خلاصه کتاب درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان ( نویسنده محمدسعید سبهانی )
خلاصه کتاب درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان ( نویسنده محمدسعید سبهانی )
کتاب «درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان» اثر محمدسعید سبهانی، راهنمایی جامع برای والدین و مربیان است تا با شناخت و درک عمیق مشکلات رفتاری رایج در کودکان، راهکارهای عملی و اثربخش برای تربیت فرزندانی سالم و مسئولیت پذیر را به کار گیرند. این اثر به تقویت مهارت های فرزندپروری و بهبود ارتباطات خانوادگی کمک شایانی می کند.
تربیت فرزندان، یکی از چالش برانگیزترین و در عین حال شیرین ترین مسئولیت های زندگی والدین است. در این مسیر، مواجهه با مشکلات رفتاری کودکان امری اجتناب ناپذیر است که می تواند برای هر پدر و مادری نگران کننده باشد. از لوس شدن و ناخن جویدن گرفته تا ترس ها و لکنت زبان، هر یک از این مسائل نیازمند درک صحیح و رویکردی هدفمند برای حل و فصل هستند. در چنین شرایطی، منابع معتبر و کاربردی می توانند راهگشای والدین و مربیان باشند.
در میان انبوه کتب منتشر شده در حوزه روانشناسی کودک، کتاب «درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان» نوشته روانشناس برجسته، محمدسعید سبهانی، به عنوان یک راهنمای عملی و اثربخش خودنمایی می کند. این اثر که توسط انتشارات آزمون یار پویا منتشر شده است، با زبانی ساده و رویکردی کاملاً کاربردی، به بررسی و ارائه راهکارهای نوین برای مدیریت و بهبود رایج ترین مشکلات رفتاری در کودکان می پردازد.
این مقاله با هدف ارائه یک خلاصه جامع، دقیق و کاربردی از کتاب ارزشمند محمدسعید سبهانی نگاشته شده است. مخاطبان این محتوا، از والدین جوان و جدید گرفته تا معلمان، مربیان و دانشجویان رشته های مرتبط با روانشناسی کودک و خانواده هستند که به دنبال درک سریع و عمیق مفاهیم، راهکارها و پیام های اصلی کتاب هستند. هدف ما این است که خوانندگان بتوانند با دیدی روشن تر، از آموزه های آن بهره مند شوند.
آشنایی با نویسنده: محمدسعید سبهانی، پیشرو در روانشناسی خانواده
محمدسعید سبهانی، نویسنده کتاب «درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان»، یک روانشناس با تجربه و متخصص در حوزه روانشناسی خانواده و کودک است. ایشان سال ها در مراکز مشاوره خانواده فعالیت داشته و از نزدیک با چالش ها و مسائل مختلفی که خانواده ها و کودکان با آن دست و پنجه نرم می کنند، آشنا شده اند. این تجربه عملی، عمق و اعتبار خاصی به آثار او بخشیده است.
رویکرد و فلسفه محمدسعید سبهانی در نگارش آثارش، تمرکز بر ارائه راهکارهای عملی، قابل اجرا و ملموس است. او معتقد است که والدین و مربیان، نیازمند ابزارهایی هستند که بتوانند در زندگی روزمره خود به کار گیرند و صرفاً به نظریات پیچیده روانشناختی بسنده نمی کند. این نگاه عمل گرایانه، باعث شده تا کتاب های او به سرعت مورد استقبال مخاطبان قرار گیرد و به عنوان مرجعی قابل اعتماد در زمینه فرزندپروری شناخته شود.
از جمله دیگر آثار برجسته این نویسنده می توان به «چگونه با کودک و نوجوان خود رفتار کنیم؟» و «آداب و فرآیند ازدواج» اشاره کرد که همگی بر محوریت روابط خانوادگی، تربیت فرزندان و بهبود کیفیت زندگی زناشویی نگاشته شده اند. این مجموعه آثار، بیانگر دغدغه اصلی سبهانی برای تقویت بنیان خانواده و ارتقاء سلامت روان اعضای آن است.
کلیات کتاب درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان: چرا این کتاب را بخوانیم؟
کتاب «درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان» یک راهنمای جامع برای والدینی است که در پی درک و اصلاح مشکلات رفتاری فرزندان خود هستند. این کتاب به صورت تخصصی بر روی شناسایی، درک و ارائه راهکارهای موثر برای ده مورد از رایج ترین اختلالات و رفتارهای چالش برانگیز در کودکان تمرکز دارد.
