ابتلای بیش از ۷۰۰۰ نفر به سل در ۱۴۰۲ / ارائه خدمات رایگان به مبتلایان
مدیر کشوری برنامه کنترل سل و جذام مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با اشاره به وضعیت بیماری سل در کشور بر درمان پذیر بودن این بیماری تاکید کرد.
دکتر مهشید ناصحی در گفت وگو با شبکه با بیان اینکه ۲۳ مهرماه سالروز درگذشت حکیم زکریای رازی به عنوان «روز ملی مبارزه با سل» نامگذاری شده اظهار کرد: ۲۳ آنلاین ماه به پاس قدردانی از فعالیت های حکیم زکریای رازی در زمینه سل به عنوان روز ملی مبارزه با این بیماری نامگذاری شده است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه سل یک بیماری عفونی واگیردار است گفت: باکتری این بیماری می تواند به هر قسمت از بدن مانند ریه ها مغز مفاصل کلیه استخوان ها پوست دستگاه گوارش دستگاه تناسلی و سایر قسمت های دیگر بدن حمله و آن عضو را درگیر بیماری کند؛ اما از آنجایی که بسیار اکسیژن دوست است در ۸۰ الی ۸۵ درصد موارد ابتلا به این بیماری ریه ها را مورد حمله قرار می دهد.
تنفس؛ راه اصلی انتقال بیماری سل
این استاد دانشگاه با بیان اینکه راه اصلی انتقال بیماری سل تنفسی است خاطرنشان کرد: قطرات و ذرات ریز تنفسی حاوی میکروب به هنگام عطسه سرفه خندیدن و حرف زدن بیماران مبتلا به سل ریوی در هوا پخش می شوند و می توانند برای چندین ساعت به صورت معلق در هوا باقی بمانند.
مدیر کشوری برنامه کنترل سل و جذام مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت ادامه داد: اگر یک فرد سالم هوای آلوده به این ذرات تنفسی را تنفس کند میکروب سل وارد ریه های وی می شود.
وی با بیان اینکه تماس طولانی و نزدیک با بیمار مسلول درمان نشده نیز سبب انتقال میکروب سل به سایرین می شود گفت: برخی شرایط محیطی مانند محیط های شلوغ کوچک بدون تهویه مناسب کم نور و مرطوب برای انتقال این میکروب مناسب تر است. این بیماری در چنین شرایطی بیشتر منتقل می شود. حشرات ظروف غذاخوری لباس و ملحفه بیماران نمی توانند بیماری سل را منتقل کنند.
کدام نوع سل قابلیت سرایت دارد
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه افراد مبتلا به سل ریوی «عفونت زا» هستند تصریح کرد: تمام انواع بیماری سل قابلیت سرایت به دیگران را ندارند. بیمارانی که به سل ریوی و یا سل حنجره مبتلا شده اند عفونت زا محسوب می شوند؛ چرا که می توانند با هر سرفه قطرات تنفسی آلوده به میکروب را در هوا پخش کرده و در نتیجه بیماری را به دیگران منتقل کنند.
عملکرد سیستم دفاعی بدن مقابل میکروب سل
ناصحی با بیان اینکه افرادی که مبتلا به سل ریوی می شوند در صورت عدم درمان می توانند ۱۰ تا ۱۵ نفر را در سال آلوده کنند افزود: ۹۰ تا ۹۵ درصد افرادی که میکروب سل وارد بدن آنها می شود سیستم دفاعی بدن موفق می شود میکروب سل را مهار کند و لذا این افراد به بیماری سل مبتلا نمی شوند؛ در چنین شرایطی میکروب سل به حالت نهفته و غیرفعال در بدن باقی می ماند. هنگامی که میکروب به صورت نهفته در بدن باقی می ماند به دیگران منتقل نمی شود.
ابتلای یک نفر به بیماری سل از هر ۱۰ نفر
مدیر کشوری برنامه کنترل سل و جذام مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت درباره احتمال ابتلا به بیماری سل توضیح داد: بررسی ها بیانگر این است به طور معمول یک نفر از هر ۱۰ نفری که میکروب سل وارد بدنشان می شود به این بیماری مبتلا می شود. در واقع ابتلا به بیماری سل به ضعف سیستم دفاعی بدن وابسته است. ضعف سیستم دفاعی بدن و به دنبال آن فعالیت و تکثیر میکروب ییماری سل می تواند سبب ابتلای یک فرد به این بیماری شود.
گروه های پرخطر بیماری سل
وی با بیان اینکه تمام افراد از پتانسیل ابتلا به بیماری سل برخوردار هستند خاطرنشان کرد: کودکان سالمندان افراد مبتلا به دیابت نارسایی کلیوی ایدز سوءتغذیه سرطان ها افراد مصرف کننده داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی نسبت به سایر افراد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سل قرار دارند.
