یکی از موارد مهم در تقسیم ارث و مباحث تقسیم ترکه، ارث از فرزند است. ارث از فرزند فوت شده خصوصا فرزند پسر، از جمله مباحث مهمی است که نکات حقوقی خاص خود را دارد. عدم آگاهی در مورد مسائل حقوقی منجر به ضایع شدن حق و حقوق شما می‌شود. بنابراین بد نیست تا حدودی با مسائل حقوقی در این زمینه آشنایی داشته باشید.
در این مقاله قصد داریم درمورد ارث فرزند فوت شده توضیحاتی به شما ارائه دهیم. این موارد ممکن است در زندگی روزمره، برای هر شخصی رخ دهد. اگر به این موضوع علاقه دارید و یا پرسش‌هایی در مورد ارث از فرزند و نحوه تقسیم آن برایتان پیش آمده، تا پایان مقاله همراه ما باشید.
شرایط ارث مادر و پدر از فرزند
در مورد ارث والدین از فرزند فوت شده، بر اساس قوانین باید گفت که:
با توجه به این که والدین از وراث طبقه اول محسوب می‌شوند و در زمان فوت فرزندشان زنده بوده‌اند، از فرزند فوت شده خود ارث می‌برند. این قانون در مورد تمام اموال به جامانده و حتی دیون و بدهی‌های متوفی نیز صدق می‌کند.
اگر فرزند فوت شده همسر یا فرزندی نداشته باشد، پدر دو سوم و مادر یک سوم از او ارث خواهد برد. در این فرض اگر هر یک از پدر یا مادر تنها وارث فرزند باشد، تمام اموال به او خواهد رسید.اگر فرزند فوت شده خود دارای فرزند باشد، چند حالت ممکن است رخ دهد. اگر آن فرزند یک دختر باشد، سهم هر یک از پدر و مادر یک ششم ترکه و سهم دختر نصف آن خواهد بود و ما بقی باید بین تمام وراث به نسبت فرض آنها تقسیم شود.
اگر فرزندان او چند دختر باشند، سهم تمام دخترها دو سوم ترکه خواهد بود که به طور مساوی بین آنها تقسیم می‌شود و فرض هر یک از پدر و مادر یک ششم و مابقی اگر باشد، بین تمام ورثه به نسبت فرض آنها تقسیم می شود.چنانچه وراث فرزند فوت شده، پدر و مادر و فرزندان پسر او باشند، سهم هر کدام از پدر و مادر از ترکه، یک ششم بوده و بقیه ترکه به فرندان می‌رسد.
البته در مورد مادر اگر حاجب برای او وجود داشته باشد، دیگر از مازاد بر یک ششم سهم خود چیزی نخواهد برد. حاجب مادر به معنی آن است که وقتی برای میت چند برادر یا خواهر باشد، در این صورت مادر میّت از بردن بیش از یک سدس محروم می‌شود؛ مشروط بر این‌که:
- لااقل دو برادر یا یک برادر با دو خواهر یا چهار خواهر باشند.
- پدر آنها زنده باشد.
- از ارث ممنوع نباشد مگر به سبب قتل.
- ابوینی یا ابی تنها باشند.
سهم ارث پدر و مادر از فرزند پسر متاهل
درصورتی‌که فرزند فوت شده متاهل باشد، ارثیه بین پدر و مادر و همسر و فرزندان، بنا به میزان سهمشان تقسیم خواهد شد. درصورتی‌که متوفی فرزندی نداشته باشد، سهم زوج و زوجه به ترتیب یک دوم و یک چهارم از ترکه است. همچنین درصورتی‌که متوفی دارای فرزند باشد، سهم ایشان به ترتیب یک چهارم و یک هشتم خواهد بود.ابتدا سهم همسر بر اساس میزان بالا پرداخت می‌شود و سپس سهم پدر و مادر و فرزندان بر اساس چیزی که قبلا گفته شد، بین ایشان تقسیم می‌گردد.
سهم مادر و پدر از حقوق فرزند فوت شده
حقوقی که فرد دریافت می‌کند نیز میتواند به ارث برسد. شرط برقراری حقوق متوفی برای پدر و مادر فرد این است که بیمه‌شده در زمان حیاتش درخواست «کفالت» پدر و مادرش را به علت ناتوانی در تامین معاش، داده باشد. برای تحت پوشش قرار گرفتن والدین، باید سن پدر ۶٠سال تمام و مادر ۵۵ سال تمام باشد.
به غیر از شرایط سنی، تامین معاش پدر و مادر باید به عهده بیمه شده باشد و از هیچ سازمانی مستمری دریافت نکنند یا به تشخیص کمیسیون پزشکی موضوع ماده ٩١ این قانون، از کارافتاده باشند. همچنین، در زمان ارائه تقاضای کفالت برای والدین، آنها بیمه‌شده سازمان تامین اجتماعی نباشند. در این صورت سهم هریک از پدر و مادر ۲۰ درصد از حقوق متوفی خواهد بود.
ارث از فرزند فوت شده قبل از مادر
اگر متوفی فرزند داشته باشد و زودتر از مادر فوت شده باشد، مادر یک ششم را به ارث میبرد و اگر متوفی فرزند نداشته باشد، مادر یک سوم به فرض و مابقی را به قرابت ارث میبرد.
قانون ارث از فرزند فوت شده بعد از پدر
اگر فرزندی بعد از پدر فوت کند، بر اساس قانون از پدر ارث خواهد برد. همچنین ارثی که از پدر میبرد، بخشی از اموال او حساب شده و آنها نیز به وراث او می‌رسد. به عنوان مثال، اگر یک دانگ از خانه پدری به او ارث رسیده باشد، بعد از فوت او همان یک دانگ علاوه بر اموال دیگرش به ورثه او خواهد رسید.
