شرایط گرفتن فرزند دختر از بهزیستی

گرفتن فرزند دختر از بهزیستی فرآیندی دقیق و چند مرحله ای است که نیازمند آگاهی کامل از قوانین، شرایط و رویه های جاری است. متقاضیان سرپرستی فرزند دختر از سازمان بهزیستی کشور، شامل زوجین فاقد فرزند، زنان مجرد بالای ۳۰ سال و حتی زوجین دارای فرزند، باید صلاحیت های عمومی و اختصاصی متعددی را احراز کنند تا بتوانند این مسیر پربرکت را با موفقیت طی نمایند.

فرزندخواندگی، یکی از شریف ترین اقدامات انسانی است که در آن، آغوش خانواده ای مهربان، پناهگاه کودکی می شود که به دلایلی از نعمت حضور والدین بیولوژیک محروم مانده است. در جامعه ایران، تمایل به سرپرستی فرزند دختر از سازمان بهزیستی کشور، همواره بالا بوده و متقاضیان بسیاری در انتظار تحقق این آرزوی دیرینه هستند. این راهنما با هدف ارائه اطلاعات جامع و به روز (با در نظر گرفتن آخرین قوانین و رویه های سال ۱۴۰۴) در خصوص کلیه شرایط، مراحل، مدارک و نکات مهم مرتبط با سرپرستی فرزند دختر از بهزیستی، تدوین شده است. تلاش بر آن است تا با شفاف سازی فرآیند و پاسخگویی به ابهامات رایج، به متقاضیان کمک شود تا با دیدی واقع بینانه و آمادگی کامل، گام در این مسیر بگذارند و آینده ای روشن برای کودکان نیازمند فراهم آورند. اطلاعات ارائه شده مبتنی بر ضوابط قانونی و تجربیات کارشناسی بوده و به گونه ای تنظیم شده که هم برای عموم مردم قابل فهم باشد و هم اعتبار ساختار علمی خود را حفظ کند.

چرا تقاضا برای فرزند دختر از بهزیستی بالاست؟

تمایل فراوان به پذیرش سرپرستی فرزند دختر از سازمان بهزیستی، یک واقعیت آماری قابل توجه است. بررسی ها نشان می دهد که درصد بالایی از متقاضیان فرزندخواندگی، به ویژه در ابتدای فرآیند، متقاضی سرپرستی نوزاد دختر هستند. این ترجیح، ریشه های عمیقی در فرهنگ و اجتماع ما دارد که نیازمند تحلیل دقیق است.

آمار و دلایل تمایل به فرزند دختر

بر اساس اظهارات مسئولین سازمان بهزیستی کشور، تقریباً ۹۹ درصد از متقاضیان اولیه فرزندخواندگی، خواهان سرپرستی نوزاد دختر هستند. این آمار نشان دهنده یک گرایش قوی اجتماعی است. دلایل این تمایل می تواند متنوع باشد؛ از جمله تصورات فرهنگی مبنی بر آرامش بیشتر، مراقبت و همدمی طولانی مدت، و همچنین نقش های اجتماعی و خانوادگی که به طور سنتی برای دختران تعریف شده است. برخی خانواده ها معتقدند تربیت دختران آسان تر است یا در آینده بیشتر به والدین خود رسیدگی می کنند. این باورها، چه صحیح و چه ناصحیح، به افزایش تقاضا برای فرزند دختر دامن می زند.

تأثیر تقاضای بالا بر فرآیند فرزندخواندگی دختر

افزایش تقاضا برای فرزند دختر، به خصوص نوزاد دختر، به طور مستقیم بر طولانی شدن زمان انتظار برای متقاضیان تأثیر می گذارد. در حالی که تعداد کودکان دختر و پسر واجد شرایط سرپرستی در مراکز بهزیستی تقریباً برابر است (حدود ۵۰-۵۰)، تمرکز تقاضا بر یک جنسیت خاص، منجر به ایجاد صف های طولانی و نوبت های انتظار چند ساله برای فرزند دختر می شود. این موضوع، یکی از چالش های اصلی متقاضیان است که باید از ابتدا به آن آگاه باشند. این مسئله نه تنها فرآیند را برای متقاضیان دشوارتر می کند، بلکه باعث می شود بسیاری از کودکان پسر یا دختران با سنین بالاتر، با وجود نیاز شدید به آغوش خانواده، مدت زمان بیشتری را در مراکز نگهداری بهزیستی سپری کنند.