یکی از نقاط قوت محوری این کتاب، ارائه راهکارهای عملی و اثربخش است. سبهانی صرفاً به توصیف مشکلات نمی پردازد، بلکه برای هر مشکل، متدهای گام به گام و قابل اجرایی را پیشنهاد می دهد که والدین می توانند به طور مستقیم از آن ها در محیط خانه استفاده کنند. این رویکرد، مهارت های فرزندپروری والدین را تقویت کرده و به آن ها کمک می کند تا ارتباط مؤثرتری با فرزندان خود برقرار سازند.
زبان ساده و قابل فهم کتاب، ویژگی دیگری است که آن را برای عموم والدین، حتی کسانی که آشنایی عمیقی با اصطلاحات روانشناسی ندارند، دسترس پذیر می کند. نویسنده با تکیه بر تجربیات واقعی و کار بالینی خود، مثال های ملموسی ارائه می دهد که درک مفاهیم پیچیده را تسهیل می بخشد. ساختار منظم کتاب نیز، به خواننده امکان می دهد تا به سرعت به بخش های مورد نیاز خود دسترسی پیدا کند.
کتاب حاضر در سه فصل اصلی تدوین شده است که هر یک به جنبه ای خاص از تربیت و مواجهه با مشکلات رفتاری کودکان می پردازد:
- فصل اول: تعلیم و تربیت – پایه های رشد کودک: این فصل به اصول اساسی تربیت و آموزش مهارت های حیاتی به کودکان می پردازد.
- فصل دوم: انواع ترس در کودکان و راهکارهای پیشگیری و غلبه: نویسنده در این بخش به شناسایی و راهکارهای مقابله با ترس های رایج کودکان می پردازد.
- فصل سوم: اختلالات رفتاری و شیوه ی اصلاح آن ها – راهنمای گام به گام: این فصل به تفصیل، راهکارهای عملی برای حل اختلالات رفتاری شایع را ارائه می دهد.
خلاصه فصول کتاب: گشتی در دنیای راهکارهای سبهانی
برای درک عمیق تر محتوای کتاب «درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان»، ضروری است که به بررسی جزئیات هر فصل بپردازیم و نکات کلیدی آن را استخراج کنیم.
۵.۱. فصل اول: تعلیم و تربیت – پایه های رشد کودک
فصل اول کتاب به عنوان بنیان و شالوده اصلی تربیت کودک، بر مفاهیم کلیدی آموزش و آگاهی بخشی به کودکان تمرکز دارد. سبهانی در این بخش، اهمیت آموزش خطرات محیطی به کودکان را یادآور می شود؛ اینکه چگونه از بدن خود محافظت کنند و در صورت نیاز از دیگران کمک بگیرند. این آموزش ها، نه تنها به امنیت فیزیکی کودک کمک می کند، بلکه زمینه را برای رشد اعتماد به نفس و استقلال او فراهم می سازد.
یکی از مهارت های حیاتی که در این فصل مورد تأکید قرار گرفته، مهارت «نه» گفتن است. آموزش این مهارت به کودکان، آن ها را قادر می سازد تا در برابر خواسته های نامعقول یا رفتارهای نادرست دیگران مقاومت کنند و از خود دفاع نمایند. نویسنده روش هایی را برای آموزش این مهارت به شیوه ای مؤثر و متناسب با سن کودک ارائه می دهد.
در ادامه، بحث برخورد با قانون شکنی و رویکردهای صحیح والدین در مواجهه با آن مطرح می شود. سبهانی بر اهمیت ثبات و قاطعیت در تعیین قوانین و همچنین منطقی بودن واکنش ها تأکید دارد. همچنین، توصیه های کاربردی برای تربیت کودکان ۳ تا ۱۴ سال در رده های سنی مختلف ارائه می شود که متناسب با نیازها و ویژگی های رشدی هر دوره است.
اصول ارتباطی والدین نیز بخش مهمی از این فصل را تشکیل می دهد. دستور دادن به موقع، برخورد منطقی با موفقیت ها و شکست ها و ابراز محبت والدین به یکدیگر و به کودک، از جمله این اصول هستند که به ایجاد محیطی امن، پذیرا و محبت آمیز در خانه کمک می کنند.
