند، همچنین نباید بیشتر از اندازه ی مناسب باشد چرا که آسیب آفتاب سوختگی را افزایش می دهد.
-
خسارت و ضربه ی ابزار و ماشین آلات کشاورزی:
در حین حرکت ماشین آلات کشاورزی در باغ باید توجه داشت که ضربه ای به پوست تنه ی درختان وارد نشود، خسارت و ضربه ی ابزار و یا ماشین آلات کشاورزی سبب می شود شیرابه ی درخت به بیرون تراوش کرده و سبب ضعف درختان بادام شود، در این مورد نیز چنانچه فاصله ی کاشت درختان در زمان احداث باغ به درستی تنظیم شده باشد و درختان متراکم نباشند عبور و مرور ماشین آلات کشاورزی به راحتی انجام می شود بدون آنکه به درختان آسیبی وارد شود.
آفات و بیماری های مختلفی هستند که می توانند با آسیب رساندن به سیستم آوندی درختان بادام سبب ترشح صمغ از تنه ی درختان شوند، در این قسمت شما را با برخی از مهم ترین آفات و بیماری هایی که منجر به ترشح صمغ می شوند آشنا خواهیم کرد.
سوسک شاخک بلند رزاسه:
این آفت بر روی درختان خانواده ی گل سرخیان و گردو و بادام به ویژه در مناطق سرد و خشک و یا مناطق گرم و خشک ایجاد خسارت می کنند، آفت سوسک شاخک بلند رزاسه با یک نسل در سالی که تولید می کند می تواند در شرایط ایده آل خسارت زیادی را به بار بیاورد، یکی از نشانه های وجود این آفت در باغ این است که در محل ورود لارو به دورن سر شاخه های جوان مقداری صمغ از سرشاخه ها ترشح می شود، با تغذیه ی بیشتر لارو و رسیدن به سنین آخر لاروی این آفت خود را به شاخه های اصلی تر می رساند.
سوسک شاخک بلند رزاسه برای خارج کردن فضولات خود از دالان لاروی از دیواره ی دالان در طول مسیر سوراخ هایی به بیرون ایجاد کرده و در محل این سوراخ ها مقداری شیره ی گیاهی همراه با فضولات خارج می شود، در این حالت ترشح شیره به صورت قطره ای و متناسب با قطر سوراخ خواهد بود، بنابراین به راحتی قابل تشخیص است.
برای کنترل این آفت باید تمرکز بر تقویت کودی درختان، استفاده از ارقام مقاوم و از همه مهمتر تمرکز بر نظم در آبیاری باشد، سوسک های شاخک بلند در منطقه پرواز کرده و ضعیف ترین درختان را برای حمله انتخاب می کنند بنابراین هیچ گاه اجازه ندهید درختان بادام به حدی ضعیف شوند که میزبان مناسب برای سوسک شاخک بلند باشند.
نظم در آبیاری و کود دهی به میزان مناسب سبب افزایش فشار آوندی و کاهش توانایی لارو در ورود و یا پیشروی آفت درون ساقه می شود.
سوسک کاپنودیس:
سوسک کاپنودیس نیز مانند سوسک شاخک بلند رزاسه درختان ضعیف به لحاظ تغذیه ای و آبیاری را انتخاب و مورد حمله قرار می دهند، با این تفاوت که تمرکز خسارت سوسک کاپنودیس بر روی قسمت طوقه درختان بادام بوده و این درختان به سرعت ضعیف شده و از بین می روند، در صورت آلودگی کم پوست درختان در ناحیه ی طوقه و یقه ضعیف شده و در اثر خسارت سرما و گرما ترک می خورد، این ترک خوردگی میتواند منجر به ترشح صمغ از تنه ی درختان شود.
کنترل عارضه:
کنترل این سوسک به راحتی با داشتن برنامه ی کودی و آبی منظم صورت می گیرد، در این مورد نیز باید سعی کنید با تقویت درختان بادام این درختان را از حمله ی آفت کاپنودیس مصون بدارید، البته کاشت ارقام مقاوم نیز در زمان احداث باغ بادام بسیار اهمیت خواهد داشت، ارقام مقاوم با تولید پوست محکم تر مانع از ورود لارو این سوسک شده و این آفت از درختان مقاوم دور می شود.
