از ایجاد زیرساخت و بانک مغز تا تولید دستگاه‌های تحریمی حوزه شناختی
به گفته مشاور ارشد دفتر توسعه علم و فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، تجهیزات و ابزارهای این حوزه بسیار گران و برخی از آنها اقلام تحریمی هستند. البته لازم است با معرفی دستاوردها با استفاده از نمونه های داخلی در سال مزین به نام دانش بنیان از فعالان این عرصه حمایت شود.
به گزارش ایسونا«روان‌شناسی شناختی»، «عصب‌شناسی شناختی»، «زبان‌شناسی شناختی»، «فلسفه ذهن»، «کاربردهای علوم شناختی»، «مداخله‌های تشخیصی و درمانی» و «هوش مصنوعی» از جمله رشته‌های مرتبط با علوم و فناوری شناختی هستند. اینها توسعه فناوری در دستور کار ستاد توسعه علوم شناختی وزارت علوم است.
در این راستا، زیرساخت های ارائه شده از سوی ستاد برای شرکت های دانش بنیان و پژوهشگران دانشگاهی، کشور را قادر به ارائه برخی از فناوری های زیر کرده است:
| عنوان پروژه | کاربرد | ارائه کننده |
|---|---|---|
| طراحی و ساخت سیستم واقعیت مجازی جوندگان | توسعه آزمایش های علوم اعصاب شناختی | دانشگاه تهران |
| 2 بعدی از طریق الکترود |
تحریک و ثبت فعالیت مغز |
دانشگاه صنعتی سهند تبریز |
| پروژه پیوند مغز مدلار | درمان، توانبخشی، توانبخشی | دانشگاه تربیت مدرس |
| پردازنده سیگنال عصبی چند کاناله | ثبت سیگنال های عصبی | دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی |
| سیستم ردیابی چشم قابل حمل | تجزیه و تحلیل حرکت چشم برای اختلالات عصبی روانی مانند اختلال طیف اوتیسم و ADHD | یکی از شرکت های دانش بنیان |
| تحریک الکتریکی مغز (tDCS) | شرکت دانش بنیان | |
| دستگاه الکتروانسفالوگرافی (EEG). | ثبت فعالیت الکتریکی مغز | شرکت دانش بنیان |
| پلی سومنوگرافی (PSG) | فعالیت برخی از اعضای بدن در هنگام خواب را ثبت کنید | شرکت دانش بنیان |
| AHD تحریک ترانس کرانیال | تحریک سطحی و عمیق مغز از طریق جمجمه | شرکت دانش بنیان |
| سیستم بو سنج | دستگاه تحریک بویایی | شرکت دانش بنیان |
تولید دستگاه توسط دکتر Dr. به گفته جغتایی، این فناوری‌ها جزو فناوری‌های گران‌تر هستند و نیازمند حمایت بیشتر شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در این حوزه هستند. وی یادآور می شود: تقاضا برای دسترسی به فناوری در این زمینه در داخل کشور زیاد است، اما تقاضا برای فناوری داخلی کم است. بنابراین لازم است محصولات این شرکت ها به بازار هدف معرفی شوند.
وی نبود دانش کافی در این حوزه را یکی دیگر از چالش های پیشرفت فناوری در این حوزه برشمرد و یادآور شد: امسال که به نام پایگاه دانش نامگذاری شده است، خواستار حمایت بیشتر برای نزدیک شدن دانش به فناوری است.
برنامه در مرکز علوم شناختی برای توسعه مهارت های شناختی
دکتر محمدتقی جغتایی در گفت وگو با شبکه. وی گفت: رسالت معاونت علمی و فناوری معاونت توسعه علوم و فناوری های شناختی توسعه دانش و مهارت در حوزه علوم شناختی است و رویکرد ما در این زمینه توسعه مهارت های مرتبط است. دو حوزه: «فناوری نرم افزار» و «فناوری سخت افزار».
وی در ادامه افزود: بر این اساس اقداماتی که انجام داده ایم، شرکت های دانش بنیان این حوزه را قادر به تولید محصولاتی کرده است که برخی از آنها در بازار و برخی دیگر در مرحله تجاری سازی هستند.
جوگ تای خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری امسال را به عنوان سال تولید، دانش و ایجاد شغل نامگذاری کردند. برنامه ها به صورت موازی اجرا می شوند و جلو می روند.
مشاور ارشد توسعه علوم و فناوری های شناختی معاونت علمی، برگزاری تکالیف فناوری را از جمله این اقدامات عنوان کرد و افزود: این چالش‌ها «بهبود توانایی‌های شناختی و عملکرد مغز» در زمینه‌های مختلف مانند توسعه دیجیتال در سلامت، «تحریک سطحی» و تبدیل شدن به یک مغز عمیق است.