نکته برجسته از فصل: آموزش مهارت «نه» گفتن به کودکان، نه تنها ابزاری برای محافظت از خود است، بلکه پایه و اساس رشد استقلال شخصیتی و تقویت مرزهای فردی در آینده محسوب می شود.
۵.۲. فصل دوم: انواع ترس در کودکان و راهکارهای پیشگیری و غلبه
فصل دوم کتاب «درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان» به یکی از رایج ترین و در عین حال پیچیده ترین احساسات در کودکان، یعنی ترس، اختصاص دارد. سبهانی با ظرافت خاصی به شناسایی ترس های رایج بر اساس سن و مراحل رشد کودک می پردازد. از ترس از تاریکی و جدایی در سنین پایین تر تا ترس های اجتماعی و تحصیلی در سنین بالاتر، هر یک از این ترس ها دارای ریشه های متفاوتی هستند که درک آن ها برای والدین ضروری است.
نویسنده بر جلوگیری از ریشه دواندن ترس ها تأکید ویژه ای دارد. نقش والدین در ایجاد یک محیط امن، حمایت گر و قابل پیش بینی، در کاهش و پیشگیری از تثبیت ترس ها بسیار حیاتی است. او نشان می دهد که چگونه واکنش های والدین می توانند ترس کودک را تشدید یا تعدیل کنند.
بخش عمده ای از این فصل به راهکارهای عملی برای غلبه بر فوبی ها (ترس های شدید و غیرمنطقی) می پردازد. این راهکارها شامل روش های تدریجی مواجهه با عامل ترس، آموزش مهارت های آرام سازی به کودک، و ارائه حمایت عاطفی کافی از سوی والدین است. هدف اصلی، توانمندسازی کودک برای مقابله با ترس هایش و جایگزینی احساس ناامنی با اعتماد به نفس است.
نکته برجسته از فصل: شناخت انواع ترس متناسب با سن کودک و ایجاد فضایی سرشار از حمایت و درک، اولین گام در کمک به کودک برای غلبه بر ترس هایش و پیشگیری از تبدیل آن ها به فوبی های مزمن است.
۵.۳. فصل سوم: اختلالات رفتاری و شیوه ی اصلاح آن ها – راهنمای گام به گام
فصل سوم و پایانی کتاب، هسته اصلی راهکارهای عملی برای مقابله با اختلالات رفتاری رایج در کودکان را تشکیل می دهد. این فصل، یک راهنمای گام به گام برای والدینی است که به دنبال حل مشکلات خاص رفتاری فرزندان خود هستند.
ابتدا به موضوع «با کودکان لوس چگونه برخورد کنیم؟» پرداخته می شود. سبهانی دلایل ریشه ای لوس شدن کودکان (مانند توجه بیش از حد، برآورده کردن تمام خواسته ها، عدم تعیین مرز) را تشریح کرده و سپس مراحل اصلاح رفتار را قدم به قدم توضیح می دهد. این راهکارها بر پایه قاطعیت محبت آمیز و آموزش مسئولیت پذیری به کودک بنا شده اند.
مشکل لکنت زبان، یکی دیگر از مواردی است که در این فصل به آن پرداخته می شود. نویسنده بر درک اهمیت مشکل، پرهیز از سرزنش و تمسخر، و نقش حمایتی والدین در مراجعه به متخصصان گفتاردرمانی و ایجاد محیطی آرام و بدون استرس برای کودک تأکید می کند.
قطع کردن صحبت دیگران، یک رفتار رایج اما ناپسند در کودکان است که سبهانی روش های آموزش آداب و نوبت گیری در گفتگو را برای آن ارائه می دهد. این آموزش ها نه تنها به بهبود مهارت های اجتماعی کودک کمک می کند، بلکه احترام به دیگران را نیز در او تقویت می نماید.
در مواجهه با بی ادبی در مهمانی ها و جمع، نویسنده راهکارهای مؤثر برای حفظ آرامش والدین و آموزش صحیح آداب معاشرت به کودک را بیان می کند. او تأکید دارد که واکنش های هیجانی والدین می تواند وضعیت را بدتر کند و لازم است با رویکردی منطقی و آموزشی با این مسائل برخورد شود.