فرزندخواندگی از دیدگاه فقهی و حقوقی

فرزندخواندگی در اصطلاح حقوقی به معنای برقراری یک رابطه قانونی مشابه رابطه والد و فرزندی بین فرد یا زوجین و کودکی است که از نظر بیولوژیک فرزند آن ها نیست. این فرآیند تحت نظارت و تأیید مراجع قضایی و سازمان بهزیستی صورت می گیرد. از نظر فقهی، فرزندخواندگی به مفهوم قرآنی و اسلامی آن، که تبار کودک را به غیر از والدین واقعی اش نسبت دهد، مورد تأیید نیست. آیات متعددی در قرآن کریم، از جمله آیه ۴ سوره احزاب، صراحتاً بر عدم انتساب فرزندخوانده به والدین سرپرست تأکید دارند. با این حال، اسلام با سرپرستی و کفالت کودکان بی سرپرست و نیازمند، نه تنها مخالفتی ندارد بلکه آن را عملی نیکو و پسندیده می داند. در ایران نیز قوانین فرزندخواندگی با لحاظ ملاحظات شرعی و فقهی تدوین شده اند تا ضمن حمایت از کودکان، مسائل مربوط به محرمیت و ارث نیز به درستی مدیریت شود.

شرایط عمومی و اختصاصی متقاضیان سرپرستی فرزند دختر

برای گرفتن فرزند دختر از بهزیستی، متقاضیان باید مجموعه ای از شرایط عمومی و اختصاصی را دارا باشند. این شرایط به منظور تضمین بهترین آینده برای کودکان و اطمینان از صلاحیت کامل خانواده های فرزندپذیر، با دقت تدوین شده اند.

اولویت های قانونی برای فرزندخواندگی دختر

قانون گذار، با هدف حمایت از اقشار نیازمندتر به سرپرستی و همچنین تضمین مصلحت کودکان، اولویت هایی را برای فرزندخواندگی تعیین کرده است:

1. زوجین بدون فرزند: اولویت اصلی با زوجینی است که پس از گذشت حداقل پنج سال از تاریخ ازدواج دائم خود، صاحب فرزند نشده اند و یا با ارائه گواهی پزشکی قانونی، عدم توانایی خود را در فرزنددار شدن اثبات کرده اند. این گروه، با تأکید بر تمایل به سرپرستی فرزند دختر، در صدر اولویت ها قرار دارند.
2. زنان مجرد متقاضی فرزند دختر: زنان و دختران بدون شوهر که حداقل ۳۰ سال تمام سن دارند، می توانند منحصراً متقاضی سرپرستی فرزند دختر باشند. طبق قوانین جدید، فرزندان دختر تا سن زیر ۱۶ سالگی می توانند به سرپرستی این افراد واگذار شوند.
3. زوجین دارای فرزند: در اولویت سوم، زوجینی قرار دارند که دارای فرزند بیولوژیکی هستند و قصد پذیرش فرزند دیگری را دارند. در این حالت نیز رعایت شرایط سنی و تعداد فرزندان بیولوژیکی و تناسب آن با کودک مورد درخواست (به ویژه فرزند دختر)، الزامی است.

شرایط عمومی الزامی برای تمامی متقاضیان

صرف نظر از گروه متقاضی، احراز شرایط عمومی زیر برای تمامی داوطلبان سرپرستی فرزند دختر از بهزیستی حیاتی است:

