جنگل های هیرکانی در آتش: آخرین وضعیت و تلاش ها برای مهار حریق
جنگل های هیرکانی، یکی از کهن ترین و ارزشمندترین اکوسیستم های ایران، در هفته های اخیر در محدوده «الیت» مرزن آباد گرفتار آتش شده اند. این جنگل ها که میلیون ها سال قدمت دارند، نه تنها زیستگاه گونه های نادر گیاهی و جانوری هستند، بلکه نقش حیاتی در حفظ منابع آب، خاک و اکوسیستم های منطقه ایفا می کنند. ادامه آتش سوزی ها نگرانی های زیادی برای محیط زیست و مردم محلی ایجاد کرده و عملیات اطفای حریق با مشکلات قابل توجهی مواجه است.
علل و شرایط وقوع آتش سوزی
آتش سوزی در هیرکانی معمولاً ناشی از ترکیبی از عوامل انسانی و طبیعی است. مهرداد خزائی، مدیر منابع طبیعی نوشهر، اعلام کرد که علت اصلی آتش ها دخالت انسانی بوده و شدت وزش باد و تجمع لاشبرگ ها در مناطق صخره ای شعله ها را تشدید کرده است.
هواپیماها و بالگردهای آب پاش برای اطفای حریق در حال عملیات هستند، اما بخش هایی از جنگل در مناطق صعب العبور قرار دارند که حتی صخره نوردان حرفه ای نیز امکان دسترسی مستقیم به آن ها را ندارند. این موضوع باعث شده کنترل آتش با دشواری زیادی مواجه شود.
تلاش ها برای اطفای حریق
در چند روز اخیر، اقدامات گسترده ای برای مهار آتش انجام شده است. سازمان منابع طبیعی با وزارت دفاع هماهنگی کرده و پروازهای اطفای حریق با هواپیمای ایلیوشن مستقیماً بر نقاط صعب العبور انجام شد که برای نخستین بار در کشور تجربه شده و تأثیر قابل توجهی داشته است.
مهرداد خزایی پول، مدیرکل منابع طبیعی مازندران، تأکید کرد که تنها نیروهای آموزش دیده اجازه حضور در منطقه را دارند و تجهیزات کامل شامل آب پاش ها، سمپاش ها و آتش کوب ها در اختیار آن ها قرار دارد.
نقش مردم و فعالان محیط زیست
فعالان محیط زیست و مردم محلی با ایجاد کمپین ها و کارزارهای آنلاین، خواستار اعزام سریع تر هواپیماهای آب پاش و حمایت کامل از عملیات اطفای حریق شده اند. در متن این کارزار آمده است که هر لحظه تأخیر می تواند به نابودی میراث طبیعی و تنوع زیستی جنگل ها منجر شود.
مردم محلی نیز با معرفی مسببان آتش سوزی و همکاری با نیروهای منابع طبیعی، تلاش می کنند تا این اکوسیستم ارزشمند حفظ و از تکرار چنین حوادثی جلوگیری شود.
آخرین وضعیت آتش
بر اساس گزارش مهرداد خزایی پول، بخش هایی از آتش در ارتفاعات و نزدیک رودخانه خاموش شده اند، اما نقاطی از شعله های سطحی در مسیر دره هنوز باقی است. هماهنگی ها برای ادامه عملیات اطفای هوایی با هواپیمای ایلیوشن انجام شده و احتمال پرواز مجدد این هواپیما در روزهای آینده بالاست.
ریزش آب و بخار گسترده ناشی از عملیات اخیر نشان می دهد که اطفای حریق دقیقاً بر نقاط دارای شعله انجام شده است. نیروها تا پایان هفته در منطقه مستقر خواهند بود تا لکه گیری کامل و جلوگیری از سرایت دوباره آتش را انجام دهند.
اهمیت حفاظت از جنگل های هیرکانی
جنگل های هیرکانی با پوشش گیاهی متنوع شامل سرخ دار، ممرز، راش، افرا و توسکا، یکی از میراث های طبیعی بی نظیر ایران به شمار می روند. این جنگل ها زیستگاه گونه های نادر جانوری و گیاهی هستند و نقش مهمی در تثبیت خاک، حفظ منابع آب و تعدیل اقلیم محلی دارند.
حفاظت از این جنگل ها نیازمند هماهنگی میان نیروهای امدادی، سازمان های دولتی و مردم محلی است و هرگونه کوتاهی در مدیریت آتش سوزی می تواند خسارت جبران ناپذیری بر جای بگذارد.
نتیجه گیری
آتش سوزی جنگل های هیرکانی، هشدار جدی برای حفاظت از منابع طبیعی و سرمایه های زیست محیطی کشور است. هرچند عملیات اطفای حریق با هواپیمای ایلیوشن و بالگردها آغاز شده و بخشی از آتش کنترل شده است، اما حضور نیروهای متخصص، هماهنگی سازمان ها و مشارکت مردم، تنها راه جلوگیری از گسترش و تکرار این حوادث است. این جنگل ها میراث چند میلیون ساله ایران هستند و حفاظت از آن ها نیازمند توجه دائمی و اقدامات پیشگیرانه است.