سهم الارث مادر از فرزند دختر فوت شده
اگر دختر زودتر از مادر فوت کند و پدر دختر نیز فوت کرده باشد، درصورتی‌که در زمان حیات دختر، پدرش در قید حیات بوده باشد و متوفی در زمان فوت مجرد بوده باشد، تمامی ارث به مادر متوفی می‌رسد. اما اگر پدر دختر نیز زنده باشد، سهم الارث مادر یک سوم از ماترک و بقیه برای پدر متوفی است.
سهم ارث مادر از فرزند پسر فوت شده
اگر متوفی پسر و تنها وارث، مادر او باشد، تمام ارث به مادرش می‌رسد. در مورد پسر متوفی (فوت شده) نیز تمام قانون‌هایی که در مورد دختر ذکر شد، صدق می‌کند.در این مقاله در مورد قوانین ارث از فرزند فوت شده، مطالب مهمی را با شما در میان گذاشتیم. در صورت نیاز به مشاوره یا به دست آوردن اطلاعات بیشتر، می‌توانید به مشاوران مراجعه کنید.
تقسیم ارثیه بین نوه ها از فرزند فوت شده
نحوه تقسیم ارثیه میان نوه ها از فرزند فوت شده در ماده 911 قانون مدنی به این شکل آمده است: «هرگاه میت اولادی بلا واسطه نداشته باشد اولاد اولاد او قائم مقام اولاد بوده و بدین طریق جزو وارث طبقه اول محسوب و با هر یک از ابوین که زنده باشد ارث میبرد.
تقسیم ارث بین اولاد اولاد برحسب نسل به عمل می‌آید یعنی هر نسل حصه کسی را میبرد که به توسط او به میت می‌رسد بنابراین اولاد پسر دو برابر اولاد دختر می‌برند. در تقسیم بین افراد یک نسل پسر دو برابر دختر میبرد.»
بنابراین نوه‌های پسری سهم‌الارث پدرشان را دریافت می‌کنند و نوه‌های دختری سهم‌الارث مادرشان را دریافت می‌کنند. که در حالت طبیعی پسر نسبت به دختر دو برابر ارث میبرد لذا نوه‌های پسری دو برابر نوه‌های دختری ارث خواهند برد.باید توجه کرد اگر نوه‌های پسری یک دختر و یک پسر باشند میان این دو تفاوتی در تقسیم ارث وجود ندارد و قاعده‌ی دو به یک برای این‌ها اعمال نمی‌شود.
ارث بردن پدر و مادر از فرزند فوت شده
همان‌طور که پیش‌تر بیان شد پدر و مادر اگر در زمان فوت فرزندشان در قید حیات باشند از فرزند فوت شده ارث خواهند برد. نحوه و تقسیم ارث فرزند فوت شده میان پدر و مادر به عواملی دیگری نظیر وجود همسر یا وجود فرزندان فرزند بستگی دارد. در حالتی که متوفی مجرد بوده و تنها یکی از والدین او زنده باشد – تفاوتی نمی‌کند پدر یا مادر – تمام ارث فرزند فوت شده به والد می‌رسد.
حال اگر پدر و مادرش هر دو زنده باشند، مادر یک سوم و پدر دو سوم از ماترک فرزند فوت شده را به ارث می‌برند. اما با فرض متاهل بودن و صاحب فرزند بودن شخص متوفی نسبت‌های تقسیم ارث متفاوت خواهد شد. در صورت وجود فرزندان، سهم هر یک از پدر و مادر متوفی یک ششم از ماترک فرزند فوت شده‌شان خواهد بود. سهم‌الارث زوج یا زوجه با توجه به وجود یا نبود فرزند و سهم‌الارث فرزندان نیز با توجه به دختر یا پسر بودن متفاوت است. برای آشنایی با نحوه تقسیم کلیک کنید.برای دریافت مشاوره حقوقی می توانید با متخصصین و وکلای با تجربه وکیل وند با شماره تماس بگیرید یا می توانید مقالات وکیل انحصار وراثت را مطالعه نمایید.
سؤالات متداول
آیا فرزند فوت شده از پدر و مادرش ارث میبرد ؟
بر اساس قانون مدنی اگر فرزندی پیش از پدر یا مادر خود فوت کند از آنها ارثی نخواهد برد. این موضوع کاملاً طبیعی است که انسان مرده از انسان زنده ارث نبرد.
آیا فرزندان فرزند فوت شده از پدربزرگ خود ارث می‌برند ؟
فرزندان فرزند فوت شده در ارث پدربزرگ حقی ندارند. مگر آنکه پدربزرگ فرزندان دیگری نداشته باشد در این صورت نوه به عنوان وارث طبقه اول شناخته می‌شود و ارث میبرد.
ارث بردن پدر و مادر از فرزند فوت شده‌شان به چه صورت است ؟
اگر متوفی فرزند نداشته باشد اما پدر و مادرش در قید حیات باشند پدر دو سوم و مادر یک سوم ارث میبرد. اما اگر متوفی فرزند داشته باشد و پدر و مادرش نیز در قید حیات باشند سهم هر یک از آنها یک ششم است.
سوالی دارید؟ با ما تماس بگیرید
تماس با برترین مشاوران در سراسر کشور از 8 صبح الی 12 شب حتی ایام تعطیل
۱. تکلیف سهم الارث مادر از فرزند فوت شده بعد از فوت خودش چه می شود؟
سهم الارثی که به مادر رسیده، مانند بقیه اموالش بین ورثه او تقسیم می‌شود.