وی خاطرنشان کرد: خوشبختانه در حوزه تحریک سطحی مغز ابزارهای زیادی از جمله TMS که تجهیزاتی گران قیمت در زمینه تحریک سطحی مغز است توسط شرکت های دانش بنیان تولید و به فروش می رسد.
جغتایی افزود: در زمینه تحریک عمیق مغز، محققان چندین دانشگاه مطالعات آزمایشگاهی پیشرفته ای انجام داده اند و تست های غربالگری در زمینه ابزارهای ارزیابی شناختی استاندارد شده اند.
وی با بیان اینکه حتی در زمینه تحریک نور در سطح آزمایشگاهی نیز اساتید دانشگاه شهید بهشتی زیرساخت بسیار خوبی ایجاد کرده اند که اکنون مورد استفاده اساتید و پژوهشگران قرار گرفته است، ادامه داد: وی در ادامه گفت: آزمون های غربالگری در حوزه شناخت از دیگر دستاوردهای چندین آزمون توسط محققان این حوزه است.
دبیر دفتر توانبخشی ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی معاونت علمی تاکید کرد: علوم شناختی و فناوری های مرتبط با مغز بسیار پیچیده و پرهزینه هستند. : بنابراین حمایت دولت از سوی محققین ضروری است و تعداد شرکت های دانش بنیان فعال در زمینه توسعه فناوری در این زمینه افزایش خواهد یافت.
پشتیبانی از دانش پایه برای ایجاد مهارت های شناختی پرهزینه
جغتایی درباره حمایت معاونت علمی از بنگاه های دانش بنیان فعال در این حوزه گفت: اگر یک شرکت دانش بنیان فناوری مرتبط با این حوزه را در داخل کشور تولید کند، می توان در هزینه های قابل توجهی صرفه جویی کرد و اقدامات موثری برای درمان بیماران در این زمینه انجام داد.
دستیار ارشد دفتر توسعه علم و فناوری معاونت علمی و فناوری خانه آبی گفت: با توجه به این واقعیت ها، حوزه ای است که نیاز به توجه بیشتر دولت دارد تا فناوری در این زمینه توسعه یابد. .
چو تائه آ، پرورش استعدادها را یکی از اقدامات ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی برشمرد و افزود: حمایت ویژه از شرکت های دانش بنیان در این زمینه است.
چالش های شرکت های دانش بنیان در حوزه علوم شناختی
وی با توجه به مشکلات پیش روی شرکت های دانش بنیان در حوزه علوم شناختی خاطرنشان کرد: وی خاطرنشان کرد: اگرچه نیاز به دسترسی به فناوری در این زمینه در کشور زیاد است، اما محصولات این حوزه به بازار نرسیده است. تکنولوژی ساخت داخلی پایین است. بنابراین لازم است محصولات این شرکت ها به بازار هدف معرفی شوند.
تاکید بر Jotae: در این زمینه پزشکان این رشته نیاز به دسترسی به فناوری تولید داخل دارند و از سوی دیگر با حمایت های صورت گرفته پزشکان باید با قیمت مناسب با مهارت مهندسان در این زمینه تولید شوند. .
جغتایی وجود واردکنندگان را مشکل بزرگ سازندگان تجهیزات برشمرد و گفت: ساده ترین و سودآورترین راه دسترسی به فناوری، واردات آن است و سود فناوری وارداتی در تولید نیست.
به گفته وی، اعتقاد به فناوری هایی که شرکت های دانش بنیان تولید می کنند یکی از چالش های تولیدکنندگان فناوری در این حوزه است.
چالش صادرات علم و فناوری شناختی
مشاور ارشد دفتر توسعه علوم و فناوری های شناختی، رئیس حوزه علمی و فناوری ریاست جمهوری در خصوص وضعیت فعلی شرکت هایی که فعالانه در حوزه توسعه علوم و فناوری های شناختی فعالیت می کنند، گفت: این توسعه حاصل همکاری محققان دانشگاه است. به عنوان مثال، تجهیزات مرتبط با تحریک عمقی مغز است که در آن محققان از دانشگاه‌های مختلف به نام «گروه ارتقاء» شرکت کردند و بخشی از هر فناوری مرتبط را توسعه دادند.
وی افزود: اقدامات این گروه های پیشران منجر به تولید برخی تجهیزات و فناوری ها در این زمینه شده است. برخی از شرکت ها موفق به صادرات محصولات خود به کشورهایی مانند چین شده اند.