• تابعیت و اعتقادات: متقاضیان باید دارای تابعیت ایرانی بوده و به یکی از ادیان رسمی کشور (اسلام، مسیحیت، کلیمی یا زرتشتی) اعتقاد داشته باشند. همچنین، پایبندی به اصول اخلاقی و مذهبی، انجام واجبات و ترک محرمات نیز از شرایط مهم محسوب می شود.
• صلاحیت های اخلاقی و عدم سوءپیشینه: نداشتن سابقه محکومیت کیفری مؤثر و دارا بودن صلاحیت اخلاقی اثبات شده، از دیگر الزامات است. این موارد از طریق استعلام از مراجع ذی صلاح و بررسی های مددکاری احراز می گردد.
• سلامت جسمی و روانی: متقاضیان باید از توانایی عملی لازم برای نگهداری از کودک برخوردار باشند. عدم ابتلا به جنون، سفاهت، اعتیاد به مواد مخدر، روان گردان و الکل، و همچنین عدم ابتلا به بیماری های واگیردار یا صعب العلاج (با تأیید پزشک قانونی و متخصصین مربوطه)، از شرایط کلیدی سلامت محسوب می شود.
• تمکن مالی و بیمه: دارا بودن تمکن مالی مناسب برای تأمین نیازهای مادی و رفاهی کودک، از جمله پوشاک، خوراک، تحصیل و بهداشت، ضروری است. همچنین، متقاضیان باید توانایی مالی لازم برای ثبت نام فرزندخوانده در بیمه پایه اجتماعی را داشته باشند. در خصوص تملیک اموال، تعهد کتبی به تملیک بخشی از اموال در آینده (به جای تملیک آنی) می تواند مورد پذیرش قرار گیرد.
• منزل مسکونی مناسب: داشتن منزل مستقل (اعم از ملکی یا استیجاری) با امکانات رفاهی مناسب و محیطی امن و آرام برای رشد و تربیت کودک، از دیگر شرایط مهم است. در موارد خاص که متقاضی با اعضای خانواده خود زندگی می کند، امکانات رفاهی و وضعیت خانواده مورد بررسی دقیق تر قرار می گیرد.

شرایط اختصاصی برای گروه های متقاضی

علاوه بر شرایط عمومی، هر یک از گروه های متقاضی باید شرایط اختصاصی مربوط به خود را نیز احراز کنند:

1. زنان مجرد متقاضی فرزند دختر

   • سن: حداقل ۳۰ سال تمام.
   • محدودیت سنی فرزند: فقط می توانند سرپرستی فرزند دختر زیر ۱۶ سال را بر عهده بگیرند.
   • وضعیت فرزندآوری: عدم داشتن فرزند بیولوژیکی (مگر در موارد خویشاوندی خاص مانند خواهرزاده، برادرزاده یا نوه خود متقاضی).
   • مسکن: لزوم داشتن منزل مستقل؛ اگرچه در شرایط خاص و با بررسی امکانات رفاهی و وضعیت خانواده، زندگی با اعضای دیگر خانواده نیز ممکن است پذیرفته شود.

2. زوجین فاقد فرزند متقاضی فرزند دختر

   • نوع ازدواج: عقد ازدواج باید دائمی باشد.
   • مدت زمان ازدواج: گذشت حداقل پنج سال از تاریخ ازدواج و عدم فرزندآوری، یا ارائه گواهی پزشکی قانونی مبنی بر عدم امکان فرزنددار شدن.
   • اولویت: این گروه، بیشترین اولویت را برای سرپرستی نوزاد دختر دارند.

3. زوجین دارای فرزند متقاضی فرزند دختر

   • نوع ازدواج: عقد ازدواج باید دائمی باشد.
   • تناسب سنی: رعایت تناسب سنی معقول میان کودک پذیرفته شده و فرزندان بیولوژیکی خانواده.
   • تعداد فرزندان: در صورتی که زوجین سه فرزند بیولوژیکی داشته باشند، معمولاً فقط پذیرش یک فرزندخوانده دیگر امکان پذیر است، مگر در مواردی که کودکان مورد درخواست خواهر و برادر باشند.

راهنمای گام به گام مراحل گرفتن فرزند دختر از بهزیستی

فرآیند سرپرستی فرزند دختر از بهزیستی، شامل مراحل مشخصی است که متقاضیان باید به دقت آن ها را دنبال کنند. آشنایی با این مراحل به تسهیل و تسریع روند کمک شایانی می کند.

گام ۱: ثبت نام الکترونیکی در سامانه ملی فرزندخواندگی

اولین گام برای متقاضیان سرپرستی فرزند، ثبت نام در سامانه ملی فرزندخواندگی به آدرس adoption.behzisti.net است. در این سامانه، متقاضیان باید اطلاعات هویتی و خانوادگی خود را وارد کرده و نوع خانواده خود (مانند زن مجرد متقاضی دختر یا زوجین بدون فرزند) را انتخاب کنند. دقت در تکمیل فرم ها و بارگذاری مدارک اولیه با کیفیت مطلوب، از اهمیت بالایی برخوردار است. پس از ثبت نام، یک کد رهگیری به متقاضی اختصاص می یابد که برای پیگیری های بعدی ضروری است.