آموزش مسائل مالی به کودکان، از دیگر مباحث مهم این فصل است که پایه های سواد مالی را از سنین پایین در کودکان بنا می کند. این آموزش ها شامل مفاهیمی مانند پس انداز، ارزش پول و تصمیم گیری های مالی ساده است.
مشکل ناخن جویدن، علل روانی پشت این رفتار (اضطراب، استرس) و روش های درمانی و جایگزین برای آن مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین، آموزش سلام کردن و آداب معاشرت، از جمله نکاتی است که به صورت کاربردی برای رشد اجتماعی کودکان ارائه می شود.
نکته برجسته از فصل: اصلاح رفتارهای چالش برانگیز مانند لوس شدن یا قطع صحبت دیگران، نیازمند ترکیبی از درک علت اصلی، صبر، قاطعیت محبت آمیز و آموزش مداوم مهارت های اجتماعی به کودک است.
بخشی از کتاب که هر والدی باید بداند: آموزش قطع کردن صحبت دیگران
یکی از مثال های عملی و بسیار کاربردی که محمدسعید سبهانی در کتاب خود به آن اشاره می کند و اغلب والدین با آن دست و پنجه نرم می کنند، موضوع قطع کردن صحبت دیگران توسط کودک است. این بخش نه تنها راهکاری برای یک مشکل خاص ارائه می دهد، بلکه دیدگاه کلی نویسنده را در مواجهه با رفتارهای کودکان به خوبی نمایان می سازد. در ادامه، به بررسی عمیق تر این مثال و توصیه های تکمیلی می پردازیم:
شما احتمالاً از این رفتار کودک تان خوش تان نمی آید ولی بهتر است بدانید خودتان موجب ایجاد آن شده اید؛ به دو دلیل، اول اینکه روش درست قطع کردن صحبت دیگران را به کودک نیاموخته اید و دوم اینکه به او نشان نداده اید که به نیازش توجه دارید و احساس اش را درک می کنید اما الان کار دارید. آموزش این مسأله کار چندان ساده ای نیست چون نیازمند حفظ خونسردی ما والدین است.
این نقل قول، کلید فهم رویکرد سبهانی است: مسئولیت پذیری والدین در کنار درک نیازهای کودک. بسیاری از اوقات، رفتارهای به ظاهر بد کودک، ریشه های عمیق تری در نیازهای برآورده نشده یا فقدان آموزش دارند. کودک می خواهد دیده شود و نیازش برآورده شود، اما شیوه صحیح جلب توجه را نمی داند.
سبهانی در ادامه توصیه می کند که در صورت امکان، وقتی کودک کاری با ما دارد، فوراً پاسخ او را بدهیم تا نیازی به انتظار طولانی و توسل به رفتارهای ناشایست نداشته باشد. اما واقعیت زندگی مدرن و مشغله والدین اغلب اجازه این کار را نمی دهد. راهکار نویسنده در این مورد، ایجاد یک سیستم علامت دهی است:
«بهتر است هر کدام از ما برای اینکه به کودک مان نشان دهیم متوجه او شده ایم و می دانیم با ما کار دارد، علامتی را در نظر بگیریم. البته داستان به این سادگی هم نیست اما به هر حال باید با تمرین به بچه ها بیاموزیم وقتی با کسی کار دارند، چه طور توجه او را به سوی خود جلب کنند و چه زمانی برای صدا کردن او مناسب است و یا چه طور باید صبر کنند تا زمان مناسب فرا برسد.»
اینجا نویسنده تجربه شخصی خود را نیز به اشتراک می گذارد: «از وقتی بچه ام زبان باز کرد به او فهماندم که به محض اینکه بتوانم، پاسخ اش را می دهم. در ابتدا، همراه با علامت دست و با اشاره نشان دادم که او را دیده ام و حرف اش را شنیده ام و حالا که بزرگ تر شده دستم را به علامت یک بلند می کنم و می گویم: «یک دقیقه صبر کن!» سپس سعی می کنم واقعاً در عرض یک یا دو دقیقه به درخواست اش گوش کنم و از اینکه صبر کرده است بسیار تشکر کرده و او را تحسین می کنم. به تازگی به او یاد داده ام وقتی می خواهد وسط حرف کسی بپرد یا وقتی مشغول صحبت با دیگران هستم و با من کاری دارد از واژه «ببخشید!» استفاده کند.»