سل ریوی؛ شایع ترین نوع این بیماری
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران درباره شایع ترین نوع بیماری سل توضیح داد: باز هم تاکید می کنم که میکروب سل به اکسیژن بسیار علاقه دارد و با توجه به علاقه این میکروب به اکسیژن سل ریوی به عنوان شایع ترین نوع این بیماری گزارش شده است. سرفه طولانی (به مدت ۲هفته یا بیشتر) سرفه های همراه با خلط تب کاهش وزن تعرق شبانه بی اشتهایی ضعف عمومی و خستگی زودرس جزو علائم بیماری سل هستند.
ناصحی ادامه داد: اگر سل به موقع تشخیص داده نشود بیمار ممکن است دچار علائم پیشرفته تری مانند درد قفسه سینه تنگس نفس و خلط خونی نیز شود.
طول درمان بیماری سل
مدیر کشوری برنامه کنترل سل و جذام مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه سل یک بیماری قابل درمان است افزود: سل یک بیماری درمان پذیر است. اگر فرد مبتلا به سل به طور کامل و منظم داروهای تجویزی را مصرف کند بهبودی کامل خود را به دست می آورد. طول مدت درمان بیماری سل حدود شش ماه است و بیمار باید داروهای خود را طی این مدت به طور کامل و دقیق مصرف کند؛ حتی اگر بیمار قبل از اتمام این مدت احساس بهبودی کرده باشد به هیچ وجه نباید دوره درمانی را خودسرانه قطع کند.
سل مقاوم به درمان و اهمیت مصرف کامل داروها
وی درباره بروز شرایط خطرناک به دلیل مصرف نکردن داروها و عدم تکمیل درمان گفت: اگر بیمار داروهای تجویزی را به طور کامل و دقیق مصرف نکند میکروب های سل می توانند به ابر میکروب های مقاوم به درمان و خطرناک تبدیل شوند و در این صورت بیمار دیگر قابل درمان با داروهای رایج سل نخواهد بود و اطرافیان خود را نیز به میکروب مقاوم به درمان آلوده و مبتلا می کند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: تداوم انتقال بیماری به دیگران مقاوم شدن میکروب های سل نسبت به داروهای موجود پیشرفت بیماری و مرگ از دیگر عوارض عدم مصرف دقیق داروها و طی دوره درمانی سل هستند.
وضعیت ابتلا به سل در کشور
مدیر کشوری برنامه کنترل سل و جذام مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت درباره میزان ابتلا به بیماری سل گفت: بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت میزان بروز سالانه سل در کشور ۱۱ مورد به ازای ۱۰۰هزار نفر جمعیت است.
وی با اشاره به آمار بروز سل در کشور گفت: مواجهه با آمار مربوط به بیماری سل بیانگر دو نکته است. نخست اینکه ایران در مقایسه با کشورهای همسایه خود توانسته است علیه سل عملکرد بهتری داشته باشد. همچنین نکته دوم این است که دستاوردهای نظام بهداشتی کشور در زمینه کنترل سل به راحتی می تواند تحت تاثیر کشورهای همسایه قرار گیرد. به طور مثال بررسی ها بیانگر این است که ۲۵۸ مورد به ازای ۱۰۰هزار نفر در کشور پاکستان به این بیماری مبتلا می شوند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: میزان بروز سل در کشور پاکستان ۲۵۸ مورد به ازای ۱۰۰هزار نفر جمعیت و در کشور افغانستان ۱۸۵ مورد به ازای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت در سال است.
وی درباره ابتلا به بیماری سل در کشور گفت: سال ۱۴۰۲ ۷هزار و ۲۶۱نفر به بیماری سل مبتلا شدند که از این تعداد ۴۴ درصد را زنان و ۲۵ درصد را بیماران غیرایرانی تشکیل می دادند.
پراکندگی ابتلا به سل در استان های کشور
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: استان های سیستان وبلوچستان گلستان گیلان خوزستان خراسان رضوی قم و یزد به ترتیب بیشترین تعداد ابتلا به سل را دارند. متاسفانه ابتلا به بیماری سل در تمام استان های کشور گزارش شده است. بررسی ها بیانگر این است میزان بروز سل در استان تهران نسبت به جمعیت از متوسط کشوری بالاتر است.