گام ۲: آماده سازی و بارگذاری مدارک لازم

پس از ثبت نام اولیه، متقاضیان باید مدارک زیر را آماده کرده و در سامانه بارگذاری کنند. لازم به ذکر است که تصاویر مدارک باید خوانا و واضح باشند و پس از تأیید اولیه بهزیستی، باید اصل آن ها برابر با اصل شود:

• تصویر کلیه صفحات شناسنامه و کارت ملی متقاضیان (زوجین یا زن مجرد).
• تصویر کارت پایان خدمت یا کارت معافیت از خدمت (برای آقایان).
• تصویر سند ازدواج (برای زوجین متقاضی).
• تصویر آخرین مدرک تحصیلی متقاضیان.
• تصویر سند مالکیت یا مبایعه نامه منزل یا اجاره نامه معتبر.
• گواهی اشتغال به کار یا اسناد تعیین کننده میزان تقریبی درآمد (مانند حکم کارگزینی، فیش حقوقی، پروانه کسب).
• تصویر مدارک بیمه پایه اجتماعی.
• اصل گواهی پزشک متخصص زنان و زایمان مبنی بر عدم امکان بارداری و گواهی پزشکی قانونی (برای زوجین فاقد فرزندی که پنج سال از ازدواجشان گذشته است).

گام ۳: مصاحبه مددکاری اولیه و بازدید از محل سکونت

پس از بررسی مدارک اولیه، در صورت تأیید صلاحیت ابتدایی، کارشناسان سازمان بهزیستی با متقاضیان تماس گرفته و برای مصاحبه مددکاری اولیه دعوت می کنند. در این مرحله، مددکاران اجتماعی بهزیستی به منظور ارزیابی دقیق تر وضعیت اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، اخلاقی و مذهبی خانواده، از محل سکونت متقاضیان بازدید می کنند. هدف از این بازدید، اطمینان از فراهم بودن محیطی مناسب و امن برای رشد کودک است.

گام ۴: ارزیابی روان شناختی و دریافت گواهی های تخصصی

متقاضیان باید به روان شناس معتمد سازمان بهزیستی مراجعه کرده و تأییدیه سلامت روانی خود را دریافت کنند. این ارزیابی شامل جلسات مشاوره و تست های روان شناختی است. همچنین، در این مرحله، متقاضیان ملزم به اخذ گواهی عدم اعتیاد (به مواد مخدر، روان گردان و الکل) و گواهی عدم سوءپیشینه کیفری از مراجع ذی ربط هستند. این گواهی ها اطمینان از سلامت و پایداری خانواده را برای بهزیستی فراهم می آورند.

گام ۵: معرفی کودک و دیدارهای اولیه

پس از احراز تمامی شرایط و تأیید صلاحیت خانواده، بهزیستی کودک واجد شرایط را به خانواده معرفی می کند. با توجه به تقاضای بالا برای نوزاد دختر، این مرحله ممکن است زمان بر باشد. دیدارهایی بین متقاضیان و کودک ترتیب داده می شود تا پذیرش متقابل ارزیابی شود. در صورتی که تعامل مناسبی بین کودک و خانواده برقرار نشود، ممکن است تا سه کودک دیگر نیز به خانواده پیشنهاد شود. این مرحله برای ایجاد ارتباط عاطفی اولیه و اطمینان از انتخاب درست بسیار مهم است.

گام ۶: صدور حکم سرپرستی موقت (۶ ماهه)

پس از توافق بر سر کودک و تأیید کارشناسان بهزیستی، دادگاه حکم سرپرستی موقت شش ماهه را صادر می کند. این دوره، آزمایشی تلقی می شود و طی آن، نظارت مستمر کارشناسان بهزیستی بر وضعیت کودک و خانواده ادامه دارد. هدف از این دوره، اطمینان از سازگاری کودک با محیط جدید و توانایی خانواده در برآورده کردن نیازهای اوست. مشاوران و مددکاران در این مدت، حمایت های لازم را از خانواده ارائه می دهند.