این بخش از کتاب اهمیت آموزش مهارت های ارتباطی و صبر والدین را نشان می دهد. با تعیین یک علامت یا واژه خاص (مثل ببخشید)، کودک می آموزد که چگونه به شیوه ای مؤدبانه توجه والدین را جلب کند. تشکر و تحسین کودک به خاطر صبر و رعایت نوبت، رفتار مثبت او را تقویت کرده و او را به تکرار آن تشویق می کند. این نمونه، یکی از ده ها راهکار عملی است که کتاب درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان به والدین ارائه می دهد تا با رویکردی آگاهانه و اثربخش، رفتارهای نامطلوب را به فرصتی برای آموزش و رشد تبدیل کنند.
درس ها و نکات کلیدی آموخته شده از کل کتاب
کتاب «درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان» سرشار از درس ها و پیام های کلیدی است که در مجموع می توانند به والدین کمک کنند تا با دیدگاهی جامع تر و مؤثرتر به فرزندپروری بپردازند. مهم ترین نکات استخراج شده از این اثر عبارتند از:
- پیشگیری بهتر از درمان است: بخش قابل توجهی از مشکلات رفتاری کودکان با آموزش صحیح و به موقع مهارت های زندگی، تعیین مرزهای واضح و ایجاد محیطی امن و حمایتگر قابل پیشگیری هستند.
- والدین اولین و مهم ترین الگو هستند: رفتارها، واکنش ها و سبک ارتباطی والدین، تأثیر مستقیمی بر شکل گیری شخصیت و الگوهای رفتاری کودکان دارد.
- صبر و پیوستگی اصل اساسی تربیت: اصلاح مشکلات رفتاری فرآیندی زمان بر است که نیازمند صبر، پیوستگی در رویکردها و پرهیز از واکنش های هیجانی لحظه ای است.
- درک ریشه های رفتار: هر رفتار کودک، چه مثبت و چه منفی، دارای انگیزه ها و ریشه هایی است. درک این ریشه ها به جای صرفاً سرکوب رفتار، راهگشای حل مسئله است.
- اهمیت آموزش مهارت های زندگی: آموزش مهارت هایی مانند «نه» گفتن، آداب معاشرت، مدیریت مالی و ابراز احساسات، کودکان را برای مواجهه با چالش های زندگی توانمند می سازد.
- ارتباط مؤثر ستون فقرات خانواده: برقراری ارتباط باز، صمیمانه و توأم با احترام متقابل بین والدین و فرزندان، به حل بسیاری از سوءتفاهم ها و مشکلات کمک می کند.
نقد و بررسی کتاب درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان: مزایا و نقاط قابل بهبود
کتاب «درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان» اثر محمدسعید سبهانی، یک منبع ارزشمند در حوزه روانشناسی کودک است که با وجود مزایای فراوان، مانند هر اثر دیگری، می تواند نقاط قابل بهبود نیز داشته باشد.
نقاط قوت
این کتاب به دلیل چندین ویژگی برجسته، در میان کتب فرزندپروری جایگاه ویژه ای یافته است:
- رویکرد کاملاً عملی و کاربردی: شاید مهم ترین نقطه قوت کتاب، تأکید بر ارائه راهکارهای عملی و گام به گام است. والدین با مطالعه این کتاب، صرفاً با نظریات آشنا نمی شوند، بلکه دقیقاً می آموزند که در مواجهه با هر مشکل رفتاری، چه کاری انجام دهند.
- زبان ساده و قابل فهم: نویسنده با پرهیز از اصطلاحات پیچیده روانشناسی، محتوا را برای عموم مردم، به ویژه والدینی که ممکن است تحصیلات آکادمیک در این رشته نداشته باشند، بسیار دسترس پذیر کرده است.
- پوشش جامع مسائل رایج: کتاب به طیف وسیعی از مشکلات رفتاری رایج در کودکان، از ترس و لکنت زبان گرفته تا لوس شدن و بی ادبی، می پردازد و تقریباً به اکثر چالش های روزمره والدین پاسخ می دهد.
- مناسب برای عموم والدین و مربیان: محتوای کتاب نه تنها برای والدین، بلکه برای مربیان مهدکودک و معلمان نیز مفید است و به آن ها در درک و مدیریت بهتر رفتارهای کودکان کمک می کند.