گموز درختان بادام:
بیماری گموز درختان بادام در اثر حمله ی یک شبه قارچ به نام فیتوفتورا صورت می گیرد، این شبه قارچ با حمله به طوقه و ریشه ی درختان بادام سبب ترک خوردن پوست در ناحیه ی طوقه و ترشح شیرابه از این ناحیه می شود، ترشح شیرابه در مورد بیماری گموز با ترشح شیرابه در سایر موارد و علت ها یک تفاوت اساسی داشته و آن رنگ و بوی شیرابه ای است که ترشح شده است.
در بیماری گموز شیرابه در ترکیب با بافت پوسیده ی درخت و همینطور اسپورهای متحرک قارچ بوده و بنابراین بویی شبیه به چوب پوسیده و با رنگ سیاه خواهد داشت، اما در موارد دیگر مانند آسیب سرما و گرما ترشح شیرابه بو و رنگ خاص ندارد و بیشتر به رنگ شفاف و کهربایی مشاهده شده که مرر زمان در برابر هوا سفت و سنگی می شود.
بیماری گموز همراه با خاک و آب آلوده وارد باغ شده و به سرعت طوقه و ریشه ی درختان به خصوص درختان ضعیف و حساس را مورد حمله قرار می دهند، این بیماری سبب ضعف، زردی، پژمردگی و کم برگ و باری درختان بادام شده و می تواند تا مرگ درختان میزبان نیز پیش روی کند.
کنترل بیماری گموز درختان بادام:
برای کنترل بیماری گموز درختان بادام در گام اول باید در زمان احداث باغ با سالم و آوردن خاک سالم به باغ از ورود آن جلوگیری کنید، در کام دوم با توجه به اینکه این بیماری از دسته بیماری های بسیار مهم و خسارتزا به شمار می رود از خرید نهال حساس به بیماری امتناع کنید و در گام سوم برای درمان و جلوگیری از گسترش بیماری در باغ از آبیاری بیش ازحد و همچنین از آبیاری به شیوه ی غرقابی و یا کرتی جلوگیری کنید.
چنانچه امکان تغییر سیستم آبیاری را ندارید به شما توصیه می شود حتی الامکان آبیاری درختان بیمار را به صورت جداگانه انجام داده و در آب آبیاری از سموم متالاکسیل مانکوزب استفاده کنید، متالاکسیل فیتوفتورا و مانکوزب قارچ های ساپروفیت و فرصت طلبی را که به این عارضه دامن می زند را کنترل خواهد کرد.
بیماری شانکر درختان بادام:
به جرات می توان گفت دومین دلیل مهم در ترش صمغ و شیره از تنه ی درختان بادام پس از عارضه ی محیطی بیمار شدن درختان به وسیله ی عوامل قارچی و باکتریایی است، حمله ی قارچ سپتوریا و همینطور باکتری سودوموناس به طور جداگانه و یا به صورت ترکیبی می تواند منجر به ترشح شیرابه یا صمغ از تنه ی درختان بادام شود.
عامل بیماری به صورت قارچ یا باکتری در هر دو حالت به در برگ ها و میوه های آلوده ی ریخته کف باغ زمستان گذرانی می کند، در حالت قارچی در بهار و با وجود بارندگی اسپور تولید می کند و در فرم باکتریایی خود پیکره ی باکتری با استفاده از باد و باران به روی درختان منتقل می شود.
نکته ی بسیار مهم در مورد بیماری شانکر این است که هم قارچ و هم باکتری عامل بیماری نیاز به زخم برای ورد خود به تنه و یا شاخه ی درختان دارند، این زخم می تواند از طریق هرس، خسارت جوندگان و یا آسیب ابزار ماشین آلات کشاورزی ایجاد شده باشد، چنانچه در اثر آسیب به تنه ی درختان این عوامل از طریق زخم روی تنه وارد شوند در محل زخم ترشح صمغ می کنند.
مهم ترین مشخصه ی این بیماری این است که ترشح شیره از تنه ی درختان به ویژه در زمان بارندگی افزایش پیدا کرده و در واقع صمغ حاوی میلیون ها اسپور قارچ و یا پیکره ی باکتری بوده که از فرصت بارندگی برای پراکنش خود استفاده می کند.