گام ۷: تبدیل حکم موقت به حکم سرپرستی دائم

در صورت موفقیت آمیز بودن دوره سرپرستی موقت و تأیید نهایی کارشناسان بهزیستی مبنی بر صلاحیت خانواده و رضایت کودک، دادگاه حکم سرپرستی موقت را به حکم سرپرستی دائم تبدیل می کند. با صدور این حکم، کودک به طور کامل تحت سرپرستی خانواده قرار گرفته و از تمامی حقوق یک فرزند قانونی (به جز ارث بری بیولوژیک) برخوردار می شود. نظارت سازمان بهزیستی تا سن ۱۸ سالگی کودک ادامه خواهد داشت.

نکات کلیدی و پرسش های رایج در مورد فرزندخواندگی دختر

فرآیند گرفتن فرزند دختر از بهزیستی، ابهامات و پرسش های بسیاری را برای متقاضیان ایجاد می کند. در این بخش، به برخی از مهم ترین نکات کلیدی و سوالات رایج پاسخ داده می شود تا متقاضیان با دیدی روشن تر این مسیر را آغاز کنند.

مدت زمان انتظار برای فرزند دختر چقدر است؟

مدت زمان انتظار برای سرپرستی فرزند دختر، به خصوص نوزاد دختر، اغلب طولانی تر از پسران یا کودکان با سنین بالاتر است. این موضوع به دلیل تقاضای بسیار بالا برای نوزادان دختر است. عوامل متعددی بر این زمان تأثیر می گذارند، از جمله: تعداد کودکان واجد شرایط واگذاری، سن و وضعیت سلامت کودک (نوزاد، سن بالاتر، دارای نیازهای خاص)، و تعداد متقاضیان در صف انتظار هر استان. در حالت کلی، در صورت وجود کودک واجد شرایط، فرآیند می تواند در کمتر از ۶ ماه انجام شود، اما برای نوزاد دختر سالم، این زمان ممکن است به چندین سال نیز برسد. پذیرش دختران با سنین بالاتر یا کودکانی که دارای نیازهای ویژه هستند، می تواند زمان انتظار را به طور قابل توجهی کاهش دهد.

الزامات تملیک اموال برای فرزندخوانده دختر

ماده ۱۴ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست، بر لزوم تضمین آینده مالی فرزندخوانده تأکید دارد. طبق این ماده، دادگاه در صورتی حکم سرپرستی دائم را صادر می کند که متقاضی، بخشی از اموال یا حقوق خود را به کودک یا نوجوان تحت سرپرستی تملیک کند. این حکم به دلیل عدم ارث بری فرزندخوانده از والدین سرپرست، اهمیت ویژه ای دارد و به منظور حمایت از حقوق مالی کودک در آینده است. با این حال، تشخیص نوع و میزان مال یا حقوق بر عهده دادگاه است و در مواردی که دادگاه تشخیص دهد اخذ تضمین عینی ممکن یا به مصلحت نیست، می تواند دستور اخذ تعهد کتبی به تملیک بخشی از اموال یا حقوق در آینده را صادر کند. این تبصره به قاضی اختیار می دهد تا با توجه به مصالح کودک و شرایط خانواده، انعطاف پذیری لازم را به کار گیرد.

دادگاه در صورتی حکم سرپرستی صادر می کند که درخواست کننده سرپرستی بخشی از اموال یا حقوق خود را به کودک یا نوجوان تحت سرپرستی تملیک کند. تشخیص نوع و میزان مال یا حقوق مزبور با دادگاه است. در مواردی که دادگاه تشخیص دهد اخذ تضمین عینی از درخواست کننده ممکن یا به مصلحت نیست و سرپرستی کودک یا نوجوان ضرورت داشته باشد، دستور اخذ تعهد کتبی به تملیک بخشی از اموال یا حقوق در آینده را صادر و پس از قبول درخواست کننده و انجام دستور، حکم سرپرستی صادر می کند.