- ساختار منظم و دسته بندی موضوعی: تقسیم بندی کتاب به سه فصل مشخص و زیرمجموعه های دقیق، به خواننده کمک می کند تا به راحتی به بخش مورد نظر خود دسترسی پیدا کند.
- تکیه بر تجربیات بالینی: اطلاعات و راهکارهای ارائه شده در کتاب، تنها بر پایه نظریات نیست، بلکه ریشه در سال ها تجربه عملی نویسنده در مراکز مشاوره خانواده دارد، که به اعتبار آن می افزاید.
نقاط قابل بهبود (با رویکرد سازنده)
با وجود نقاط قوت مذکور، می توان به چند جنبه اشاره کرد که در نسخه های بعدی یا آثار تکمیلی می توانند مورد توجه قرار گیرند:
- نیاز به عمق بیشتر در برخی مباحث برای متخصصان: اگرچه زبان ساده برای عموم مفید است، اما برای دانشجویان و متخصصان روانشناسی، ممکن است برخی مباحث نیاز به عمق بیشتری در تحلیل نظری یا ارائه منابع علمی قوی تر داشته باشد.
- به روزرسانی برخی مثال ها و رویکردها: دنیای کودک و تربیت به سرعت در حال تغییر است. اگرچه اصول اساسی ثابت می مانند، اما به روزرسانی مثال ها یا اشاره به تکنولوژی های جدید و تأثیر آن ها بر رفتار کودکان، می تواند به ارتباط بیشتر با مخاطب امروزی کمک کند.
- اشاره به منابع علمی و پژوهش های معتبر: برای افزایش اعتبار علمی کتاب، افزودن بخش منابع و ارجاع به پژوهش های معتبر در حوزه هر مشکل رفتاری، می تواند برای مخاطبان متخصص تر مفید باشد.
- ارائه راهکارهای متناسب با سنین خاص تر: اگرچه کتاب به رده سنی ۳ تا ۱۴ سال اشاره دارد، اما تفکیک و ارائه راهکارهای دقیق تر برای زیرمجموعه های سنی خاص (مثلاً کودکان پیش دبستانی در برابر نوجوانان ابتدایی) می تواند عمق بیشتری به محتوا ببخشد.
این کتاب برای چه کسانی ضروری است؟
کتاب «درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان» اثر محمدسعید سبهانی، منبعی ارزشمند برای طیف وسیعی از افراد است که به نوعی با دنیای کودکان و تربیت آن ها در ارتباط هستند. مطالعه این کتاب به طور خاص برای گروه های زیر ضروری و بسیار مفید خواهد بود:
- والدین جدید و جوان: افرادی که به تازگی صاحب فرزند شده اند یا در حال تجربه مراحل اولیه فرزندپروری هستند و به دنبال راهنمایی های عملی برای تربیت صحیح فرزندان خود می گردند.
- والدینی که با مشکلات رفتاری رایج مواجه هستند: والدینی که فرزندانشان دچار مشکلاتی مانند لوس شدن، ترس های شدید، لکنت زبان، ناخن جویدن، بی ادبی، قطع کلام دیگران و یا هرگونه چالش رفتاری دیگر هستند و به دنبال راهکارهای اثربخش برای اصلاح این رفتارها می باشند.
- معلمان و مربیان: افرادی که در محیط های آموزشی مانند مهدکودک، پیش دبستانی و مدارس ابتدایی با کودکان سر و کار دارند و نیازمند درک عمیق تر رفتارهای کودکان و شیوه های مؤثر مدیریتی در کلاس درس هستند.
- دانشجویان و متخصصان روانشناسی کودک و خانواده: به عنوان یک منبع مقدماتی یا مکمل برای آشنایی سریع با محتوای کتاب و دیدگاه های یک روانشناس با تجربه در زمینه روانشناسی کاربردی کودک.
- هر کسی که به بهبود مهارت های فرزندپروری و ارتباط مؤثرتر با کودکان علاقمند است: افرادی که می خواهند دانش خود را در زمینه روانشناسی کودک افزایش دهند و به رشد و تربیت فرزندانی سالم و موفق کمک کنند.