درمان رایگان سل در شبکه بهداشتی درمانی
وی با بیان اینکه خدمات تشخیصی و درمانی سل در شبکه بهداشتی و درمانی کشور به صورت رایگان ارائه می شود افزود: به دلیل اینکه تشخیص و درمان بیماران مبتلا به سل اصلی ترین راه پیشگیری از این بیماری در جامعه محسوب می شود خدمات تشخیصی و درمانی این بیماری در شبکه بهداشتی و درمانی کشور رایگان است. اما وزارت بهداشت به طور متوسط برای تشخیص و درمان هر بیمار مبتلا به سل معمولی (حساس به دارو) یک میلیون تومان و برای هر مورد سل مقاوم ۵۰۰ میلیون تومان هزینه می کند.
این استاد دانشگاه درباره وضعیت دارو درمانی مبتلایان سل اظهار کرد: داروهای مورد استفاده در درمان بیماران مبتلا به سل توسط سیستم بهداشت کشور تامین و به صورت رایگان از طریق نزدیکترین مرکز یا پایگاه یا خانه بهداشت نسبت به محل سکونت یا کار بیماران در اختیار آن ها قرار می گیرد.
وضعیت شبکه آزمایشگاهی کشور برای بیماری سل
وی درباره مراکز تشخیص بیماری سل در کشور نیز گفت: حداقل یک آزمایشگاه تشخیص میکروسکوپی سل با خدمات رایگان در هر استان کشور وجود دارد. همچنین تعداد آزمایشگاه ها در برخی شهرستان ها و مراکز استان ها از یک مورد بیشتر است و این مراکز نسبت به کشت سل اقدام می کنند. در حال حاضر ۴۲۳ آزمایشگاه میکروسکوپی و ۵۱ آزمایشگاه کشت سل در کشور خدمات تشخیصی رایگان ارائه می دهند. علاوه بر این موارد یک قطب کشوری و ۹ قطب مرجع منطقه ای آزمایشگاهی نیز داریم که علاوه بر آزمایشات میکروسکوپی و کشت آزمایشات پیچیده تر میکروب شناسی سل نظیر روش های مولکولی و تعیین مقاومت دارویی را نیز به صورت رایگان ارائه می دهند.
مدیر کشوری برنامه کنترل سل و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: با شناسایی هر مورد مبتلا به سل ریوی افراد خانواده فرد مبتلا به صورت فعال توسط همکاران بهداشتی بررسی می شوند و اگر موردی از بیماری در آن ها شناسایی شود اقدامات تشخیصی و درمانی رایگان برایشان انجام می شود و اگر بیماریِ سل فعال نداشته باشند اما مشخص شود میکروب سل در بدن شان وجود دارد درمان پیشگیری هم برایشان به صورت رایگان تجویز می شود.
ضرورت مشارکت همگانی علیه بیماری سل
ناصحی با بیان اینکه حرکت به سمت حذف این بیماری کهن بدون عزم ملی و مشارکت همگانی تحقق ناپذیر است گفت: اگر سرمایه گذاری ملی و مشارکت همگانی را فقط به مسائل مالی محدود کنیم دچار خطای بزرگی شده ایم. در واقع اگر بخواهیم یک سرمایه گذاری جدی مطمئن و ماندگار برای تحقق هدف حذف بیماری سل در کشور داشته باشیم ساده ترین موثرترین و کم هزینه ترین راهکاری که به سرعت می تواند اجرایی و در مقیاس وسیع گسترش یابد و ما را به نتیجه دلخواه برساند “جلب مشارکت مردم در انتقال پیام های آموزشی” است. پیام هایی کوتاه و مختصری که برآیند و بازتاب انتشارشان در ابعاد وسیع فراتر از یک افزایش آگاهی و اطلاعات عمومی است و به شکل گیری یک مطالبه جدی سلامت محور در بطن جامعه منتهی می شود و بدیهی است که وقتی این موضوع به یک مطالبه مردمی بدل شود به خوبی و به خودی خود نقش موتور محرکه لازم را برای جلب حداکثری توجهات و منابع مورد نیاز برای این برنامه استراتژیک و مهم بهداشتی را بازی خواهد کرد.
وی با بیان اینکه کافی است مردم چهار نکته را درباره بیماری سل بدانند توضیح داد: بیماری سل همچنان در تمام استان های کشور ما وجود دارد و یک مشکل و اولویت بهداشتی محسوب می شود. نکته دوم این بیماری برخلاف تصور دیرینه مردم چندین دهه است که به یک بیماری کاملا قابل درمان تبدیل شده است. نکته سوم از آنجایی که شاه علامت ابتلا به سل ریوی داشتن سرفه طول کشیده بیش از ۲ هفته است در صورت داشتن این علامت باید به سل هم فکر شود. نکته آخر اینکه تشخیص و درمان سل در شبکه بهداشتی کشور رایگان است.
انتهای پیام