مسئله محرمیت فرزندخوانده دختر از نظر شرعی

یکی از دغدغه های مهم برای خانواده های متقاضی سرپرستی فرزند دختر، مسئله محرمیت از نظر شرعی است. از آنجایی که فرزندخوانده از نظر نسبی با والدین سرپرست محرم نیست، برای برقراری محرمیت شرعی، خانواده ها می توانند از احکام مراجع تقلید خود تبعیت کنند. راه حل های شرعی مختلفی برای ایجاد محرمیت، مانند شیردادن (اگر شرایط خاص آن فراهم باشد) یا ازدواج صوری با فردی محرم، وجود دارد که متقاضیان می توانند با مراجعه به دفاتر مراجع تقلید یا کارشناسان مذهبی، راهنمایی های لازم را دریافت کنند. سازمان بهزیستی در این زمینه محدودیتی اعمال نمی کند و خانواده ها می توانند بر اساس اعتقادات و فتوای مرجع خود عمل کنند.

دلایل تأخیر در واگذاری کودکان بهزیستی

گاهی این پرسش مطرح می شود که چرا با وجود تعداد بالای کودکان در مراکز بهزیستی، فرآیند واگذاری به سرعت انجام نمی شود. دلایل متعددی برای این موضوع وجود دارد:

• تأیید قضایی: نخست آنکه سازمان بهزیستی متولی صرفاً تأمین کودک برای فرزندپذیران نیست، بلکه باید کودکی وجود داشته باشد که وضعیت بی سرپرستی یا بدسرپرستی او توسط مقام قضایی تأیید شده باشد. این پروسه قضایی خود زمان بر است.
• احراز صلاحیت کامل: دوم، بهزیستی و دادگاه وظیفه دارند صلاحیت های اخلاقی، مالی، اجتماعی و فرهنگی خانواده فرزندپذیر را به طور کامل احراز کنند. این کودکان امانتی هستند و باید به بهترین خانواده ای سپرده شوند که بتواند آینده ای امن و شایسته را برای آن ها تضمین کند. این ارزیابی ها گاه نیازمند جلسات مشاوره و مددکاری متعدد است.
• حفظ خواهر و برادر: در گذشته ممکن بود خواهران و برادران از یکدیگر جدا شوند، اما امروزه بهزیستی تلاش می کند تا پیوند خواهر و برادری کودکان را حفظ کرده و در صورت امکان آن ها را به صورت گروهی به خانواده ها واگذار کند، که این موضوع نیز می تواند در انتخاب خانواده مناسب زمان بر باشد.

شفافیت در فرآیند فرزندخواندگی و جلوگیری از پارتی بازی

با راه اندازی سامانه ملی فرزندخواندگی، تلاش بر این است که فرآیند سرپرستی فرزند تا حد امکان شفاف و قابل رصد باشد تا از بروز هرگونه شبهه پارتی بازی جلوگیری شود. این سامانه امکان ارزیابی و پیگیری روند را برای استان ها فراهم آورده است. مسئولان بهزیستی تأکید دارند که شرایط هر خانواده و هر کودک منحصر به فرد است. برای مثال، خانواده ای که چندین سال منتظر نوزاد دختر است، ممکن است زمان انتظار بسیار طولانی تری نسبت به خانواده ای داشته باشد که حاضر به پذیرش پسر ۶ ساله یا کودکی با نیازهای خاص است. این تفاوت ها در زمان انتظار، ناشی از تفاوت در شرایط و اولویت های متقاضیان و کودکان است، نه دخالت های غیرقانونی. در صورت بروز هرگونه احساس اجحاف، متقاضیان می توانند از طریق بخش پرسش و پاسخ سامانه فرزندخواندگی یا سامانه دیدبان بهزیستی (با شماره ۱۴۸۲) موارد را به ستاد کشوری گزارش دهند.

نحوه اطلاع رسانی به فرزندخوانده دختر

پنهان کردن حقیقت فرزندخواندگی از کودک، می تواند پیامدهای روانی منفی و جبران ناپذیری در پی داشته باشد. متخصصان روان شناسی و مددکاران بهزیستی اکیداً توصیه می کنند که خانواده ها با کمک مشاوران متخصص، در زمان و به شیوه صحیح، حقیقت فرزندخواندگی را با کودک خود در میان بگذارند. این اطلاع رسانی باید به تدریج و با زبانی مناسب سن کودک انجام شود تا کودک بتواند این واقعیت را پذیرفته و با آن کنار بیاید. مشاوره های فرزندپذیری که در سه مرحله (اولیه، قبل از کمیته و در دوره آزمایشی) برگزار می شود، به خانواده ها در این زمینه کمک می کند. کودکانی که از ابتدا با این واقعیت بزرگ می شوند، آسیب پذیری کمتری دارند.