جغتایی افزود: محصولات دانش بنیان در این زمینه با محصولاتی مانند نخ های جراحی و سایر محصولات بهداشتی یکسان نیست و زمینه های استفاده از این فناوری ها محدود است، به خصوص در کشورهای اطراف ما که این کشورها همچنان به دانش کافی در زمینه علوم شناختی نیاز دارند. و تکنولوژی
توسعه مهارت ها یا دانش
دبیر کارگروه توانبخشی ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی در پاسخ به این سوال که آیا پیشرفت بیشتری در حوزه دانش یا فناوری در حوزه علوم شناختی وجود دارد، طبیعتاً توضیح داد: این رشته مانند هر رشته فنی دیگری از نظر دانش و پژوهش قویتر است و این مشکلی است که باید به تدریج به آن بپردازیم.
وی افزود: در رتبه بندی علمی در تولید علوم اعصاب و علوم شناختی در منطقه رتبه اول را داریم و در این زمینه با ترکیه رقابت می کنیم اما وقتی وارد حوزه توسعه فناوری می شویم این وضعیت غالب نیست. .
بر این اساس جغتای بر توسعه محصولات فناوری محور و دانش محور در سال جاری و رویکرد تبدیل دانش تولید شده از طریق حمایت به فناوری برای نفوذ در زندگی مردم تاکید دارد.
وی اقدامات انجام شده برای تولید فناوری را از دانش تولید شده در این حوزه بیان کرد و گفت:
موسسه علوم شناختی گفت: با توسعه این بانک، محققان دریافتند که امکان انجام تحقیقات در زمینه تشخیص بیماری و مداخلات دارویی و غیردارویی با بررسی بافت مغز به واقعیت نزدیکتر شده و به تولید دانش کمک می کند. می تواند محققان را به درمان بیماری نزدیک کند.
وی تاکید کرد: بانک مغز ایران در زمینه تحقیقات انسانی در زمینه بیماری های اعصاب فعال است و در ارائه خدمات پژوهشی برای ارتقا و تولید دانش در حوزه بیماری های اعصاب نقش آفرینی خواهد کرد. 40 نمونه مغز سالم فاقد بیماری عصبی و 60 نمونه مغز از بیماران آلزایمر و اسکیزوفرنی به بانک اهدا شد. ارائه خدمات پژوهشی و مشاوره ای، حمایت از فعالیت های پژوهشی در زمینه بیماری های مغز و اعصاب، مشارکت در سیاست گذاری و تسهیل طرح های تحقیقاتی از ماموریت های بانک مغز ایران است.
جغتایی راه اندازی آزمایشگاه ملی نقشه برداری مغز را از دیگر اقدامات معاونت علمی برای تبدیل دانش اکتسابی به فناوری برشمرد و گفت: محققان پروتکل های تشخیصی را توسعه داده و درمان را در داخل کشور گسترش می دهند.
وی تاکید می کند که این ستاد به دنبال ایجاد زیرساختی متناسب با تولید دانش و فناوری های کاربردی است و در علوم شناختی دو حوزه وجود دارد، یکی درمان بیماری ها و دیگری برای ترویج. بهبود مهارت های شناختی جوامع هدف ما در این زمینه کودکان و بزرگسالان هستند.
تکنولوژی منحصر به فرد درد را کاهش می دهد
مشاور ارشد معاونت توسعه علوم و فناوری های شناختی وزارت علوم و فناوری رئیس جمهور به برخی از فناوری های مورد استفاده در درمان برخی بیماری های شناختی اشاره کرد و ادامه داد: محرک مغز، ابزار ردیابی، واقعیت مجازی از جمله این فناوری ها هستند که توسط وزارت بهداشت تولید و دارای مجوز هستند. همچنین برخی دیگر از تجهیزات تولید شده در این زمینه جنبه تحقیقاتی دارند مانند دستگاه های EEG.
وی ادامه داد: برخی دیگر از ابزارها از خاصیت فلورسانس خود برای تصویربرداری از نمونه ها استفاده می کنند و مانند «میکروسکوپ های هم کانونی» (میکروسکوپ های اسکن لیزری هم کانونی) برای تصویربرداری از نمونه های سلولی و بیولوژیکی هستند. این دستگاه و هم اکنون در خدمت پژوهشگران قرار گرفته است.
جغتایی تاکید: این دستگاه دو منظوره بوده و جزو تجهیزات مورد تایید می باشد. خوشبختانه دسترسی به دانش ساخت به محققان این امکان را داد که این دستگاه را در داخل کشور تولید کنند.
به گفته وی، دلیل آن این است که این دستگاه ابزار گران قیمتی است و نمی توان آن را به تولید انبوه رساند. بنابراین این دستگاه به صورت محدود برای استفاده تحقیقاتی تولید شد.
انتهای پیام