مقایسه با سایر منابع روانشناسی کودک و فرزندپروری
برای درک بهتر جایگاه کتاب «درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان» در میان ادبیات روانشناسی کودک، می توان آن را با برخی آثار مشابه مقایسه کرد. این مقایسه به خوانندگان کمک می کند تا با توجه به نیازهای خاص خود، بهترین منبع را انتخاب کنند.
در مقایسه با کتاب هایی مانند «کتاب والدین سمی» اثر سوزان فوروارد که بیشتر بر روی آسیب های ناشی از تربیت ناسالم و چگونگی کنار آمدن بزرگسالان با این آسیب ها تمرکز دارد، کتاب سبهانی رویکردی پیشگیرانه و اصلاحی را در زمان حال ارائه می دهد. «والدین سمی» به تحلیل پیامدهای گذشته می پردازد، در حالی که کتاب سبهانی، ابزارهایی برای شکل دهی آینده ای سالم تر فراهم می کند.
در قیاس با «رفتار با کودک لجباز و کج خلق» اثر راس گرین، هر دو کتاب بر مشکلات رفتاری تمرکز دارند، اما کتاب سبهانی دامنه وسیع تری از مشکلات را پوشش می دهد. در حالی که اثر گرین به طور خاص بر لجبازی و مقابله با آن متمرکز است، کتاب «درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان» یک نقشه راه کلی تر برای ۱۰ مشکل رایج ارائه می دهد که لجبازی می تواند یکی از آن ها باشد. رویکرد گرین اغلب بر همکاری و حل مسئله مشارکتی با کودک است، در حالی که سبهانی ترکیبی از آموزش مستقیم و رویکردهای اصلاحی را پیشنهاد می دهد.
در مجموع، کتاب سبهانی به دلیل رویکرد عملی، جامعیت در پوشش مشکلات رایج و زبان ساده، برای والدین و مربیانی که به دنبال یک راهنمای کاربردی و قابل فهم برای حل مسائل روزمره هستند، بسیار مناسب است. این کتاب می تواند به عنوان یک منبع اولیه عالی برای شروع آموزش های فرزندپروری عمل کند و در کنار آثار تخصصی تر، نقش مکملی را ایفا نماید.
کلام پایانی و توصیه های نهایی
کتاب «درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان» اثر محمدسعید سبهانی، بیش از آنکه صرفاً مجموعه ای از نظریات روانشناختی باشد، یک راهنمای عملی و اثربخش است که از قلب تجربیات بالینی یک روانشناس دلسوز بیرون آمده است. این کتاب نه تنها به والدین کمک می کند تا با چالش های رفتاری فرزندانشان به شیوه ای آگاهانه و سازنده مواجه شوند، بلکه مهارت های فرزندپروری آن ها را نیز تقویت می بخشد و بستر را برای ایجاد روابطی سالم تر و محبت آمیزتر در خانواده فراهم می آورد.
مطالعه این اثر، دریچه ای نو به سوی درک عمیق تر دنیای کودکان می گشاید و به والدین این بینش را می دهد که بسیاری از رفتارهای به ظاهر ناپسند، ریشه در نیازهای برآورده نشده یا فقدان آموزش های لازم دارند. از آموزش مهارت «نه» گفتن گرفته تا راهکارهای مواجهه با ترس ها و اصلاح رفتارهایی چون لوس شدن یا قطع صحبت دیگران، هر فصل کتاب ابزاری قدرتمند برای تربیت فرزندانی مسئولیت پذیر، مستقل و با اعتماد به نفس ارائه می دهد.
توصیه نهایی این است که هر والدی، صرف نظر از میزان تجربه خود در فرزندپروری، این کتاب را مطالعه کند. آموزه های آن می تواند تأثیری شگرف بر کیفیت زندگی خانوادگی و رشد سالم کودکان داشته باشد. پس از مطالعه این خلاصه، برای درک کامل ظرایف و نکات دقیق تر، مطالعه نسخه کامل کتاب را به شما پیشنهاد می کنیم. تجربیات خود را در به کارگیری آموزه های این کتاب با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید تا بتوانیم جامعه ای آگاه تر و خانواده هایی شادتر داشته باشیم.
منابع
سبهانی، محمدسعید. (۱۳۹۹). درمان و اصلاح مشکلات رفتاری کودکان. انتشارات آزمون یار پویا.