نقش فرهنگ سازی و حمایت اجتماعی

فرهنگ سازی در زمینه فرزندخواندگی یک فرآیند اجتماعی کُند است که نیازمند تلاش مستمر تمامی نهادها و رسانه هاست. سریال ها، فیلم ها و انیمیشن ها می توانند نقش مؤثری در ترویج این فرهنگ ایفا کنند و نگاه جامعه را نسبت به فرزندخواندگی و پذیرش کودکان با سنین بالاتر یا نیازهای ویژه، مثبت تر سازند. علاوه بر این، حمایت اطرافیان و جامعه از خانواده های فرزندپذیر بسیار مهم است. توصیه می شود که اطرافیان از کنجکاوی های بی مورد و پرسش های خصوصی در مورد فرزندخواندگی پرهیز کرده و با احترام و همدلی، از این خانواده ها حمایت کنند. این حمایت ها به خانواده ها کمک می کند تا با آرامش بیشتری به تربیت فرزند خود بپردازند و حس تعلق خاطر کودک به خانواده را تقویت کنند.

آمار جدید فرزندخواندگی و پذیرش کودکان با نیازهای خاص

آمار فرزندخواندگی در کشور، با وجود چالش ها، روند افزایشی را نشان می دهد. در سال های اخیر، تعداد فرزندانی که به خانواده ها سپرده می شوند، رو به افزایش بوده است. حدود ۵۰ درصد از فرزندان بهزیستی دختر و ۵۰ درصد پسر هستند. اگرچه اکثر متقاضیان اولیه خواهان نوزاد دختر سالم هستند، اما با فرهنگ سازی و آگاهی بخشی، تمایل به پذیرش کودکان با سنین بالاتر (به ویژه پسران) و کودکانی که دارای نیازهای ویژه یا بیماری های خاص هستند، نیز افزایش یافته است. این گرایش نشان از فرهنگ غنی و نوعدوستی مردم ایران دارد که با آغوش باز، این کودکان را پذیرا می شوند.

نحوه گزارش موارد کودکان رها شده یا بدسرپرست

در صورتی که افراد شاهد کودک رها شده، گمشده یا کودکی باشند که در وضعیت بدسرپرستی قرار دارد و خانواده صلاحیت نگهداری از او را ندارد، مسئولیت اجتماعی حکم می کند که این موارد را به مراجع ذی صلاح گزارش دهند. شماره ۱۲۳ (اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی کشور) بهترین و سریع ترین راه برای گزارش این گونه موارد است. همچنین، می توان به مراجع قضایی نیز اطلاع رسانی کرد. پس از گزارش، این کودکان به شیرخوارگاه ها یا مراکز زیرمجموعه بهزیستی منتقل شده و مراحل قانونی برای تعیین سرپرستی آن ها طی خواهد شد تا آینده ای امن برایشان رقم بخورد.

نتیجه گیری

گرفتن فرزند دختر از بهزیستی، فرآیندی ارزشمند و انسانی است که علاوه بر پیچیدگی های اداری و حقوقی، نیازمند صبر، آگاهی و تعهد عمیق متقاضیان است. سازمان بهزیستی کشور با تدوین قوانین و رویه های مشخص، تلاش می کند تا بهترین شرایط را برای کودکان بی سرپرست و بدسرپرست فراهم آورد و آن ها را به خانواده هایی شایسته بسپارد. متقاضیان باید با مطالعه دقیق شرایط عمومی و اختصاصی، آشنایی با مراحل گام به گام، و آگاهی از نکات کلیدی و سوالات رایج، با بصیرت کامل قدم در این راه بگذارند. پذیرش مسئولیت سرپرستی یک کودک، به معنای تضمین آینده ای روشن، پرورش جسم و روان سالم و ارائه عشق و محبت بی دریغ به اوست. این مسیر، هرچند ممکن است چالش برانگیز باشد، اما پاداشی معنوی و رضایت بخش به همراه خواهد داشت و زندگی کودکان نیازمند را دگرگون خواهد ساخت.