مشخصه ی دیگر بیماری شانکر این است که باکتری و یا قارچ عامل بیماری در سیستم آوندی حرکت کرده و خود را به همه اندام های درخت مانند، شکوفه و میوه و برگ رسانده و در آنها ایجاد سوختگی می کند، بنابراین چنانچه علاوه بر ترشح شیره از تنه ی درختان شاهد سوختگی برگ، شکوفه و میوه نیز هستید باید بدانید علت ترشح صمغ آلودگی باکتریایی و یا قارچی است.
در نهایت آخرین نشانه از آلودگی با عوامل شانکر بادام این است که شیره ی ترشح شده کدر بوده و بویی شبیه به بوی کپک و یا گندیدگی نیز می دهد. که در تاثیر زیادی دارد.
نهال گردو پالیز کانادایی یکی از پرمحصولترین ارقام گردوی شناخته شده و سازگار با آب وهوا و شرایط اقلیمی در کشورمان میباشد.
کنترل شانکر:
در کنترل شانکر درختان بادام مدیریت هرس از اهمیت بسیار زیادی بر خوردار است، همانطور که دانستید این بیماری از طریق زخم وارد می شود و چنانچه در زمان هرس، قبل از هرس و یا بعد از هرس بارندگی رخ داده باشد قطعا این بیماری وارد درختان می شود.
راه دروم مدیریتی از بین بردن اینوکولوم اولیه ی بیماری با از بن بردن برگ و میوه های آلوده کف باغ در پاییز است این برگ ها و میوه ها نباید تنها دور ریخته شوند بلکه باید حتما سوزانده شوند.
کاشت ارقام مقاوم در زمان احداث باغ و همینطور تقویت درختان نیز مانند همه عوامل بیمارگر دیگر اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت.
جوندگانی که به پوست تنه ی صدمه می زنند مانند موش ها، خرگوش ها و غیره نیز می توانند سبب آسیب به درختان شده و سبب ضعیف شدن پوست در برابر سرما و گرما و ترک خوردن پوست تنه ی درختان می شوند، برخی از باغداران برای کنترل علف های هرز از چرای گوسفندان در باغات خود استفاده می کنند، بزها علاقه ی زیادی به خوردن برگ بادام داشته و سعی می کنند از تنه ی درختان بالا بروند، در این شرایط نیز پوست تنه ی درختان آسیب می بیند.
-
استفاده از کود دامی نپوسیده:
استفاده زا کود دامی نپوسیده و پاشیدن آن اطراف تنه ی درختان به جای چالکود کردن سبب می شود که عوامل قارچی و حشراتی که در کود وجود دارند به پوست تنه ی درختان آسیب زده و در نهایت سبب ترشح صمغ از تنه ی درختان شوند، البته در این موارد ترشح صمغ بیشتر درقسمت پاییه تنه رخ می دهد.
جمع بندی:
در بین عوامل ذکر شده در درجه ی اول آسیب دمایی، در درجه ی دوم آسیب بیماری ها و آفات و در درجه سوم آسیب فیزیکی با ابزار کشاورزی در ترشح شیره از اهمیت زیادی برخوردار هستند.
برای کنترل این عارضه ها کاشت ارقام مقاوم، تقویت درختان با کود دهی منظم، آبیاری منظم درختان برای جلوگیری از تنش خشکی و رعایت فاصله ی مناسب بین درختان بیشترین اهمیت را دارند.
به یاد داشته باشید که باغ بادام یک اگرو اکوسیستم بوده و ممکن است ترکیبی از عوامل دست به دست هم داده و عارضه ی ترشح شیره را ایجاد کند، در واقع ضعف درختان چه ژنتیکی باشد و چه اکتسابی در اثر عدم آبیاری و تغذیه ی صحیح می تواند مادر تمام خسارت های دیگر بوده و منجر به ترشح شیره از درختان شود، بنابراین انتخاب رقم مقاوم در زمان احداث باغ و همینطور تقویت درختان با کود و آب به میزان نیاز را دست کم نگیرید.
ی کرده و همچنین با تقویت درختان با کودهای مورد نیاز جلوی خسارت عوامل مختلف که سبب ایجاد صمغ میشوند را بگیرید.